علماء فتوی کونسل
لجنۃ دا اردو تے انگلش نام’علما فتوی کونسل‘ اے، تے ایہ ’العلماء‘ دے بنیادی پراجیکٹس وچوں اک اے۔
اہداف
۱. معاشرے وچ دینی رہنمائی دی اشد ضرورت اے، علما انفرادی طور اُتے ایہ فریضہ سرانجام دے رہے سن، لیکن اک مجموعی پلیٹ فارم ہونا ضروری سی، جتھوں علم وتحقیق دا نور پورے پاکستان تے فیر اطراف واکناف عالم تک پھیلے۔ ایہ کم انفرادی دی بجائے جس قدر اجتماعی ہوئے گا، مفید وثمرآورہوئے گا۔
۲. جب وی کوئی حادثہ یا مسئلہ درپیش ہُندا اے، علما اس اُتے اپنی آراء دیندے نيں، لیکن باقاعدہ تنظیم وترتیب تے اہتمام نہ ہونے دے سبب بعض دفعہ علما دا اتفاقی موقف وی انتشار واختلاف بنادتا جاندا سی۔ اک منظم کمیٹی دی شکل وچ اس قسم دے امور دا تدارک کرنے دی کوشش کيتی گئی اے۔
۳. بہت سارے جید تے کبار وصغار علما واٹس ایپ وغیرہ گروپس وچ شرکت کردے، تے علمی موتی بکھیردے نيں، لیکن انہاں بحوث تے تبادلہ ہائے خیالات دی تقیید وکتابت دا انتظام نئيں سی۔ لجنۃ دے باقاعدہ مجموعہ وچ آڈیوز دی تفریغ تے چیٹس دی کتابت دا اہتمام کيتا جاندا اے، تے اس مرتب کرکے اس دے شایانِ شان نشر کیا جاندا اے، تاکہ افادہ عام ہوئے۔
۴. چنیدہ نوجوان وباصلاحیت علما نوں کبار علما توں جوڑنے دی کوشش کيتی گئی، تاکہ اوہ انہاں دے علم وتحقیق، منہج واسلوب نوں سیکھاں، تے علمِ نبوت دے حقیقی وارث بنیاں، کبار دے علم تے تجربہ نوں اگلی نسل وچ منتقل کرنے دے لئی ایہ از بس ضروری اے۔
۵. راسخین فی العلم میڈیا تے سوشل میڈیا اُتے ایکٹو نئيں ہُندے، جدوں کہ ایکٹوسٹ حضرات علمی رسوخ تے مصادرِ اصلی دی طرف رجوع دی زحمت یا فرصت نئيں پاندے، اس لجنۃ دے ذریعے اس مسئلے دا وی تدارک کرنے دی سعی کيتی گئی۔ راسخین فی العلم مسئلے وچ رائے دیندے نيں، جدوں کہ سوشل میڈیا مہارت رکھنے والے اسنوں عام کردے نيں۔وللہ الحمد۔
۶. لجنۃ نے کوشش کيتی اے کہ اک آن لائن فتوی سنٹر وی میسر ہو، یعنی موبائل نمبر،واٹس ایپ، ای میل وغیرہ دے ذریعے کوئی وی سائل سوال دا جواب تے فتوی طلب کرسکدا اے ۔
عملی خاکہ
رئیس اللجنۃ: شیخ الحدیث فقیہ العصر حافظ ثناء اللہ مدنی (رحمہ اللہ )کو تجویز کيتا گیا سی۔ اور انہاں دے نائب مفتی جماعت حافظ عبد الستار حماد حفظہ اللہ سن، لیکن حافظ مدنی مرحوم دی صحت و علمی مصروفیات دے پیش نظر معذرت دے بعد رئیس اللجنۃ دی ذمہ داری شیخ حماد حفظہ اللہ نے اٹھائی، تے انہاں دی نیابت مفتی مبشر احمد ربانی حفظہ اللہ وشفاہ وعافاہ نے قبول فرمائی۔ جدوں کہ بزرگ عالم دین ،بقیۃ السلف ، فضیلۃ الشیخ مفتی عبید اللہ عفیف خان (رحمہ اللہ ) لجنۃ دے سرپرستِ اعلیٰ رے نیں۔
جدوں کہ ہور تمام اراکین پنج حصےآں وچ منقسم نيں:
أہلِ إفتاء: ایہ اوہ علماء نيں، جو کسی وی مسئلہ وچ بنیادی موقف اپناتے نيں، کسی مسئلے نوں کمیٹی دے تحت زیر بحث لیانا اے کہ نئيں، جائز وناجائز ، کفر واسلام وغیرہ تمام فیصلے صرف ایہی علماء کردے نيں۔ انہاں وچ جے اختلاف ہو، تے اکثریت اک طرف ہوئے تاں اغلب دی رائے نوں کمیٹی دا موقف بنا کے پیش کيتا جاندا اے ۔
