عبد اللہ دقدق بن محمد باقر
| عبد اللہ دقدق بن محمد باقر | |
|---|---|
| جم |
|
| وفات |
|
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
تعارف
سودھواہل بیت اطہار دے بزرگ آپ امام محمد باقرؑ[۱] دے بیٹے امام زین العابدینؑ دے پوتے تے شہید کربلا امام حسینؑ دے پڑپوتے سن ۔
جم تریخ 83 ہجری بمطابق 702 عیسوی مدینہ منورہ
شہادت 118ہجری 736 عیسوی مدینہ منورہ
والدہ
سودھوبقول ابن عنبہ سید عبداللہ دقدق دی والدہ ماجدہ کا ناں" اُم فروہ " بنتِ قاسم بن محمد بن ابوبکر سی امام جعفر صادق ؑ تے سیدنا عبداللہ دقدق کی والدہ ام فروہ ہی نيں۔ آپ دی والدہ ام فروہ محمد بن ابوبکر دی پودیاں سن جنہاں دے والد قاسم بن محمد بن ابوبکر مدینہ دے ست فقہا وچوں سن ۔آپ دی نانی اسماء بنت عبدالرحمان بن ابو بکر صدیق رضہ نيں۔ امام جعفر صادق دے بعد آپ اولاد امام باقر علیہ السلا م وچ سب توں وڈے سن ۔
شہادت
سودھوبوقت شہادت آپ دی عمر تیس یاں کچھ سال زیادہ سی آپ نوں امام باقر علیہ السلام دی شہادت دے فوری بعد بنو امیہ دے کسی فرد نے زہر دے کے شہید کر دتا سی ۔ آپ نے بنو امیہ دے اس شخص توں مخاطب ہو کے کہیا کہ مینوں قتل نا کرو کہ میں اللہ دے ہاں تمہای سفارش کراں گا اس اُتے اس نے آپ نوں زہر دے دتا۔
اندازے دے مطابق جدوں آپ پیدا ہوئے تاں امام باقرؑ دی عمر تیس سال ہوئے گی کیونجے امام باقرؑ 57 ہجری وچ پیدا ہوئے سن ۔
لقب
سودھوجنابِ عبداللہ دا لقب دقدق سی جو تریخ دی کتاباں وچ درج اے ۔اس دے علاوہ سید عبداللہ الافطح تے دروق وی تریخ تے علم الانساب دی کتاباں وچ ملدا اے۔
1۔قال ابن قتيبة في معارفه: أما عبد الله بن محمد فهو الملقب بدقدق ومات بالمدينة
2- قال البلاذري في أنساب الأشراف أما عبد الله بن محمد فكان يلقب دورقا، مات بالمدينة
3۔ ذكره ابن شهر آشوب في مناقبه فعند ذكره أولاد الإمام الباقر[۲] (ع) قال: وعبد الله الأفطح
دقدق عربی لفظ اے جس دے لغوی معنی ٹکرانا اے دو چیزاں نوں ایداں دے ٹکرانا کہ دَق دی آواز پیدا ہو۔تے جدوں کسی چیز نوں توڑنا مقصود ہو تاں دَقَّ دا لفظ استمعال ہُندا اے جداں چکی دے دو پاٹاں دے درمیان کوئی اناج رکھ دے باریک پیس دتا جاندا اے۔"المنجدعربی اردو"
سید عبداللہ دقدق دا ایہ لقب یقیننا انہاں نوں آلِ امیہ توں ٹکرانے دی بدولت ملیا ہوئے گا۔وہ تے انہاں دی اولاد نے امامِ حسن دی اولاد دی طرح خروج کیندا۔
ازواج تے اولاد
سودھوسید عبداللہ دقدق دا نکاح زلیخا بنتِ ثقیہ عقیل علوی توں ہويا سی جنہاں توں انہاں دی تن اولادتیاں سن۔ سید عبداللہ دقدق دی زوجہ زلیخا بنت فقیہ عقیل علوی سن جو اپنے بھائیاں وچ سب توں وڈی سن۔
1. سید اسود المعروف الہاشم
2. سید حمزہؒ
3. ام حسین ؒ
4. . سید اسماعیل اصحاب امام جعفر صادق ع
اس دے علاو ہ کتاباں تواریخ وچ آپ دی اولاد وچ چار صاحبزاداں دا ذکر ملدا اے۔
1. سید مالک
2. سید محمود
3. سید اسود
4. سید ایوب المعروف حبیب اللہ
5. ام خیر
سید ہاشم ؒمحمود دے اٹھیا بیٹےآں دا ذکر وی بحر الانساب تے ریاض الانساب ماں موجود اے جس وچ انہاں دا اک بیٹا ادھم وی سی ۔
1۔سید طاہر
2۔سید مطہر
3۔سید اسماعیل
4۔سید حمزہ
5۔ سید ہارون
6۔سید ادھم
7۔ سید خالد
8۔سید یونس۔
سید ہاشم محمود دے بیٹے ادھم جو ناصر ادھم دے ناں توں مشہور نيں آپ ہی حضرت سیدنا ابراہیم بن ناصر ادھم دے والد برزگوار نيں تے آپ ناصر ادھم نے ہی اپنا شجرہ نسب مادری دربار سامانی وچ دسیا آپ دی والدہ ام ناصر بن عبداللہ بن عمر بن حفص بن عاصم بن حضرت عمر فاروق رضہ نيں اایہی شجرہ نسب آپ نے دربارہ بلخ وچ دسیا جو شجرہ نسب مادری سی ۔
