سائیکل

سائیکل (انگریزی:Bicycle)، انسانی زور اُتے چلݨ آلی اک مشین اے جیہدے وچ دو پہیے اکو سیدھ وچ لگے ہُندے نیں۔ ایہنوں پیڈل مار کے اک چین دے ذریعے توں چلایا جاندا اے۔ سائیکلاں انیہویں صدی وچ ایجاد کیتیاں گئیاں سن تے ہُݨ ساری دُنیا وچ بہت عام ہو گئیاں نیں۔ ایہناں دی تعداد اک بلیئن دے لگ بھگ اے۔ ایہ تعداد گڈیاں دی تعداد توں دُگݨی اے۔ دُنیا وچ کچھ تھانواں اُتے سائیکلاں نوں ای پرائمری سواری دے طور تے ورتیا جاندا اے۔ ایہناں نوں سپورٹس واسطے تے ایکسرسائز واسطے وی ورتیا جاندا اے۔ 1885ء وچ جیہڑا چین توں آغاز ہوݨ آلا سائیکل بݨایا گیا سی اوہدی شکل ہُݨ تک تقریبن اوسے حالت وچ اے، پَر جدید ٹیکنالوجی دے استعمال نال اوہناں دے ڈیزائن وچ نِکیاں تبدیلیاں کیتیاں گئیاں نیں۔ اس توں علاوہ سائیکلاں نوں ہلکا بݨایا گیا اے۔

پہاڑی سائیکل

دوڑ آلا سائیکل

سائیکلاں دی ایجاد نے انسانی ٹیکنالوجی نوں اگے ودھݨ وچ بہت مدد دتی اے۔ سائیکلاں نے انسانی تہذیب اُتے بہت اثر پایا کیونکہ ایہ اک سستی سورای سی۔ سائیکلاں واسطے کچھ چیزاں دی ایجاد کیتی گئی سی اوہناں نوں گڈی دی تیاری واسطے وی ورتیا گیا۔ اس لحاظ نال سائیکل دی ایجاد تے ٹیکنالوجی انسانی تریخ وچ بہت اہم حیثیت رکھدی اے۔

تریخ

سائیکل نوں بݨاؤݨ وچ کئی لوکاں نے حِصہ پایا۔ پہلا سائیکل اک جرمن بیرن کارل فان ڈرائس نے ایجاد کیتا سی، جیہنوں اوہنے لوکاں دے سامݨے 1817ء وچ پیش کیتا سی۔ اس توں بعد دو فرانسیسی پیری مائچاکس تے پیری لالمینٹ نے سائیکل دا اک نوا ڈیزائن بݨایا جیہڑا پچھلے سائیکل توں چنگا سی۔ کئی دوجے یورپی سائنسداناں نے اس توں وی بہتر ڈیزائن تیار کرن دی کوشش کیتی لیکن کوئی خاص فرق نہ پیا۔ اس ڈیزائن دے سائیکل نوں چلاؤݨا بہت مشکل سی کیونکہ ایہ بہت بھارا سی۔ ایہدی وجہ ایہ سی کہ پیری مائچاکس تے پیری لالمینٹ دے ڈیزائن دے سائیکل نوں اگلے پہیے توں ای چلاؤݨا پیندا سی تے اہنوں ای موڑن واسطے ورتیا جاندا سی۔ اس مسئلے نوں تن انگریز انجینیئراں نے چَین ایجاد کر کے حل کر لیا۔ ایہدے نال سائیکل چلاؤݨ والے دا زور پچھلے پہیے اُتے لگدا سی تے اگلے پہیے نوں موڑن واسطے ورتیا جاندا سی۔ اوہناں دا سائیکل پہلا جدید سائیکل سی۔

1888 وچ سکاٹ لینڈ دے اک شخص جان بائڈ ڈنلاپ نے ہوا نال بھریا ہویا ٹائر ایجاد کیتا۔ اس توں کچھ عرصے وچ ای چنگیاں بریکاں، سیٹاں تے گیئر وی ایجاد ہوگئے۔ 20ویں صدی دے شروع وچ سائیکلاں دے کلب بݨݨے شروع ہو گئے۔ اوس ویلے سائیکل تے ٹانگا عام لوکاں دیاں سواریاں بݨ گئیاں۔

پُرزے

سائیکلاں دے پُرزے تقریبن اکو ای ہُندے نیں لیکن کچھ پُرزے سائیکلاں دیاں وکھریاں قِسماں وچ ذرا مُختلف ہُندے نیں۔ سائیکل وچ اک نرم گدی ہُندی اے جیہدے اُتے سائیکل چلاؤݨ آلا بیٹھدا اے۔ دو بریکاں ہُندیاں نیں جیہڑیاں ہینڈل دے دوویں پاسیاں اُتے لگیاں ہُندیاں نیں۔ اک بریک اگلے پہیے دی ہُندی اے تے اک پچھلے پہیے دی۔ ہر سائیکل نوں پیڈلاں نال چلایا جاندا اے۔ پیڈل گدی توں تقریبن 2 فٹ تھلے ہُندا اے۔ اکثر سائیکلاں وچ گیئر وی ہُندے نیں۔ اک عام سائیکل وچ گیئر دو تھانواں اُتے لگے ہُندے نیں، پـچھلے ٹائر تے پیڈل نال۔ گدی دے پِچھے اک کیریئر وی ہُندا اے جِتھے سامان رکھیا یا اک ہور بندہ بٹھایا جاسکدا اے۔ کیونکہ سائیکل دی اپݨی آواز نئیں ہُندی اس واسطے ایہدے اُتے اک گھینٹھی وی لگی ہُندی اے۔

سائیکلاں دے فریم دی شکل تقریبن اک صدی توں اکو ای اے۔ اج کل دے سائیکل ایلومینیم تے فولاد نال بݨائے جاندے نیں تاکہ اوہناں دا وزن گھٹ ہووے۔ کچھ جدید سائیکلاں اُتے ڈِسک بریکاں ہُندیاں نے جیہڑیاں دوجیاں بریکاں توں زیادہ چنگیاں ہُندیاں نیں۔