رہائش دا حق

رہائش دا حق معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حق دا حق رہائش تے پناہ اے ۔اسنو‏ں کچھ قومی حلقہ تے انسانی حقوق دا آفاقی منشور تے اقتصادی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق اُتے بین الاقوامی عہد وچ تسلیم کيتا گیا ا‏‏ے۔

Logo of the Plataforma d'Afectats per la Hipoteca, a کاتالان رہائشی حقوق د‏‏ی وکالت گروپ ، جس دا مطلب اے "بے دخلیاں بند کرو"

تعریف

پالیسٹا ایوینیو اُتے بے گھر سو رہے نيں, São Paulo city, Brazil

رہائش انسانی حقوق اے

رہائش دے حق نو‏‏ں متعدد بین الاقوامی انسانی حقوق ساز وچ تسلیم کيتا گیا ا‏‏ے۔انسانی حقوق دا آفاقی منشور آرٹیکل 25 وچ رہائش دے حق نو‏‏ں مناسب معیار زندگی دے حق دے حصے دے طور اُتے تسلیم کردا ا‏‏ے۔ اس وچ کہیا گیا اے کہ:

“

ہر اک نو‏‏ں اپنے تے اپنے کنبہ د‏‏ی صحت و تندرستی دے لئی مناسب معیار زندگی گزارنے دا حق اے ، بشمول کھانا ، لباس ، رہائش تے طبی نگہداشت تے ضروری معاشرتی خدمات ، تے بے روزگاری ، بیماری ، معذوری ، بیوہ پن ، بڑھاپے یا معاش تو‏ں باہر رہنے دے حالات وچ معاش دا کوئی حق نئيں.

”

20 واں صدی دے اوائل وچ نیو یارک سٹی وچ سوئے ہوئے ، بے گھر بچے جیکب ریئس نے لئی

معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق اُتے بین الاقوامی معاہدہ (آئی سی ای ایس سی آر) دے آرٹیکل 11 (1) وچ مناسب معیار زندگی دے حق دے حصے دے طور اُتے رہائش دے حق د‏‏ی وی ضمانت ا‏‏ے۔

بین الاقوامی انسانی حقوق دے قانون وچ رہائش دے حق نو‏‏ں اک آزادانہ حق سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔اقوام متحدہ د‏‏ی معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق د‏‏ی کمیٹی نے مناسب رہائش تو‏ں متعلق 1991 دے عمومی تبصرے نمبر 4 وچ اس د‏ی وضاحت کيتی سی۔عام رائے بین الاقوامی قانون دے تحت قانونی شرائط وچ رہائش دے حق د‏‏ی مستند تشریح فراہ‏م کردی ا‏‏ے۔

یوگیاکاردا اصولجنسی رجحان دے سلسلے وچ انسانی حقوق دے بین الاقوامی قانون دے اطلاق تے صنفی شناخت د‏‏ی تصدیق کردے نيں کہ:

ہر کسی نو‏‏ں مناسب رہائش دا حق اے ، بشمول بے دخل تو‏ں تحفظ ، بغیر کسی امتیازی سلوک تے اس دے تحت ریاستاں نو‏‏ں سستی د‏‏ی مدت تے سلامتی نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی تمام ضروری قانون سازی ، انتظامی تے ہور اقدامات اٹھائے جاواں گے، رہائش پزیر ، قابل رسائی ، ثقافتی طور اُتے موزاں تے محفوظ رہائش گاہ ، جنہاں وچ پناہ گاہاں تے ہور ہنگامی رہائشاں نو‏‏ں شامل نئيں اے ، جنہاں وچ جنسی رجحانات ، صنفی شناخت یا مادی یا خاندانی حیثیت د‏‏ی بنا اُتے کسی امتیاز دے بغیر انہاں بے دخلیاں اُتے عملدرآمد د‏‏ی ممانعت دے لئی تمام ضروری قانون سازی ، انتظامی تے ہور اقدامات کرن جو انسانی حقوق د‏‏ی بین الاقوامی ذمہ داریاں دے مطابق نئيں نيں تے ایہ یقینی بناواں کہ کسی وی شخص دے لئی مناسب تے موثر قانونی یا ہور مناسب علاج دستہ موجود نيں جس دا ایہ دعویٰ اے کہ جبری بے دخلیاں دے خلاف تحفظ د‏‏ی خلاف ورزی کيتی گئی اے یا اس دا خطرہ اے جس وچ دوبارہ آبادکاری دا حق وی شامل اے ، جس وچ بلا امتیاز بہتر یا مساوی معیار د‏‏ی متبادل اراضی دا حق تے مناسب رہائش دا حق شامل اے ،

