یاسر بن عامر عنسی
معلومات شخصیت | |
---|---|
مکمل نام | یاسر بن عامر عنسی |
نمایاں کارنامے | |
دیگر سرگرمیاں |
یاسر بن عامر عنسی، پیغمبر اسلامصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے صحابی، سمیہ دے شوہر تے عمار دے والد، سب توں پہلے اسلام قبول کرنے والےآں توں تے اسلام دے سب توں پہلے شہید، مشرکین دے ظلم تے شکنجاں دی وجہ توں شہید ہوئے۔
نسب
سودھویاسر دا تعلق یمن تے طائف "مذجح" دے قبیلے "عنس" توں سی ۔ متراجم افراد نے اس دا نسب تقریباً ویہويں نسل تک ذکر کیتا اے۔[۱]
مکہ وچ سکونت
سودھویاسر جوانی دے زمانے تک یمن وچ زندگی کردے سن . آپ دے تن بھائی سن کہ جنہاں وچوں اک گم ہو گیا۔ آپ اپنے دو بھائیاں "مالک" تے "حارث" دے ہمراہ اپنے گمشدہ بھائی نوں تلاش کرنے دے لئے مکہ آئے، تے تلاش شروع کی، جدوں ناامید ہو گئے تو مالک تے حارث یمن واپس لوٹ گئے، لیکن یاسر مکہ وچ رہ گئے تے اوتھے اُتے ساکن ہونے دا ارادہ کیتا۔ [۲] اس وقت مکہ وچ قبیلائی حکومت سی تے ناواقف و بیگانہ افراد نوں اس صورت وچ پناہ ملدی سی کہ اوہ کسی قبیلے توں تعلق جوڑ لیندے تے اس قبیلے دے تحت زندگی گزارتے۔ [۳]
سمیہ توں شادی
سودھویاسر نے "ابوحذیفہ" جنہاں دا تعلق وڈے قبیلے، "قبیلہ بنی مخزوم" توں سی انہاں توں پیمان بنھ لیا۔ اس نے اپنی کہور توں یاسر دی شادی کر دتی، پھر انہاں دے ہاں عمار دی ولادت ہوئی تو ابوحذیفہ نے سمیہ نوں آزاد کر دتا۔ یاسر تے عمار ابوحذیفہ دی وفات توں پہلے ہمیشہ اس دے پاس ہی ہُندے سن ۔
عمار، یاسر تے سمیہ دا پہلا فرزند سن جو مکہ وچ پیدا ہوئے تے چونکہ انہاں دی والدہ ابو حذیفہ دی کہور سن، اس لئے اس وقت دے قانون دے مطابق عمار وی انہاں کاغلام سن، لیکن ابوحذیفہ نے بعد وچ ، عمار نوں آزاد کر دتا۔ اسی لئے عمار نوں ابوحذیفہ دا آزاد کردہ غلام کہیا جاندا اے۔ یاسر تے سمیہ دا اک تے فرزند جس دا نام عبداللہ سی تے اوہ اپنے والدین دے ہمراہ مسلمان ہويا۔ [۴] یاسر دا عمار تے عبداللہ توں وڈا اک بیٹا سی جس دا نام حریث سی جسنوں زمانہ جاہلیت وچ بنی دیل نے قتل کیتا سی ۔[۵]
اسلام لانا
سودھوآل یاسر پہلے مسلماناں وچوں سن ۔ نقل ہويا اے کہ یاسر دا خاندان بعثت دے پنجويں سال، ارقم بن ابی ارقم دے گھر پر، حضور(ص) دے پاس آئے تے مسلمان ہوئے۔ اوہ تیس توں کچھ زیادہ لوگ سن جو مسلمان ہوئے تے اسلام وچ داخل ہوئے۔ [۶] سید محسن امین کہندے نيں: "زیادہ احتمال ایہ اے کہ عمار دی دعوت توں انہاں دے والدین مسلمان ہوئے" [۷] بعض روایات دے مطابق، جنہاں افراد نے اپنے مذہب اسلام نوں ظاہر کیتا، اوہ ست لوگ سن کہ انہاں وچوں عمار چھیويں تے انہاں دی والدہ ستويں سن۔[۸]
سمیہ بعثت دے زمانے وچ
سودھوجتھے تک کہ عمار سنہ ٣٧ ہجری قمری جنگ صفین وچ ٩٤ سال دی عمر وچ شہید ہوئے، [۹]تو یقیناً، انہاں دی ولادت بعثت توں ٤٤ سال پہلے ہوئی ہوئے گی تے جے فرض کراں کہ یاسر نے ٢٠ سال وچ شادی دی ہو، تو اس توں معلوم ہُندا اے کہ یاسر تے انہاں دی زوجہ آغاز بعثت دے وقت ٦٠ سال دے سن ۔ جداں کہ "ابن سعد" صحیح سند دے مطابق مجاہد توں نقل کردا اے: "و کانت عجوزہ کبیرہ" سمیہ شہادت دے وقت بڑھاپے دی عمر وچ سی۔ [۱۰]
