سید طاہر حسین گیاوی
مناظرِ اسلام، مولانا | |
---|---|
سید طاہر حسین گیاوی | |
جم | 12 اپریل 1947 |
وفات | 10 جولائی 2023 (76 سال)
|
مذہب | اسلام |
عملی زندگی | |
مادر علمی | مدرسہ انوار العلوم گیا مدرسہ مظہر العلوم بنارس مظاہر علوم سہارنپور دار العلوم دیوبند جامعہ عربیہ جامع مسجد امروہہ |
پیشہ | عالم ، لکھاری ، محقق |
تحریک | دیوبندی |
ترمیم |
سید طاہر حسین گیاوی (1947–2023ء) اک ہندوستانی حنفی دیوبندی عالم، مقرر، مناظر، محقق تے مصنف سن ۔ تحفظ سنت تے رد بدعت اُتے انہاں دی نمایاں تے زريں خدمات نيں۔
ولادت و تعلیمی زندگی
سودھوسید طاہر حسین بن سید سلطان احمد گیاوی 20 جمادی الاولی 1366ھ بہ مطابق 12 اپریل 1947ء نوں بہ روز شنبہ موضع کابَر، کونچ، ضلع گیا، صوبہ بہار، برطانوی ہند، وچ پیدا ہوئے۔[۱][۲] عربی سوم تک دی مڈھلی سِکھیا مدرسہ انوار العلوم گیا وچ ہوئی، اس دے بعد متوسطات دے ابتدائی حصے دی تعلیم مدرسہ مظہر العلوم بنارس وچ حاصل کيتی، جتھے اُتے رہندے ہوئے انھاں نے الٰہ آباد بورڈ توں فرسٹ ڈویژن دے نال مولوی دا امتحان پاس کيتا۔ [۱][۲] فیر اک سال مظاہر علوم سہارنپور وچ پڑھائی کی، فیر 1386ھ بہ مطابق 1967ء نوں دار العلوم دیوبند وچ داخلہ ہويا تے تقریباً ڈھائی سال تک عربی ہفتم تک پہنچ کے 1969ء دی دار العلوم دیوبند دی اسٹرائک وچ پیش قدمی دی وجہ توں دار العلوم وچ تعلیمی مرحلہ جاری نہ رکھ سکے؛[۱][۲] بالآخر سید فخر الدین احمد دے مشورے تے کاوش توں جامعہ اسلامیہ جامع مسجد امروہہ وچ داخلہ ہوگیا تے شعبان 1399ھ بہ مطابق 1970ء وچ اوتھے توں دورۂ حدیث دی تکمیݪ کيتی۔[۱][۳] ايسے درمیان وچ الٰہ آباد بورڈ توں عالم و فاضل دا امتحان پاس کيتا تے علی گڑھ مسلم یونیورسٹی توں فرسٹ ڈویژن دے نال ادیبِ کامل دا امتحان پاس کيتا۔ [۱][۲]
تدریسی و عملی زندگی
سودھوتعلیم توں فراغت دے بعد گیاوی نے تقریباً اٹھ نو سال مدرسہ اسلامیہ ریوڑی تالاب سمیت بنارس دے متعدد مدارس وچ تدریسی خدمات انجام دتیاں۔[۱] فیر 1404ھ بہ مطابق 1984ء نوں انھاں نے اپنے زیر اہتمام ریاست بہار (موجودہ جھارکھنڈ) دے ضلع پلاماں وچ دار العلوم حسینیہ دے ناں توں اک ادارہ قائم کيتا۔ [۱][۲] انہاں دے جامعہ اسلامیہ ریوڑی تالاب بنارس دے تلامذہ وچ حقانی القاسمی وی شامل نيں۔[۴]
گیاوی دی تقریر و مناظرہ توں خاص دلچسپی رہی اے۔ شروع توں ہی انھاں نے خدمت دین تے بدعات و خرافات دی اصلاح دے لئی میدانِ مناظرہ و مباحثہ دا انتخاب کيتا تے اس میدان دے مشہورِ زمانہ اکھوائے ۔[۱] جھریا، کٹک، تے کٹیہار دے مناظرے انہاں دے تاریخی مناظرےآں وچ شامل نيں۔[۱] رد بدعت اُتے انہاں دی خصوصی تے زريں خدمات نيں۔[۵] نور عالم خلیل امینی، گیاوی دے بارے وچ لکھدے نيں کہ ”ان دی اُس موقع (1969ء دی دار العلوم دیوبند دی اسٹرائک) دی بے ساختہ و بے ارادہ ٹریننگ نے، بعد دی عملی زندگی وچ دیوبندیت دے اک زبردست، بے باک، باصلاحیت، تقاضاہاے وقت دے لئی بہت موزاں ترجمان دے طور اُتے اُنھاں ابھارا تے میدان وچ اتارا تے "خدا شرّے برانگیزد ازاں خیرے براں آید" دا اوہ سو فی صد مصداق ثابت ہوے۔ اج اوہ مناظرِ اسلام، متکلمِ اسلام، ترجمانِ دیوبندیت، لسانِ حق، خطیبِ دوراں، محبوبِ انام سب کچھ بنے ہوے نيں“۔[۲][۶]
لکھتاں
سودھوگیاوی دی مطبوعہ تحقیقات و لکھتاں وچ مندرجۂ ذیل کتاباں شامل نيں:[۱][۲][۷]
- عصمت انبیاء تے مولانا مودودی
- اعجاز قرآنی
- رضاخانیت دے علامتی مسائل
- احسن التنقیح لرکعات التراویح
- العدد الصحیح فی رکعات التراویح
- نمازاں دے بعد دی دعا
- شہید کربلا تے کردار یزید
- مقتدی اُتے فاتحہ واجب نئيں
- انگشت بوسی توں بائبل بوسی تک
- ترک تقلید اک بدعت اے
- بریلویت دا شیش محل[۸]
