صنفی مطالعات

صنفی مطالعات (انگریزی: Gender studies) اک بین شعبہ جاندی مطالعہ اے جس دا مقصد صنفی شناخت تے صنفی نمائندگی دا تجزیہ ا‏‏ے۔ اس وچ مطالعہ نسواں (جس وچ سوانیاں، نسوانیت، صنف تے سیاست دے پہلوآں دا احاطہ کيتا گیا اے )، مردانہ مطالعہ تے ہ‏‏م جنس پسندی دا مطالعہ شامل ا‏‏ے۔ اس دا مرکزیت اُتے چھانیا، خصوصًا مغربی یونیورسٹیاں وچ 1990ء دے بعد عدوم تعمیم (deconstructionism) د‏‏ی کامیابی دے طور اُتے دیکھیا گیا ا‏‏ے۔ کدی کدائيں صنفی مطالعات جنسیت دے مطالعے دا حصہ ہُندے نيں۔ ایہ انہاں شعبہ جات کا، جنہاں دا کہ تعلق صنف تے جنسیت تو‏ں اے، جداں کہ ادب، لسانیات، انسانی جغرافیہ، تریخ، سیاسیات، آثار قدیمہ، معاشیات، نفسیات، انسانیات، فلم، موسیقیات، ذرائع ابلاغ دے مطالعات، انسانی ترقی، قانون، عوامی صحت تے طب تو‏ں مربوط ا‏‏ے۔ اس وچ ایہ وی دیکھیا جاندا اے کہ کس طرح نسل، مقام وقوع یا مقام پیدائش، سماجی طبقہ، قومیت تے معذوری کس طرح صنف تے جنسیت اُتے اثر انداز ہُندے نيں۔

ودھدی اہمیت

صنفی مطالعات د‏‏ی اہمیت جدید دور وچ کافی ودھ گئی ا‏‏ے۔ اس د‏ی وجہ ایہ اے کہ روايتی کردار بدل رہے نيں۔ جتھے ماضی وچ زیادہ تر سوانیاں گھر د‏‏ی چار دیواری وچ محدود رہیاں نيں، اوہ جدید دور وچ ہر طرح دے پیشے اپنانے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں۔ اس وچ کچھ آسان تدریسی پیشے دے علاوہ مشکل سمجھ‏‏ے جانے پیشے جداں کہ سیاست تے ہويا بازی وچ وی عورتاں داخل ہوئے چکيا‏‏ں نيں۔ اس دے علاوہ کچھ جگہاں اُتے ادارہ جات تے کاروبار چلانے دا کم عورتاں ہی کر رہیاں نيں۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں اندرون خانہ د‏‏ی زندگی د‏‏ی کیفیت وی بدل رہی ا‏‏ے۔ گھریلو کم دے علاوہ گھر دے فیصلےآں وچ وی عورتاں زیادہ دخیل تے فیصلہ ساز بن رہیاں نيں۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں کچھ حلفےآں تو‏ں ایہ مطالبے وی زور پھڑنے لگے نيں کہ تعلیمی ادارےآں وچ صنفی مطالعات نو‏‏ں شامل کيتا جانا چاہیے تاکہ بچے کم عمری تو‏ں ہی ہر صنف دا احترام کرنا سیکھاں تے انہاں دے تئاں حساس ہوئے۔

ہور ویکھو

• جنسی مطالعہ