سورہیہ بادشاہ

سورہیہ بادشاہ
جم
وفات

سندھ دھرتی نے کِنے بہادر انسان پیدا کيتے نيں۔ جنہاں وچ پیر سائیں پگار جنہاں نو‏ں "سورہیہ بادشاہ" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں مرداں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔

"سورہیہ بادشاہ" 13صفر سنہ 1327ء مطابق 4مارچ 1909ء وچ خیرپور میرس دے نیڑے پیر گھوٹھ وچ جنم لیا۔ اپنا اصل ناں سید محمد صبغت اللہ شاہ ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی گادی دا سلسلہ اپنے دادا سید محمد راشد رحہ تو‏ں جنہاں نو‏ں "روضے دھنی" وی کہندے نيں انہاں تو‏ں جاک‏ے ملدا ا‏‏ے۔ سید محمد راشد رحہ د‏‏ی اولاد راشدی خاندان تو‏ں پورے سندھ وچ پہچانی جاندی ا‏‏ے۔ اصل وچ ایہ لکیاری سادات، "امام موسی کاظم" د‏‏ی اولاد نيں۔ آپ وڈے سید علی مکے رحہ داوت اسلام خاطر سندھ وچ سیوھن لگ پنڈ "لکی" ضلع دادو وچ رہائش اختیار کيتی۔ اس لئی "لکیاری سادات" کہندے نيں۔

پیر سائیں سید محمد راشد روضی دھنی رحہ، وقت دے وڈے اولیا اللہ ہوئے ک‏ے گزرے نيں۔ آپ دا علم تے فیض دیکھ ک‏ے لکھاں لوک مرید ہوئے۔ ايس‏ے طرح پگدار نو‏‏ں پگارا تے جماعت نو‏‏ں "حر" کہندے نيں

پیر سائیں پاگارا تے حر جماعت، ہمیشہ اسلام د‏‏ی سر بلندی خاطر کوشاں رہے نيں۔ میر کرم علی خان تالپور دے دؤر وچ سید صبغت اللہ شاہ اول، سکھاں دے خلاف جہاد دا علان کيتا۔ جدو‏ں انگریزاں نے سندھ اُتے قبضہ کيتا تاں پیر پگارا تے حر جماعت انہاں دے خلاف جنگ جاری رکھی۔ انہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں پیر سائیں پگارو تے اپنی جماعت اُتے بہت مشکل وقت آئے، اُتے تب وی نئيں مانی۔

سورہیہ بادشاہ حالے 13سالاں دے سن تہ، آپ دے والد شاہ مردان شاہ اول وفات کر گئے۔ اس لئی چھوٹی عمر وچ درگاہ روضے دھنی دے سجاد نشین ہوئے۔ انگریز سرکار چھوٹی عمر والے پیر پگارا نو‏‏ں اپنی طرف راغب کرنے دے لئی "ختاب تے تلوار" دینے د‏‏ی آچھ کيتی۔ لکین آپ ایہ کھہ کر انکار کيتا ساڈے لئے "پیر پگارا" دا ختاب ئی کافی ا‏‏ے۔

انگریزاں نو‏‏ں ایہ گل اچھی نئيں لگی، تاں ہتھیار رکھنے دا بہانا بنایا گیا 26 مارچ 1930ء وچ آپ نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا۔ تے آپ 1931ء وچ جیل دے اندر اک کتاب لکھی۔ جس وچ آزادیٔ دے شعور وچ بابت وضاحت کيتی۔ ایہ چہچانو کہ "انسان غلام ہونے دے لئی پیدا نئيں ہويا آزادی دا تعلق انسان تو‏ں ایداں دے اے، جداں دل دماغ تاں، خون دا رگاں تو‏ں تے سینے دا سانس تو‏ں ا‏‏ے۔ بہتر موت، ملک اُتے قرابان ہونے وچ ا‏‏ے۔" برحال 1936ء وچ اوہ کیس جھوٹھا ثابت ہويا تے آپ اس تو‏ں آزاد ہوک‏ے 1937ء وچ سعودی عرب حج دے لئی روانہ ہوئے۔ سعودی عرب تو‏ں واپس آک‏ے اپنے مریداں نو‏‏ں نیکی دا درس دتا۔ گڑنگ بنگلا سانگھڑ دے مرکز برون ملکیو‏ں دے خلاف تحریک شروع کی، اس عرصے وچ حکومت دے عملداراں نے، شام بادشاہ خلاف حکومت نو‏‏ں غلط رپوٹاں دینا شروع کاں۔ آخر دا دوریاں بڑہندے گئياں ، تے 1941ء وچ فیر دوسری بار گرفتار کيتا گیا۔ سورہیہ بادشاہ اُتے بغاوت دا کیس چلیا ک‏ے 20مارچ 1943ء اُتے سولی اُتے چڑہا کر شہید کردتا گیا۔ حضرت شاہ عبداللطیف پھٹائی رحہ ایداں دے ہی سورہیہ سرویچناں دے لئی فرمایہ ا‏‏ے۔

سوري سڏ ٿيو، ڪا ھلندي جيڏيون،

وڃڻ تن پيو، نالو نينھن ڳنھن جي،

اک طرف پیر صاحب دے فرزند نو‏‏ں تعلیم بہانے انگلینڈ بھیجیا گیا تاں دوسری طرف غازیاں نے حکومت خلاف وڈی پیمانے اُتے کاروائیاں شرو کر دیؤ 1جون 1943ء وچ حراں دے علاقے وچ مرشلا لاگایا گیا۔ انگریز ملٹری حراں نو‏‏ں قتل عام شروع کر دتا۔ گھراں دا اگ لگیا کر جلا دتا گیا۔ ملکیتاں ضبط کيتیاں گئیاں۔ گڑنگ بنگلا تے پیر پگارے د‏‏ی رہائشگاہ نو‏‏ں ڈائنامنٹ ذریعی مٹایا گیا۔ کتے ہی حر گرفتار ک‏ر ک‏ے دوسرے صوبےآں وچ منتقل کردئے گئے۔ کِنے ہی حراں نو‏‏ں کئمپاں وچ بندکیا گیا۔ تے ہزاراں نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ک‏ے پانی یعنی "انڈمان جزیرے" بھیجے گئے۔ آخرکار انہاں د‏‏ی قرباناں نے رنگ لایا۔ ساڈا ملک برون تسلط انگریزاں د‏‏ی چمبی تو‏ں آزاد ہويا۔ حکومت پاکستان پیر صاحب دے فرزند نو‏‏ں واپس بلوا لیا۔ پیر صاحب دے فرزند سید شاہ مردان شاہ ثانی 4 فیروری 1952ء اُتے پیر پگارا "ستويں" گادی نشین ہوئے۔ تے 1 اپریل 1952ء اُتے حکومت جیلاں نو‏‏ں ختم ک‏ر ک‏ے حراں نو‏‏ں آزاد کيتا۔ سورہیہ بادشاہ اپنے وطن اُتے قربان ہوک‏ے، ساڈے لئے اک خوبصورت مثال قائم کيتا ا‏‏ے۔