ان علماء وچ درج ذیل اسماء گرامی نيں:
| فضیلۃ الشیخ جاوید اقبال سیالکوٹی | فضیلۃ الشیخ عبد الحلیم بلال | فضیلۃ الشیخ ابو عدنان محمد منیر قمر |
| فضیلۃ الشیخ عبد الرؤف
بن عبد الحنان |
فضیلۃ الشیخ ڈاکٹر عبد الرحمن یوسف مدنی | فضیلۃ الشیخ سعید مجتبیٰ سعیدی |
| فضیلۃ الشیخ ادریس اثری |
اصحابِ تنقیح ومناقشہ: ایتھے اوہ علما نيں، جنہاں دا معاشرے وچ اثر ورسوخ اے، لیکن اوہ علم وفضل وچ کبار علما دے بعد نيں۔ ایہ علما موضوعات شروع کرسکدے نيں، تجاویز دے سکدے نيں، کبار علما توں تبادلہ خیال تے دلائل دا مطالبہ کرسکدے نيں، بحث ومباحثہ دے نکھار وچ شرکت کرسکدے نيں، البتہ بذات خود انہاں دی اپنی رائے کمیٹی دا موقف تصور نئيں ہُندی، تے نہ ہی انہاں دے اختلاف نوں اختلافی نوٹ دے طور اُتے ذکر کرنا ضروری سمجھیا جاندا اے۔ البتہ جے کوئی علمی نکتہ یا تحقیقی توجیہ سامنے آئے تاں رئیس اللجنۃ یا نائب صاحب دی موافقت دے بعد اسنوں شامل کيتا جاتااے۔
نوجوان علما: انہاں دی ذمہ داری ہونے والی ابحاث نوں بغور سننا، دیکھنا ، تے مرتب کرنا ، تے مختلف فارمیٹس وچ کنورٹ کرنا اے۔ ان وچ حافظ خضر حیات، مولانا احمد اعجاز، مولانا ذبیح اللہ شاکر، مولانا عفیف صدیقی ، مولانا علی حسن خان ، مولانا محمد حامد وغیرہم نيں۔
معاونین: یعنی اوہ لوک جوکمیٹی دے لئی فنڈ مہیا کردے نيں، انہاں وچ بعض بالا قسماں توں وی کچھ ناں نيں، جدوں کہ بعض ایداں دے نيں، جو علما دی لسٹ وچ نئيں آندے، البتہ اوہ کمیٹی نوں سپورٹ کرنے دا جذبہ رکھدے نيں۔
مدير اللجنة: کمیٹی دے لئی رابطہ وغیرہ، ماہانہ رپورٹس ، تحریری ذمہ داری تے علما دے پاس حاضری وغیرہ حافظ خضر حیات دی ذمہ داری اے۔
سرگرمیاں دا مختصر ذکر
§ فتوی کونسل نوں خدمات سرانجام دیندے ہوئے، تقریبا ڈیڑھ سال دا عرصہ ہوچکيا اے، جس دے تحت ہن تک چار سو دے نیڑے فتوی جات زیر بحث آچکے نيں۔ جدوں کہ ’لجنۃ العلماء‘ دی طرف توں مختلف مواقع اُتے اعلامیہ جات تے بیانیے اس توں وکھ نيں۔
§ رمضان وچ ’رمضان علماء دی رہنمائی‘کے عنوان توںکبارمشایخ دی ویڈیوز ریکارڈنگ دا اک سلسلہ شروع کيتا سی، جس دے تحت تقریبا تِیہہ دے نیڑے ویڈیوز منظر عام پرآئی سی۔
§ جو فتاوی مرتب ہُندے نيں، انہاں سب نوں آڈیو تے ویڈیو وچ کنورٹ کرکے یوٹیوب چینل اُتے بھی دتا جاندا اے۔
§ علماء دی آفیشل ویب سائٹ (www.alulama.org) اُتے فتاوی دے لئی اک خاص سیکشن موجود اے، جس اُتے فتاوی نوں اردو، عربی، انگلش تِناں زباناں وچ پیش کيتا جارہیا اے۔
آن لائن استفتاء دی سہولت وی موجود اے، تے بہت جلد اک ہیلپ لائن متعارف کروائی جائے گی، جس وچ فتوی کونسل دے مستند مفتیانِ کرام توں براہِ راست دینی رہنمائی حاصل کرنا ممکن ہوئے گا۔ انہاں شاءاللہ۔