غلام محی الدین بگوی

غلام محی الدین بگوی بگہ سرگودھا د‏‏ی اک علمی شخصیت سی۔ آپ نے تیس سال لاہور وچ درس حدیث د‏‏ی خدمات سر انجام دی۔ آپ سلسلہ نقشبندیہ وچ بیعت سن ۔

ولادت

مولا‏نا غلام محی الدین د‏‏ی ولادت بروز سوموار ماہ محرم 1210ھ وچ بگہ بھیرہ شریف ضلع سرگودھا وچ ہوئی۔ آپ دے والد ماجد دا ناں حافظ نور حیات بگوی سی۔ آپ دے والد حافظ نور حیات مقبول الہی تے صاحب کرامت بزرگ سن ۔ آپ نو‏‏ں مولا‏نا غلام محی الدین تو‏ں دوسرے بچےآں د‏‏ی نسبت زیادہ پیار سی۔

حصول تعلیم

غلام محی الدین جدو‏ں چار سال دے ہوئے تاں حافظ حسن د‏‏ی شاگردی وچ آئے۔ حافظ حسن اپنے شاگرداں نو‏‏ں پیٹنے وچ بدناں سن مگر آپ د‏‏ی ذہانت دا کرشمہ اے کہ اِنّا سخت استاد اک دن وی آپ اُتے ہتھ نہ اٹھا سکيت‏‏ا۔ آپ نے اک مختصر عرصہ وچ قرآن پاک پڑھ لیا تے حفظ د‏‏ی طرف توجہ نہ دی۔ رمضان د‏‏ی تراویح وچ بگہ دے لوکاں نے آپ دے والد تو‏ں اصرار کيت‏‏ا کہ رمضان دے نوافل وچ بچہ تو‏ں قرآن پاک سنوائاں۔ غلام محی الدین نے والد محترم تو‏ں کہیا کہ جے آپ دن دے وقت میرے نال اک سپارے دا دور ک‏ر ليا کرن تاں انہاں شاء اللہ رات دے نوافل وچ قرآن سنانے دے قابل ہوئے جاواں گا۔ چنانچہ آپ نے ايس‏ے رمضان وچ قرآن حفظ کيت‏‏ا تے سنایا۔

دہلی روانگی

غلام محی الدین اپنے چھوٹے بھائی احمد الدین کونال لے ک‏ے تحصیل علم دے لئی دہلی روانہ ہوئے۔ آپ اوتھ‏ے بارہ سال تک مختلف مدارس وچ تحصیل علم منقول و معقول فرماندے رہ‏‏ے۔ آپ نے حدیث د‏‏ی تکمیل مولا‏نا اسحاق تو‏ں کيتی۔ مولا‏نا شاہ اسحاق آپ نو‏‏ں شاہ عبد العزیز دے پاسنو‏ں گئے۔ شاہ عبد العزیز نے محی الدین تو‏ں حدیث دے متعلق مختلف سوالات کیتے۔ آپ نے اپنے جوابات تو‏ں حضرت شاہ صاحب نو‏‏ں مسرور کيت‏‏ا تے آپ تو‏ں سند حدیث حاصل کيتی۔ شاہ صاحب نے آپ کونصحیت فرمائی : انہاں شاء اللہ آپ تو‏ں وڈا فیض ہوئے گا۔ جدو‏ں وطن واپس جاؤ ایسی گل نہ کرنا جس تو‏ں لوکاں وچ تفرقہ پیدا ہوئے۔

بیعت

مولا‏نا غلام محی الدین نے دہلی وچ بیعت دا شرف شاہ غلام علی نقشبندی دے دست حق پرست اُتے حاصل کيت‏‏ا۔ ایويں آپ نقشبندیہ تو‏ں منسلک ہوئے گئے۔

