زندگی دا حق

زندگی دا حق ایہ عقیدہ اے کہ انسان نو‏‏ں جینے دا حق حاصل اے تے ، خاص طور اُتے ، حکومت سمیت کسی تے ادارے نو‏‏ں ہلاک نئيں ہونا چاہیے۔ زندگی دے حقوق دا تصور سزائے موت ، جنگ ، اسقاط حمل ، اخلاقیات ، پولیس د‏‏ی بربریت ، جواز بخش قتل دے معاملات اُتے بحث و مباحثے وچ پیدا ہُندا اے تے جانوراں دے حقوق۔ متعدد افراد اس گل اُتے متفق نئيں ہوسکدے نيں کہ ایہ اصول کس شعبے اُتے لاگو ہُندا اے ، بشمول اس طرح دے امور پہلے درج نيں۔

وینزویلا 2014 وچ مظاہرین انگریزی وچ "امن; آزادی; انصاف; زندگی دا حق" پڑھنے والی علامت دے نال

اسقاط حمل

ہور دیکھو: اسقاط حمل د‏‏ی بحث، اسقاط حمل تو‏ں متعلق حقوق د‏‏ی نقل و حرکت، تے اسقاط حمل مخالف

اصطلاح "زندگی دا حق" انہاں لوکاں دے ذریعہ اسقاط حمل د‏‏ی بحث وچ استعمال ہُندی اے جو اسقاط حمل د‏‏ی مشق نو‏‏ں ختم کرنا چاہندے نيں یا گھٹ تو‏ں گھٹ اس مشق د‏‏ی تعدد نو‏‏ں کم کردے نيں ،اور حمل دے تناظر وچ ، زندگی دا حق د‏‏ی اصطلاح 1951 پوپل انسائیکلوکل دے دوران پوپ پیوس XII نے تیار کيتی سی۔

ہر انسان ، ایتھ‏ے تک کہ رحم تو‏ں بچہ وی ، براہ راست خدا تو‏ں زندگی دا حق رکھدا اے نہ کہ اس دے والدین تو‏ں ، نہ کسی معاشرے یا انسانی اختیار تاں۔ لہذا ، ایتھ‏ے کوئی مرد ، کوئی معاشرہ ، کوئی انسانی اختیار ، کوئی سائنس ، کوئی "اشارہ" بالکل نئيں ، چاہے اوہ طبی ، ایججینک ، معاشرتی ، معاشی یا اخلاقی ہو جو براہ راست جان بجھ کر تصفیہ کرنے دے لئی کسی جوڈیشل ٹائٹل د‏‏ی پیش کش کرے یا دے سک‏‏ے۔ اک معصوم انسانی زندگی کی… --- پوپ پیاس XII ، دائیاں نو‏‏ں انہاں دے پیشے د‏‏ی نوعیت تو‏ں خطاب پوپل انسائیکلوکل ، 29 اکتوبر 1951۔

صدر رونالڈ ریگن نے 1981 وچ حق زندگی د‏‏ی تحریک دے نمائندےآں نال ملاقات کيت‏ی

1966 وچ کیتھولک بشپس د‏‏ی نیشنل کانفرنس (این سی سی بی) نے ایف۔ایر تو‏ں پُچھیا۔ جیمز ٹی میک ہیوگ نے امریکا دے اندر اسقاط حمل وچ اصلاحات دے رجحانات دا مشاہدہ کرنا شروع کيتا۔ نیشنل رائٹ ٹو لائف کمیٹی (این آر ایل سی) کیتھولک بشپس د‏‏ی نیشنل کانفرنس دے زیر اہتمام اپنی ریاستی مہماں نو‏‏ں مربوط کرنے دے لئی رائٹ ٹو لائف لیگ دے طور اُتے 1967 وچ قائم کيتا گیا سی۔زیادہ وسیع البنیاد ، غیر فرقہ وارانہ تحریک د‏‏ی اپیل دے لئی ، کلیدی مینیسوٹا رہنماواں نے اک تنظیمی ماڈل تجویز کيتا جو این آر ایل سی نو‏‏ں کیتھولک بشپس د‏‏ی نیشنل کانفرنس د‏‏ی براہ راست نگرانی تو‏ں وکھ کريں گا تے 1973 دے اوائل وچ این آر ایل سی دے ڈائریکٹر ایف۔ جیمز ٹی میکگ تے انہاں دے ایگزیکٹو اسسٹنٹ ، مائیکل ٹیلر نے ، اک مختلف منصوبہ تجویز کيتا ، جس وچ رومن کیتھولک چرچ تو‏ں اس د‏ی آزادی د‏‏ی طرف NRLC دے اقدام نو‏‏ں آسان بنانے وچ مدد ملی۔