- مسئلہ قدرت[۹]
- حدیثِ ثقلین
- خطبات مناظر اسلام[۱۰]
وفات
سودھوطاہر حسین گیاوی دا انتقال 10 جولائى 2023ء بہ مطابق 21 ذی الحجہ 1444ھ بہ روز پير؛ آرا، ضلع بھوجپور، بہار وچ ہويا۔[۱۱][۱۲][۱۳][۱۲][۱۴][۱۲][۱۵]
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰۰ ۱.۰۱ ۱.۰۲ ۱.۰۳ ۱.۰۴ ۱.۰۵ ۱.۰۶ ۱.۰۷ ۱.۰۸ ۱.۰۹ گیاوی, سید طاہر حسین (2018ء). "مؤلف دا مختصر تعارف از محمد نوشاد نوری قاسمی", شہید کربلا تے کردار یزید (in ur). دیوبند: کتب خانہ نعیمیہ, 8-9.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ ۲.۵ ۲.۶ امینی, نور عالم خلیل (مارچ 2021ء). "1969ء دی دار العلوم دی اسٹرائک", رفتگان نارفتہ, پہلا (in ur), دیوبند: ادارۂ علم و ادب, 127-129.
- ↑ اعظمی, اعجاز احمد (2015ء). حکایت ہستی (خود نوشت سوانح), دوسرا (in ur), دیوبند: کتب خانہ نعیمیہ, 253.
- ↑ نازنین، مظفر (11 جون 2022ء). «ادب گلوب دے خورشید ِدرخشاں: حقانی القاسمی». qindeelonline.com. قندیل آن لائن. دریافتشده در 10 جولائی 2023ء. تاریخ وارد شده در
|access-date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ناصری، فضیل احمد (7 جون 2020ء). «مناظرہ کرنا وی دین ہی اے». islamreigns.wordpress.com. Islam Reigns. دریافتشده در 1 دسمبر 2022 ء. تاریخ وارد شده در
|accessdate=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ قاسمی, نایاب حسن (2022ء). "1969ء دی دار العلوم دی اسٹرائک", اک شخص دل ربا سا, پہلا (in ur), نويں دہلی: مرکزی پبلیکیشنز, 213.
- ↑ (2003ء) وضاحتی کتابیات (1999ء), پہلا 22 (in ur), نويں دہلی: قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان, 364.
- ↑ قاسمی, جاوید اشرف (2000ء). فیضان دار العلوم دیوبند, پہلا (in ur), قصبہ گھاسیڑہ، گڑگانوہ، (میوات) ہریانہ: شعبۂ نشر واشاعت مدرسہ ابی بن کعب تحفیظ القرآن الکریم, 144، 184.
- ↑ «نقد و نظر .... اللہ عجز توں پاک اے (تقدیس شانِ الوہیت تے جمہور اہلِ اسلام)». www.banuri.edu.pk. جامعۃ العلوم الاسلامیہ علامہ بنوری ٹاؤن دی آفیشل ویب سائٹ. ربیع الثانی 1443ھ - دسمبر 2021ء. دریافتشده در 1 دسمبر 2022ء. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ اعظمی، حبیب (11 جولائی 2023ء). «مناظر اسلام مولانا سید طاہر حسین گیاویؒ». deobandonline.com (به Urdu). دیوبند آن لائن. دریافتشده در 11 جولائی 2023ء. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "مناظر اسلام حضرت مولانا سید طاہر حسین گیاویؒ صاحب دا سانحہ ارتحال". https://urdu.thehindustangazette.com/scenes-of-islam-the-tragedy-of-maulana-syed-tahir-hussain-gyavi/.
- ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ "مناظر اسلام حضرت مولانا سید طاہر حسین گیاوی دا سانحہ ارتحال" (in ur). اردو لیکس. 10 جولائی 2023ء. https://urduleaks.com/192585/.
- ↑ قاسمی، نایاب حسن (10 جولائی 2023ء). «مولانا طاہر حسین گیاوی دی رحلت» (به Urdu). قندیل آن لائن. دریافتشده در 10 جولائی 2023ء. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ قاسمی، ثناء الہدیٰ (10 جولائی 2023ء). «مناظر اسلام حضرت مولانا سید طاہرگیاوی صاحب دا انتقال علمی دنیا دا وڈا خسارہ» (به Urdu). قومی ترجمان. دریافتشده در 11 جولائی 2023ء. تاریخ وارد شده در
|access-date=،|date=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ قاسمی, نایاب حسن (10 جولائی 2023ء). "مشہور عالم دین و مناظر مولانا طاہر حسین گیاوی دا انتقال" (in ur). قندیل آن لائن. https://qindeelonline.com/maulana-tahir-husain-gayawi-ka-inteqal/.