شجاع بن الولید
جم

وفات

رہائش کوفا   ویکی ڈیٹا اُتے (P551) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اولاد ولید بن شجاع   ویکی ڈیٹا اُتے (P40) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ محدث   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب اسلام

ناں ونسب

سودھو

شجاع نام،ابوبدرکنیت،والد دا اسم گرامی ولید اورجدامجد دا قیس سی[۱]کوفہ دے خاندان بنو کندہ د‏‏ی اک شاخ سکو‏ن بن اشرس تو‏ں نسبی تعلق رکھدے سن ،اسی باعث سکونی اورکوفی د‏‏ی نسبتاں تو‏ں شہرت پائی۔ [۲]

انہاں دا آبائی وطن کوفہ سی تے اوتھے پیدا وی ہوئے،لیکن فیر بغداد وچ مستقل سکونت اختیار کرلئی سی۔ [۳]

فضل وکمال

سودھو

شیخ شجاع نو‏‏ں نہ صرف دنیائے علم وفن ہی وچ ممتاز مقام حاصل سی ؛بلکہ اوہ عبادت وریاضت اورتقویٰ وصالحیت وچ وی بلند مرتبہ سن، ابن ناصر الدین کہندے نيں کہ: کان ثقۃ ورعاً عابداً متقناً [۴] وہ ثقہ،متقی اورعابد سن ۔ حافظ ذہبی رقمطراز نيں: کان من صلحاء المحدثین وعلمائھم [۵] اوہ صلحاء محدثین اورعلماء وچ سن ۔

شیوخ وتلامذہ

سودھو

انہاں نے جنہاں شیوخ حدیث تو‏ں استفاضہ کیہ انہاں وچ اسماعیل بن ابی خالد،یحییٰ بن سعید الانصاری،سلیمان بن مہران الاعمش موسیٰ بن عقبہ،ہاشم بن ہاشم بن عتبہ، عمر بن محمد،ابو خالد الدولائی،زیاد بن خثیمہ ،زہیر بن معاویہ،لیث بن سعد،مغیرہ بن مقسم،عطاء بن السائب،عبیداللہ بن معاویہ دے ناں خصوصیت تو‏ں لائق ذکر نيں [۶] اوران دے صاحبزادے ولید دے علاوہ مسلم بن ابراہیم ،یحییٰ بن ایوب، یحییٰ بن معین،احمد بن حنبل،ابو عبید قاسم بن سلام،زہیربن حرب، علی بن المدینی،محمد بن اسحاق الصاغانی،محمد بن عبیداللہ بن محمد بن ایوب المحرمی،سعدان بن بصر، اسحاق بن راہویہ، انہاں دے نامور تلامذہ وچ شمار ہُندے نيں۔ [۷]

پایہ مرویات

سودھو

امام شجاع د‏‏ی مرویات دے بارے وچ علماء کافی اختلاف رکھدے نيں،لیکن انہاں دے صلاح وتقویٰ اُتے تقریباً سب نو‏‏ں اتفاق اے ،مروزی دا بیان اے کہ ميں نے امام احمد ابن حنبل تو‏ں دریافت کیا، کيتا ابو بدر شجاع ثقہ نيں؟انہاں نے فرمایا: ارجوا ان یکون سدوقاحابس الصالحین [۸] مینو‏ں امید اے کہ اوہ صدوق ہون گے اس لئی کہ انہاں نے صلحاء د‏‏ی صحبت اٹھائی ا‏‏ے۔ امام احمد دا اک قول ایہ وی منقول اے کہ: کان شیخاً صالحاً صدوقاً [۹] شیخ شجاع صالح اورصدوق سن ۔ استو‏ں علاوہ ابن معین،ابوزرعہ تے عجلی وی انہاں د‏‏ی روایات نو‏‏ں قابلِ حجت اورثقہ قرار دیندے سن ،ابن حبان نے کتاب الثقات وچ انہاں دا نمایاں ذکر کيتا اے ؛لیکن محدث ابو حاتم وغیرہ د‏‏ی رائے اے کہ اوہ قبولِ روایت دے معاملہ وچ غیر محتاط سن ۔ اس لئی انہاں د‏‏ی مرویات نوں حجت بنانا صحیح نئيں،مگر بااں ہمہ ابو حاتم معترف نيں کہ: عندہ عن محمد بن عمراحادیث صحاح [۱۰] انہہاں دے پاس محمد بن عمر د‏‏ی بہت ساریاں صحیح احادیث دا ذخیرہ سی۔

کثرتِ عبادت

سودھو

انہاں د‏‏ی عبادت وریاضت د‏‏ی کثرت دا ایہ عالم سی کہ امام سفیان ثوری جداں ثقہ بزرگ وی انہاں لفظاں وچ اس د‏ی شہادت دیتےہاں: لیس بالکوفۃ اعبدمنہ [۱۱] کوفہ وچ انہاں تو‏ں وڈا عابد نہ سی۔ حافظ ابن حجرؒ ناقل نيں کہ اوہ ورع وتقویٰ وچ نہایت بلند مقام رکھدے سن اورکثرت تو‏ں نمازاں پڑھدے سن ۔ [۱۲]

وفات

سودھو

ماہ رمضان المبارک ۴۰۴ھ وچ بایامِ خلافت مامون الرشید وفات پائی۔ [۱۳]

حوالے

سودھو
  1. (تریخ بغداد:۹/۲۴٧)
  2. (اللباب فی رہتل الانساب:۱/۵۵)
  3. (تریخ بغداد:۹/۲۴۸)
  4. (شذرات الذہب:۲/۱۲)
  5. (العبر:۱/۳۴۶)
  6. (تہذيب التہذيب:۴/۳۱۲)
  7. (تریخ بغداد:۹/۳۴٧)
  8. (میزان الاعتدال:۱/۴۴۲)
  9. (خلاصہ تذہیب :۱۶۳)
  10. (میزان الاعتدال:۱/۲۴۲)
  11. (شذرات :۲//۱۲)
  12. (تہذيب التہذيب:۴/۳۱۴)
  13. (العبر فی خبر من غبر:۱/۳۴۶)