حضرت عبداللہ دقدق دی عمر 30 یاں بتیس سال سی اپنے آباؤاجداد دی طرح مشکل حالات وچ زندگی بسر دی جس دی وجہ توں کدی روپوش رہے تے کدی ظاہر ہو گئے۔اہل بیت اُتے ہونے والے مظالم دی وجہ سے آپ دا تریخ وچ واضح ناں نئيں ملدا مگر بہت سارے مورخین نے آپ دا کتاباں وچ ذکر کیندا اے۔
جس طرح خروجِ اولاد سیدنا عبداللہ دقدق کتاباں تریخ وچ موجود اے جداں سید حمزہ تے سید ہاشم دا خروج ملدا اے۔ سید عبداللہ دقدق دے بیٹے حمزہ نے 145ہجری وچ خروج کیندا جنہاں دے نال انہاں دے بھائی ہاشم وی سن تے خروج دے بعد خراسان دے شہر بلخ آ گئے۔امام جعفر صادقؑ نے جناب حمزہ بن عبداللہ دقدق نوں خروج توں منع فرمایا سی جو سید حمزہ دے حقیقی چچا سن ۔ اسی حمزہ بن عبداللہ دقدق دی ہمشیرہ ام حسین بنت ِ عبداللہ دقدق حضرت دے پڑپوتے عبداللہ بن محمد بن عمر دی زوجہ سن جنہاں دے فرزند عیسی بن عبداللہ بن محمد بن عمر بن علی کرم اللہ وجہہ ابو جعفر محمد بن جریر طبری دے استاد سن ۔ اس دے علاوہ اُم حسین بنت عبداللہ دقدق ادھم قلندر دی پھُپھی سن۔
سید عبداللہ دقدق فرزندِرسول تے اہل بیت توں ہوانے دے باوجود روپاش رہے تے پردہ اختیار کيتے رکھیا اسی لئی آپ دی اولاد نے وی عباسی خلیفہ دی بیت توں انکار کیندا تے خروج کیہ تسيں دی اولاد نے امام حسن ؑ دی اولاد دے نال خروج کیندا تے انہاں دی اولاد دے نال جو سلوک عباسی خلفاء نے کیہ اوہ تاریخی کتاباں وچ درج اے ۔امام حسن دی اولاد دے نال کیندا گیا سلوک دیکھ کے امام حسین ؑ دی اولاد نے خراسان دا رخ کیندا۔
سیادت فریدی[۳] وچ جنابِ عبداللہ دقدق دے بارے بیان
"عبداللہ بن امام محمد باقر ؑ[۴] آپ دا لقب دقدق اے تے کتاباں کرالکریم وی لکھیا اے حضرت امام جعفر صادق دے حقیقی بھائی نيں آپ دی اولاد ملک عرب وچ نئيں رہی کیونجے بزمانہ سلطنت ابوجعفر منصور عباسی آپ دی اولاد وکھ وکھ تھانواں وچ منتشر ہوگئی چنانچہ ملک خراسان و ہندوستان وچ بکثرت پائی جاندی اے۔"
کتاب معارف ابن قتیبہ وچ صراحت لکھیا اے کہ عبداللہ دقدق صاحبِ اولاد نيں اس وجہ توں ساداتِ خراسان و ہرات جو اولادِ ناصر بن ہاشم بن عبداللہ مذکور توں نيں تے اوہ ملک خراسان وغیرہ وچ شرف سیادت توں ممتاز نيں ہور اوہ اپنے سلسلہ جدی نوں امام محمد باقر توں یقیننا جاندے نيں۔
شہادت و مزار اقدس
سودھو<ref><ref><ref
سید شاہ عبداللہ دقدق باقری رحمة جد امجد سادات باقری جو بردار امام جعفر صادق ع سن تے امام جعفر و عبداللہ دقدق رحمة دی والدہ ام فروہ سن۔بنو امیہ دے ظلم و ستم دے بعد آپ مدینہ منورہ توں اپنی اولاد دے نال ایران دے ساحلی علاقہ دی طرف ہجرت کر آئے سن ۔ اسی دوران آپ دی اولاد نرینہ
سید محمود سید اسود ہاشم سید مالک سید ایوب سید محمد سید حمزہ سید اسماعیل مختلف علاقےآں وچ ہجرت کر گئے لیکن سید محمود آپ دے نال ہی رہے انہاں دا مزار وی آپ دی قبر اطہر دے نیڑے ہی اے۔
ابو الفرج اصفھانی نے کتاب مقاتل الطالبین وچ آپ دی شہادت دا واقع لکھیا اے کہ بنو امیہ توں اک شخص آپ دا پِچھا کردے ہوئے آیا تے آپ نوں قتل کرنے دے دوران ایہ گفتگو ہوئی آپ نے فرمایا مینوں قتل مت کرو کہ وچ تواڈے حق وچ اللہ توں سفارش کراں گا۔ لیکن بنو امیہ دے اس شخص جس دا ناں عبدالرحمن بن عون دمشقی سی اس نے آپ نوں زہر دے کے شہید کر دتا۔
آپ دا حرم مطہر صوبہ بوشہر دے شہرستان دیلم تے بندر دیلم توں کچھ کلو میٹر دور ساحل سمندر فارس اُتے موجود اے اس گااں دا ناں وی امامزدہ شاہ عبداللہ اے۔ آپ دے حرم وچ سید شاہ محمود بن عبداللہ دقدق تے سید شاہ قاسم دا مزار اے۔
حرم دی تعمیر 1373 ہجری وچ آیت اللہ موسوی جزایری دی زیر نگرانی کيتی گئی۔ اس علاقے وچ امامزادہ شاہ عبداللہ توں منسوب سینکڑاں کرامتاں موجود نيں تے آپ دی اولاد باقری سادات وی ایتھے موجود نيں۔
آپ ہی جد امجد سید فرید الدین مسعود رحمة سادات کالپی سادات نگلی تے بہت سارے خنواداں دے جد نيں۔