مشرکین دے شکنجے
سودھویاسر دے خاندان دا مسلمان ہونا بنی مخزوم نوں بہت مہنگا پڑھا، کیونکہ اوہ بنی مخزوم دے غلام سن تے ابوجہل جو کہ ابوحذیفہ دا بھتیجا، تے اسلام دا بہت سخت دشمن سی، اس نے یاسر دے خاندان نوں مسلمان ہونے دے جرم وچ طرح طرح دی تکلیفاں داں تے انہاں نوں اسلام چھوڑنے اُتے مجبور کردا۔ [۱۱]
بڑھاپے وچ تمام جسمی تے روحی تکلیفاں تے سختیاں دے باوجود یاسر تے سمیہ اپنے ارادے اُتے پدے رہے تے اک لحظے دے لئے وی اپنے ارادے توں پیچھے نہ ہوئے۔ مکہ دے مشرکین طرح طرح دے وسیلاں توں آپکو شکنجے دیندے، من جملہ لوہے نوں اگ وچ تیز گرم کر دے لگاندے، تازیانے ماردے، گندے پانی دے اندر ڈبوندے، لوہے دی سلاخاں آپدے بدن وچ ڈالتے تے تپتی دھوپ اُتے کھڑا کردے...، ایتھے تک کہ لوہے دے حلقے آپ دے بدن وچ گھس جاندے۔ [۱۲]
اسلام دا پہلا شہید
سودھواگرچہ یاسر بڑھاپے دی عمر وچ سن، لیکن انہاں نے ایہ شکنجے برداشت کيتے تے آخر کار انہی شکنجاں دی وجہ توں مقام شہادت اُتے فائز ہو گئے۔ [۱۳]
حوالے
سودھو- ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ج۳، ص۲۴۶.
- ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ج۳، ص۲۴۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعہ، ج۸، ص۲۷۲.
- ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ج۳، ص۲۴۶؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابہ، ج۶، ص۵۰۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۴، ص۱۰۱.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ج۲، صص۸۸۴-۸۸۵.
- ↑ امین، اعیان الشیعہ، ج۸، ص۲۷۲.
- ↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابہ، ج۷، ص۷۱۲ و ابن اثیر، أسدالغابہ، ج۶، ص۱۵۹.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ج۲، ص۸۸۵.
- ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ج۸، ص۲۰۷.
- ↑ مقدسی، البدء و التاریخ، ج۲، ص۷۹۳
- ↑ امین، اعیان الشیعہ، ج۸، ص۲۷۲ ؛ پیشین و بلاذری، أنساب الاشراف، ج۱، ص۱۵۸.
- ↑ امین، اعیان الشیعہ، ج۸، ص۲۷۲؛ مقدسی، البدء و التاریخ، ج۲، ص۷۹۳.
مآخذ
سودھو- ابن اثیر، الکامل، ترجمہ محمد حسین روحانی، تہران، اساطیر، ۱۳۷۰ش.
- ابن اثیر، أسدالغابہ، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق.
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابہ، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیہ، ۱۴۱۵ق.
- ابن حجر عسقلانی، الاصابہ فی تمییز الصحابہ، تحقیق علیمحمد بجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق.
- ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق عطا، محمد عبد القادر،دار الکتب العلمیۃ، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
- ابن سعد، طبقات الکبری، بیروت، داربیروت، ۱۴۰۵ق.
- امین، سید محسن، اعیان الشیعہ، بیروت، دارالتعارف.
- بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الاشراف، تحقیق سہیل ذکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.
- مقدسی، مطہر بن طاہر، البدء و التاریخ، ترجمہ محمدرضا شفیعی، تہران، آگه، ۱۳۷۴ش.، چاپ اول