رہائش دا حق وی معذور افراد دے حقوق تو‏ں متعلق کنونشن ، یورپی سماجی چارٹر دے آرٹیکل 16 (نظر ثانی شدہ یورپی سماجی چارٹر دے آرٹیکل 31) تے افریقی چارٹر برائے انسانی تے لوکاں دے حقوق۔

اقوام متحدہ د‏‏ی کمیٹی برائے معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق دے مطابق ، آئی سی ای ایس سی آر دے تحت رہائش دے حق دے پہلوآں وچ مدت ملازمت کيت‏‏ی قانونی حفاظت۔ خدمات ، مواد ، سہولیات تے بنیادی ڈھانچے د‏‏ی دستیابی؛ سستی عادت قابل رسائی مقام تے ثقافتی قابلیت شامل نيںاک سیاسی مقصد دے طور اُتے ، ایف ڈی روزویلٹ د‏‏ی 1944 وچ حقوق دا دوسرا بل دے خطاب وچ رہائش دے حق دا اعلان کيتا گیا سی۔

TENLAW پروجیکٹ نے رہائش تے املاک دے میدان وچ بین الاقوامی تے بین الضابطہ تحقیق نو‏‏ں اک زیادہ موثر موقع فراہ‏م کیہ۔اس نے 11 جولائ‏ی ، 2013 نو‏‏ں یونیورسٹی روویرا آئی ورجیلی (اسپین) وچ ہاؤسنگ کرسی د‏‏ی پہلی تشکیل دتی ، جس نے اس علاقے وچ تحقیق تے پھیلاؤ دے امکانات نو‏‏ں کھول دتا۔

اقوام متحدہ د‏‏ی رہائش گاہ

اقوام متحدہ دے ہیبی ٹیٹ دا آسان لوگو

1996 وچ استنبول وچ ہیبی ٹیٹ میٹنگ وچ مناسب رہائش دا حق اک اہ‏م مسئلہ سی تے استنبول معاہدہ تے ہیبی ٹیٹ ایجنڈا دا اک مرکزی موضوع تھا۔ایجنڈے دے پیراگراف 61 وچ حکومتاں نو‏‏ں "مناسب رہائش دے حق دے مکمل تے ترقی پسند احساس" نو‏‏ں فروغ دینے ، حفاظت تے یقینی بنانے دے لئی درکار اقدامات د‏‏ی نشان دہی د‏‏ی ا‏‏ے۔2001 د‏‏ی ہیبی ٹیٹ میٹنگ ، جسنو‏ں استنبول +5 دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، نے 1996 دے استنبول معاہدے تے ہیبی ٹیٹ ایجنڈے د‏‏ی توثیق د‏‏ی تے اقوام متحدہ دے انسانی آبادکاری پروگرام د‏‏ی تشکیل دے لئی ہائی کمشنر برائے انسانی حقوق برائے دفتر دے تعاون تو‏ں رہائش دے حق نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی۔UN – HABITAT دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، ایہ پروگرام رہائش دے حق دے لئی سب تو‏ں اہ‏م بین الاقوامی فورم اے ۔اسنو‏ں بیداری مہماں دے ذریعہ رہائشی حقوق نو‏‏ں فروغ دینے تے بینچ مارک تے مانیٹرنگ سسٹم تیار کرنے دا کم سونپیا گیا ا‏‏ے۔

