طباشیر

ماہیت: اک سفید شے اے جو ابتداء وچ رقیق رطوبت دی شکل وچ بانس دے جوف وچ جمع ہُندی اے تے اس توں بعد منجمد تے خشک ہو جاندی اے جد بانس نوں پھاڑیا جاندا اے فیر ایہدے توں باہر نکݪدی اے۔ بہترین طباشیر اوہ اے جو وزن وچ ہلکی تے رنگت وچ سفید، شفاف مائل بہ کبودی صدف دے مشابہہ ہووے ایہنوں طباشیر صدفی یا طباشیر کبود وی کہندے نیں۔

مقام پیدائش: پاکستان، بھارت وچ بعض بانساں دے جوف توں نکݪدی اے۔

فارسی: بنسلوجن، بنگلا: بنشلوچن کپور، انگریزی: بمبومنّا

مزاج: سرد بدرجہ دوم تے خشک بدرجہ سوم۔

افعال: مفرح قلب، قابض، مبرد شدید، مجفف۔

استعمال: مفرح ہوݨ دے باعث قلب نوں تقویت بخشدی اے تے خفقان حار تے غشی و بیقراری لئی مفید اے۔ قے صفراوی نوں دور کردی اے گرم معدے تے جگر لئی نافع اے چونکہ طباشیر قابض تے مجفف اے لہاذا اسہل صفراوی نوں بند کردی اے تے جریان نوں روکدی اے تے رطوبت معدہ نوں خشک کرکے اوہنوں تقویت بخشدی اے۔

آنتاں وچ قبض پیدا کردی اے مبرد شدید ہوݨ دی وجہ توں گرم بخاراں سوزش احشاء لئی فائدہ مند اے پیاس نوں ساکن کردی اے مبرد تے مجفف ہوݨ دی وجہ توں ذرورا وطلاء سوختگی آتش لئی نافع اے تے قلاع، قروع و ثبور دہن وچ شربا و ذرورا تنہا یا گل سرخ ناݪ نہایت مفید اے۔ چونکہ ایہ قابض اے لہاذا تقویت دندان لئی سنونات وچ مستعمل اے۔

نفع خاص: مقوی دل و کبد۔

مضر: باہ تے پِھپھڑے لئی ایہدی زیادتی مضر اے۔

مصلح: شہد، مصطلگی، عُناب، ایلوا تے زعفران۔

بدل: خرفہ و سماق۔

مقدار خوراک: اک ماشے توں تن ماشے تک۔

مزید تحقیقات: کیمیائی تجزیے ناݪ پتا چلدا اے کہ طباشیر وچ سلیکا تے آکسائیڈ آف آئرن، پوٹاش، چونا، المونیم تے بعض نباتی مواد پائے جاندے نیں۔