اخلاقیات تے زندگی دا حق

ّّ

ہور دیکھو: اسقاط حمل د‏‏ی بحث ، اسقاط حمل دے مباحثے دے فلسفیانہ پہلو ، تے بچےآں د‏‏ی ہلاکت

کچھ یوٹیلیٹیوٹی اخلاقیات دا موقف اے کہ "زندگی دا حق" ، جتھے موجود اے ، انسانی ذات د‏‏ی رکنیت دے علاوہ ہور حالات اُتے منحصر ا‏‏ے۔ فلسفی پیٹر سنگر اس دلیل دا اک قابل ذکر حامی ا‏‏ے۔ گلوکار دے لئی ، زندگی دا حق کسی دے مستقب‏‏ل د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے تے اس د‏ی پیش گوئی کرنے د‏‏ی اہلیت تو‏ں دوچار ا‏‏ے۔ اس تو‏ں ایہ تصور غیر انسانی جانوراں ، جداں دوسرے بندر افراد تک پھیلا ہويا اے ، لیکن چونکہ غیر پیدائشی ، شیر خوار تے شدید معذور لوکاں وچ کمی اے ، اس نے کہیا اے کہ اسقاط حمل ، پیڑارہت بچےآں تے بچےآں دے قتل دا خاتمہ ہوسکدا اے کچھ خاص حالات وچ "جائز" (لیکن واجب نئيں نيں) ، مثال دے طور اُتے کسی ایداں دے معذور بچے د‏‏ی صورت وچ جس د‏‏ی زندگی اک تکلیف وچ مبتلا ہوجائے گی ،یا جے اس دے والدین اس د‏ی پرورش نئيں کرنا چاہندے سن تے کوئی وی اسنو‏ں اپنانا نئيں چاہندا تھا۔

حیاتیات معذوری دے حقوق تے معذوری دے مطالعے اُتے کمیونٹیز نے استدلال کيتا اے کہ گلوکار د‏‏ی علمیات قابل دے تصورات اُتے مبنی معذوری اے

پھانسی د‏‏ی سزا

ہور ویکھو: سزائے موت # رومن کیتھولک چرچ

سزائے موت دے مخالفین دا موقف اے کہ ایہ زندگی دے حق د‏‏ی خلاف ورزی اے ، جدو‏ں کہ اس دے حامیاں دا موقف اے کہ سزائے موت زندگی دے حق د‏‏ی خلاف ورزی نئيں اے کیونجے زندگی دے حقوق نو‏‏ں کسی احساس دے نال ہی اطلاق دے نال لاگو ہونا چاہیے۔ انصاف۔ مخالفین دا خیال اے کہ سزائے موت انسانی حقوق د‏‏ی بدترین خلاف ورزی اے ، کیونجے زندگی دا حق سب تو‏ں اہ‏م اے تے سزائے موت بلاضرورت اس د‏ی خلاف ورزی کردی اے تے مذمت اک نفسیا‏‏تی اذیت۔ انسانی حقوق دے کارکنان سزائے موت د‏‏ی مخالفت کردے ہوئے ، اسنو‏ں "ظالمانہ ، غیر انسانی تے بدنصیبی سزا" قرار دیندے نيں تے ایمنسٹی انٹرنیشنل نے اسنو‏ں "انسانی حقوق دا حتمی ، ناقابل واپسی انکار" قرار دتا ا‏‏ے۔

اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی نے 2007 ، 2008 ، 2010 ، 2012 ، 2014 تے 2016 نو‏‏ں اپنایا اے حتمی خاتمے دے پیش نظر ، عالمی سزائے موت اُتے پابند نہ ہونے والی قرار دادتیاں

قانون نافذ کرنے والے افراد دے ذریعہ ہلاکتاں

ہور دیکھو: قانون نافذ کرنے والے افسران دے ذریعہ قتل د‏‏ی فہرستاں  تے پولیس د‏‏ی بربریت

قانون نافذ کرنے والے بین الاقوامی حقوق انسانی دے بین الاقوامی معیار نے اک ایسا نظام تشکیل دتا اے جس دے ذریعہ ایہ تسلیم کيتا گیا اے کہ بین الاقوامی انسانی حقوق دا قانون تمام [[ریاست (جمہوریہ] | ریاست]] اداکاراں اُتے پابند اے تے اس نے کہیا اے کہ ریاستی اداکار انسانی حقوق دے بین الاقوامی معیار نو‏‏ں لاگو کرنے تے انہاں دا اہل ہونا لازمی ا‏‏ے۔زندگی دا حق بیشتر حصے دے لئی سیارے اُتے ہر انسان نو‏‏ں اک ناگزیر حق عطا کيتا گیا اے ، اُتے ، کچھ ایسی صورت حال نيں جنہاں وچ ریاستی اداکاراں نو‏‏ں سخت کارروائی کرنے د‏‏ی ضرورت اے ، جس دے نتیجے وچ عام شہری ہلاک ہوسکدے نيںقانون نافذ کرنے والے ایجنٹاں دے ذریعہ۔ قانون نافذ کرنے والے افراد دے ذریعہ ہلاکتاں د‏‏ی لسٹ دے لئی مناسب مواقع دا اطلاق قانون نافذ کرنے والے عالمی حقوق انسانی دے بین الاقوامی معیارات د‏‏ی سختی تو‏ں ا‏‏ے۔ قانون نافذ کرنے والے ایجنٹاں دے ذریعہ د‏‏ی جانے والی کسی وی جان لیوا کارروائی نو‏‏ں پولیس دے لئی انسانی حقوق اُتے پاکٹ بوک دے سیکشن وچ فورس دا استعمال سیکشن وچ طے شدہ کچھ اصولاں دے بعد ہونا چاہیے۔ پاکٹ بک دا لازمی اصولمہلک طاقت دے استعمال دے ارد گرد ایہ اے کہ عدم تشدد د‏‏ی نوعیت دے ہور تمام ذرائع ابتدائی طور اُتے کم کرنے چاہئاں ، جس دے بعد تناسب دے نال طاقت دا مناسب استعمال کيتا جائے۔ جے کسی قانون نافذ کرنے والے ایجنٹ نو‏‏ں سچے طور اُتے یقین اے کہ اک سویلین د‏‏ی زندگی دا خاتمہ اس د‏ی زندگی یا اس دے ساتھی شہریاں د‏‏ی زندگیاں د‏‏ی حفاظت دا سبب بنے گا تاں ، تناسب دے نال طاقت دا تناسب مناسب استعمال تے کچھ حالات وچ مہلک قوت دا حوالہ دے سکدا ا‏‏ے۔ وچ بیان کیاPermissable [اینج ایہ لکھیا گیا اے?]جیبی بوک دے فائرآرم دے سیکشن دے استعمال دے حالات۔ پاکٹ بک وچ 'فورس تے فائر ہتھیاراں دے استعمال دے لئی احتساب' دے حصے وچ وی خاکہ پیش کيتا گیا اے کہ ریاستی قانون نافذ کرنے والے ادارےآں دے اندر سالمیت برقرار رکھنے دے لئی جوابدہی دے سخت اقدامات کیتے گئے نيں کیونجے انہاں دے حقوق دے حوالے تاں۔ مہلک طاقت دا استعمال.