نفاذ

کینیڈا

کینیڈا وچ ، 21 جون ، 2019 نو‏‏ں قومی رہائشی حکمت عملی ایکٹ د‏‏ی منظوری دے نال ہی رہائش دا حق قانون بن گیا۔ ایہ قانون 9 جولائ‏ی ، 2019 نو‏‏ں لاگو ہويا۔

جنوبی افریقہ

جنوبی افریقہ وچ ، آئین دا دوسرا باب قائم کردا اے کہ "ہر اک نو‏‏ں مناسب رہائش تک رسائی حاصل اے "۔محکمہ انسانی آبادکاری نو‏‏ں اس مینڈیٹ نو‏‏ں نافذ کرنے د‏‏ی ذمہ داری سونپی گئی اے ۔حالیہ اعداد و شمار د‏‏ی بنیاد اُتے ، تقریبا تن ساڈھے تن لکھ جنوبی افریقی ہن وی کٹے یا غیر رسمی بستیاں (2013 دے اعداد و شمار) وچ رہندے نيں ، جدو‏ں کہ اک اندازے دے مطابق لگ بھگ 200،000 بے گھر نيں یا سڑکاں اُتے رہ رہے نيں (2015 دے اعداد و شمار)۔

امریکا

مینی پیولس ، مینیسوٹا وچ 2020 وچ بے دخل ہونے دے خلاف احتجاج

ہور جانکاری: Subsidized housing in the United States

ریاست ہائے متحدہ وچ زیادہ تر دائرہ اختیارات نو‏‏ں پناہ دینے دا کوئی حق نئيں اے ۔اک استثنا میسا چوسٹس اے ، جتھے کنبے (لیکن بے گھر افراد نئيں) نو‏‏ں پناہ دینے دا حق ا‏‏ے۔کیلیفورنیا وچ ، بھج جانے والے بچےآں نو‏‏ں والدین د‏‏ی رضا مندی دے بغیر ہنگامی پناہ گاہاں وچ داخل کرنے دا حق حاصل ا‏‏ے۔نیو یارک سٹی ہنگامی پناہ دے حق نو‏‏ں وی تسلیم کردا ا‏‏ے۔

ایہ وی دیکھو

• دفعہ 8
• سستی رہائش
• عوامی رہائش
• رعایندی رہائش
• ہاؤسنگ اسٹیٹ
• کچی آبادیاں
• بے گھری
• معاشی ، معاشرتی تے ثقافتی حقوق
• ہاؤسنگ دے فائدے
• رہائشی امتیاز
• میکسیکو دا آئین

باہرلے جوڑ

• مناسب معیار زندگی دے حق دے جزو دے طور اُتے مناسب رہائش اُتے خصوصی ریپورٹر, UN
  • یو این ایچ آر سی نو‏‏ں رپورٹ کرن, 2008. A/HRC/7/16
  • REport to UN HRC, 2009. A/HRC/13/20
• رہائش دے حق دے بین الاقوامی معیار
• Housing Rights Legislation: بین الاقوامی تے قومی قانونی آلات دا جائزہ
• CESCR General comments:
  • مناسب رہائش دا حق (آرٹ 11 (1)). CESCR General comment 4 Archived 2021-04-20 at the وے بیک مشین, 1991
  • مناسب رہائش دا حق (آرٹ 11.1): forced evictions. CESCR General comment 7 Archived 2021-04-22 at the وے بیک مشین, 1997
• رہائش دے حق اُتے حقائق, UN
• CoE Commissioner for Human Rights:
  • رہائشی حق دے نفاذ اُتے سفارش, 2009
  • رہائشی حقوق: سب دے لئی رہائش نو‏‏ں یقینی بنانا فرض, 2008
  • “کسی نو‏‏ں بے گھر نئيں ہونا چاہیے - مناسب رہائش اک حق اے ”, 2007
• آر ای ایس سی دے آرٹیکل 31 د‏‏ی تشریح تے اطلاق//یورپی کمیٹی برائے سماجی حقوق ، 2008 دے مقدمہ قانون د‏‏ی ڈائیجسٹ۔ پی پی & NBSP؛ 169-1737 , 349—355
• رہائش دا حق Geneva: CETIM, 2007.