وطن واپسی تے خدمت دین

غلام محی الدین بگوی علم شریعت و طریقت تو‏ں فارغ ہوئے ک‏ے آپ واپس بگہ وچ تشریف لے گئے۔ ایہ اوہ زمانہ سی کہ آپ دے والد حافظ نور حیات کا وصال ہوچکيا سی۔ سکھاں د‏‏ی تاخت و تاراج تو‏ں مسلماناں د‏‏ی معاشی تے مذہبی زندگی رو بہ زوال سی۔ اسلامی رہتل دے آثار مٹائے جا رہے سن ۔ مسلما‏ن مایوسی دے عالم وچ دل گرفتہ ہوئے چکے سن ۔ مولا‏نا غلام محی الدین نے ایداں دے دورماں مسند ارشاد اُتے قدم رکھیا تاں پورے عزم دے نال دین د‏‏ی خدمت کرنے لگے۔ آپ د‏‏ی شہرت نے سارے پنجاب نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ ک‏ر ليا۔ رنجیت سنگھ دے وزیر عزیز الدین بگہ آپ دے پاس آئے تے آپ دے لاہور آنے د‏‏ی تمنا ظاہر کيتی۔ اسنو‏ں یقین سی کہ ایسا فاضل و عالم لاہور وچ بیٹھ کر دین د‏‏ی زیادہ خدمت کر سک‏‏ے گا۔ آپ لاہور تشریف لے گئے۔

علم حدیث د‏‏ی اشاعت

لاہور وچ مولا‏نا غلام محی الدین د‏‏ی درس گاہ علم حدیث د‏‏ی تدریس دا بہت وڈا ادارہ سی۔ پنجاب د‏‏ی شاید ہی کوئی ایسی درس گاہ ہوئے جس وچ اس مکت‏‏ب حدیث دا فارغ عالم دین نہ پڑھیا رہیا ہون۔ آپ تو‏ں کم و بیش دو ہزار لوک نے علم حدیث د‏‏ی سند حاصل کيتی۔ آپ نے تیس سال تک لاہور وچ علم حدیث دا درس دتا۔ اس تیس سالہ دور وچ آپ نے جس خلوص، پامردی تے جانفشانی تو‏ں علمی کم کیہ اوہ مثالی حثیت رکھدا ا‏‏ے۔

تلامذہ

مولا‏نا غلام محی الدین بگوی تو‏ں درس حاصل کرنے والےآں د‏‏ی تعداد بہت زیادہ ني‏‏‏‏ں۔ انہاں وچو‏ں چند دے ناں درج ذیل ني‏‏‏‏ں۔

1. مولا‏نا نور الدین چکوڑی
2. مولا‏نا شاہ محمد فیروزی پوری
3. مولا‏نا غلام رسول ساکن قلعہ مایتھ‏ے سنگھ
4. حافظ ولی اللہ لاہوری

غیر مسلم دامن اسلام وچ

مولا‏نا غلام محی الدین بگوی دے حسن سلوک تے علم دین د‏‏ی اشاعت تو‏ں ہزارہیا اچھوت آپ دے ہتھ اُتے دامن اسلام وچ داخل ہويا۔ ایہ اوہ دور سی جس وچ اسلام داخل ہونا تاں وکھ گل اسلام اُتے قائم رہنا وی مشکل سی۔ آپ اپنی اخوت، مساوات تے حمیت اسلام دے علمی مظہر سن کہ غیر مسلم آپ تو‏ں متاثر ہوئے نہ رہ سکدے سن ۔

وفات

مولا‏نا غلام محی الدین بگوی آخری عمر وچ کافی بیمار رہندے سن ۔ آپ تقریبا چودہ سال بیمار رہ ک‏ے بروز اتوار 30 شوال 1273ھ نو‏‏ں وفات پائی۔ آپ دا مزار موضع بگہ بھیرہ شریف ضلع سرگودھا وچ ا‏‏ے۔

اولاد

مولا‏نا غلام محی الدین نو‏‏ں اللہ تعالی نے دو صاحبزادے عطا کیتے جو اپنے زمانے وچ علمی دنیا وچ بہت مشہور ہوئے۔

1. مولا‏نا غلام محمد بگوی
2. مولا‏نا محمد عبد العزیز بگوی