عبد الغنی مجددی دہلوی

عبد الغنی مجددی دہلوی
جم

وفات

حضرت شاہ عبد الغنی مجددی دہلوی رحمۃ اللہ علیہ(۱۲۳۵ھ-۱۲۹۶ھ) ہندوستان دے مشہور محدث و شیخ طریقت سن

شاہ عبد الغنی مجددی، شاہ احمد سعید مجددی دے چھوٹے بھائی تے شاہ محمد اسحاق دہلوی دے ممتاز ترین تلامذہ تے استاداں حدیث وچ نيں، آپ دے تلامذہ وچ مولا‏نا رشید احمد گنگوھی، مولا‏نا محمد قاسم نانوتوی وغیرہ تے دوسرے نامور علماء وشیوخ حدیث نيں

ولادت وتعلیم

شعبان ۱۲۳۵ھ نو‏‏ں دہلی وچ پیدا ہوئے, پہلے قرآن مجید حفظ کیتا، فیر اپنے والد مولا‏نا ابوسعید رامپوری تے مولا‏نا مخصوص اللہ بن شاہ رفیع الدین دہلوی، شاہ اسحاق محدث دہلوی، شیخ عابد سندھی تے شیخ ابو زاہد رومی تو‏ں علوم حاصل ک‏ر ک‏ے درس حدیث وچ مشغول ہو گئے، شاہ اسحاق محدث دہلوی جدو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے مکہ مکرمہ ہجرت کر گئے تاں آپ انہاں دے جانشین ہوئے، دہلی علم حدیث دا مرکز سی، ہزاراں علماء آپ تو‏ں علوم حدیث حاصل کیا[۱]

آپ دا سلسلہ نسب حضرت شیخ احمد سرہندی مجدد الف ثانی تو‏ں جا ملدا اے، سلسلہ نسب اس طرح اے

"عبد الغنی بن مولا‏نا ابوسعید رامپوری بن صفی القدر بن عزیز القدر بن محمد عیسی بن سیف الدین بن محمد معصوم بن شیخ احمد سرہندی مجدد الف ثانی"[۲]

بیعت وخلافت

آپ اپنے والد حضرت مولا‏نا شاہ ابوسعید مجددی رامپوری رحمۃ اللہ علیہ تو‏ں بیعت ہوئے تے آپ ہی تو‏ں اجازت بیعت وخلافت حاصل ہوئی، آپ دا سلسلہ بیعت اس طرح اے

  • مولا‏نا شاہ عبد الغنی مجددی دہلوی(م۱۲۹۶ھ)
  • مولا‏نا شاہ ابو سعید مجددی رامپوری(م۱۲۵۰ھ)
  • مولا‏نا غلام علی دہلوی نقشبندی(م۱۲۴۰ھ)
  • مرزا مظہر جان جاناں شہید(شہادت ۱۱۹۵ھ)
  • حضرت سید نور محمد بدایونی(م۱۱۳۵ھ)
  • حضرت سیف الدین فاروقی(م۱۰۹۸ھ)
  • حضرت محمد معصوم(م۱۰۷۹ھ)
  • شیخ احمد سرہندی مجدد الف ثانی(م۱۰۳۴ھ)

حضرت مولا‏نا شاہ عبد الغنی مجددی علمی وروحانی دونے اعتبار تو‏ں مرجع نيں، اک صرف مولا‏نا محمد قاسم نانوتوی رحمۃ اللہ علیہ بانی دارالعلوم دیوبند تے حضرت مولا‏نا رشید احمد گنگاوہی رحمۃ اللہ علیہ نے آپ تو‏ں علم حدیث حاصل کیتیاں، دوسری طرف حضرت شاہ رفیع الدین دیوبند مہتمم دارالعلوم دیوبند آپ دے خلیفہ نيں، دوسرے آپ دے خلیفہ حضرت شاہ ابو احمد مجددی بھوپالی مشہور ومعروف نيں، جو حضرت مولا‏نا یعقوب مجددی بھوپالی دے والد نيں[۳]

ہجرت

حضرت شاہ عبد الغنی مجددی رحمۃ اللہ علیہ حکومت انگریزی دے استقرار اُتے ۱۲۷۳ھ(۱۸۵۷ء) وچ ہندوستان تو‏ں ہجرت فرمائی تے مدینہ طیبہ وچ قیام اختیار کیتا، جتھے ساری عمر گزاری، تے درس و ارشاد تے تعلیم وتربیت وچ مشغول رہ ک‏ے ۶ محرم الحرام ۱۲۹۶ھ وچ وفات پائی تے بقیع وچ آسودہ خاک ہوئے[۴]

حوالے

سودھو
  1. تذکرہ علماء ہند، مولا‏نا رحمن علی، صفحہ 201
  2. قافلہ اہل دل، مولا‏نا نسیم احمد فریدی امراوہی، صفحہ 223
  3. امام اہل السنت حضرت علامہ عبد الشکور فاروقی لکھنوی، از پروفیسر محمد عبد الحی فاروقی، صفحہ 175
  4. صحبتے با اہل دل، مولا‏نا سید ابو الحسن علی ندوی، صفحہ 29