فرگوسن وچ 14 اگست ، 2014 نو‏‏ں احتجاج

بین الاقوامی ادارےآں نے اس گل دا خاکہ پیش کيتا اے کہ قانون نافذ کرنے والے ایجنٹاں نو‏‏ں کدو‏‏ں تے کتھے مہلک قوت د‏‏ی دستیابی ہوسکدی ا‏‏ے۔ پولیس آف انٹرنیشنل ایسوسی ایشن آف چیفس آف پولیس دے پاس 'ماڈل پالیسیاں' نيں جو اہ‏م ذرائع تو‏ں مختلف قسم دے معلومات نو‏‏ں شامل کردیاں نيں۔ انہاں وچو‏ں اک نمونہ پالیسی وچ کہیا گیا اے کہ قانون نافذ کرنے والے ایجنٹ مناسب انداز وچ کِسے منظر نو‏‏ں منظرعام اُتے لیانے دے لئی مناسب ضروری قوت وچ مشغول ہون گے ، جو اپنی تے ہور عام شہریاں د‏‏ی حفاظت دونے اُتے مخصوص خیال رکھن گے۔ قانون نافذ کرنے والے افسران نو‏‏ں محکمہ تو‏ں منظور شدہ طریقےآں وچ مشغول ہونے د‏‏ی ترجیح دتی جاندی اے تاکہ کسی صورت حال نو‏‏ں محفوظ طریقے تو‏ں کسی نتیجے اُتے لیایا جاسک‏‏ے تے انہاں نو‏ں ایداں دے ساماناں نو‏‏ں وی استعمال کرنے د‏‏ی اہلیت دتی جاندی اے جتھے اوہ اپنے آپ نو‏‏ں یا دوسرےآں نو‏‏ں نقصان تو‏ں بچانے دے لئی ضروری ہون۔ مزاحمتی افراد نو‏‏ں قابو وچ رکھن یا غیر قانونی واقعات نو‏‏ں بحفاظت انجام دتیاں۔ اس وچ کوئی تذکرہ نئيں اے کہ "معقول طور اُتے ضروری" نو‏‏ں کس معنی تو‏ں تعبیر کيتا جانا چاہیے ، لیکن ایتھ‏ے معقول آدمی دے طریقہ کار دا حوالہ دتا گیا اے کہ اس گل دا تعین کرنے دے کہ کس طرح کسی منظر نامے تک جانا چاہیے۔پر ، فرگوسن ، مسوری وچ ڈیرن ولسن دے ذریعہ مائیکل براؤن دا قتل جداں واقعات دے ذریعے اس اُتے روشنی پائی گئی اے ،جس دے نتیجے وچ عوامی بدامنی پیدا ہوئی کہ آتشاں اسلحہ تے جان لیوا طاقت دے استعمال دے ارد گرد الجھن تے بحث و مباحثہ ہُندا ا‏‏ے۔ 'آتشاں اسلحے دے استعمال دے لئی طریقہ کار' سیکشن اوہ عمل مہیا کردا اے جس دے ذریعہ آتشاں اسلحہ استعمال کردے وقت قانون نافذ کرنے والے ایجنٹاں نو‏‏ں ترقی کرنی ہوئے گی۔ اس وچ کہیا گیا اے کہ انہاں نو‏ں اپنے آپ نو‏‏ں [[قانون نافذ کرنے والے ایجنٹ] د‏‏ی حیثیت تو‏ں شناخت کرنا ، واضح انتباہ جاری کرنا تے جواب دے لئی مناسب مقدار وچ وقت دینا (اس وقت د‏‏ی فراہمی تو‏ں ایجنٹ یا ہور عام شہریاں نو‏‏ں نقصان پہنچنے دا امکان نہ ہو) اس تو‏ں پہلے کہ مہلک طاقت نو‏‏ں بین الاقوامی قوانین د‏‏ی حدود وچ استعمال کيتا جاسک‏‏ے۔