روسی فضائيہ

روسی فضائيہ Военно-воздушные cилы России وویاننو ووزدوشنیا سیلی روسی
Flag روسی فضائيہ دا نشان
فعال	1992–تاحال
ملک	روس
کردار	فضائی دفاع
حجم	148,000 اہلکار بمطابق 2014
صدر دفتر	ماسکو
برسیاں	12 اگست
معرکے	پہلی چیچن جنگ داغستان دی جنگ دوسری چیچن جنگ جارجيا روس جنگ شامی تنازع وچ روسی فوجی مداخلت
کمان دار
موجودہ کمان دار	کرنل جنرل وکٹر بوندريووف
طغرا
Roundel

روسی فضائيہ روسی ائیر فورس (روسی: Военно воздушные cилы России، tr. ووئینو وؤزدوشنی سیلی روسی) روسی فضائی تے خلائی فوج دی اک شاخ اے۔ یکم اگست 2015 نوں روسی فضائيہ دا روسی فضائی دفاعی فوج دے نال الحاق کر کے روسی فضائی وخلائی فوج قائم کیتی گئی۔ جدید روسی فضائیہ 7 مئی 1992 نوں صدر بورس يلسن دے وزارت دفاع قائم کرنے اُتے قیام پزير ہوئی۔ پر روسی فضائيہ دے نسب دا سراغ شاہی روسی فضائيہ (1912-1917) تے سوویت فضائیہ (1918-1991) توں لگايا جاسکدا اے۔ روسی بحریہ دا وی اپنا ہوائی بازو اے،جو روسی بحری ایوی ایشن کہلاندا اے ۔

تاريخ

1991–2000

دسمبر 1991 وچ سوویت یونین دی تحلیل تے پندرہ رياستاں وچ تقسيم دے بعد سوویت فضائیہ (وی وی ايس) دے طيارے تے اہلکار انہاں رياستاں وچ تقسيم کر دتے گئے۔ 24 اگست 1991 نوں جنرل پیوٹر دینیکان جو دے سوویت فضائیہ دے سابق ڈپٹی کمانڈر انہاں چیف سن نواں روسی فضائيہ دے پہلے کمانڈر بنے۔ روس نوں سوویت فضائیہ توں سب توں زیادہ جدید طيارے تے 65 فیصد افرادی قوت ملی۔ سابق سوویت فضائیہ دی طویل رینج ایوی ایشن کمانڈ، فوجی نقل و حمل کمانڈ، ہوا بازی کمانڈ تے فرنٹل ایوی ایشن کمانڈ نوں چند تبدیلیاں دے نال نواں ناں دتا گیا۔ بوہت سارے رجمنٹ، ہوائی جہاز تے اہلکار جنہاں رياستاں وچ مقیم سن پے انہاں رياستاں نے اپنا دعویٰ کیتا تے تے اوہ انہاں رياستاں دی نواں فضائیہ دی بنياد بنے۔ بیلاروس تے یوکرائن وچ بعض ہوائی جہاز (جداں ٹوپولوف-160) روس نوں بعض اوقات قرضےآں وچ کمی دے عوض ديے گئے، اسی طرح قازقستان وچ دولاون وچ موجود لانگ رينج ایوی ایشن ڈویژن وی واپس روس آگيا۔

1990 دی دہائی دے مالی بحران دا اثر باقی مسلح افواج وانگ فضائیہ اُتے وی محسوس کیتا گيا۔ پائلٹ تے ہور اہلکاراں نوں مہيناں تنخواہ نہيں ملدی سی اکثر موٓاقع پے اوہ شديد اقدامات تے مجبور ہو جاندے سن: 1996 وچ مشرق بعید وچ چار مگ-31 طياراں دے پائلٹاں نے جو کئی مہینے توں موخر تنخواہ دا مطالبہ کر رہے سن بھکھ ہڑتال کر دتی آخر کار مسئلہ یونٹ دی ہور کماں دے لئی رکھی گئی رقم دے کے حل کیتا گیا۔ مالی بحران دے نتیجے وچ بنیادی ڈھانچے نوں وی نقصان پہنچیا تے 1998ء تک 40 فی صد طيارے قابل مرمت ہو گئے ۔

روسی فضائيہ نے پہلی چیچن جنگ (1994-1996) تے دوسری چیچن جنگ (1999 – 2002) وچ شرکت کیتی۔ انہاں مہمات وچ وی اہم مشکلات پيش آئياں مثلأ اہم مقررہ اہداف دا نہ ہونا تے مسلح شورش پسنداں دا زمين توں فضا وچ مار کرنيولے سٹانگر تے سٹريلا-2 میزائیلاں نال ليس ہونا ۔

سابق سوویت فضائی دفاعی فوج جو کہ کئی سالاں تک روسی کنٹرول دے ماتحت آزاد رہی 1998ء وچ جاکے فضائيہ دے نال ضم ہوئي۔ دو فوجاں نوں ضم کرنے دے احکامات 16 جولائی 1997 نوں صدر بورس يلسن ول توں جاری کيے گئے سن۔ 1998 وچ 580 فارمیشنيس ختم، 134 ازسرنو قائم تے 600 توں زیادہ نوں نویں مقاصد ديے گئے سن۔ فوج دی ازسرنو تعيناندی توں 95 فیصد جہاز، 98 فیصد ہیلی کاپٹر دی 98 فیصد، 93 فیصد اینٹی کرافٹ میزائل ،95 فیصد تکنيکی و مواصلاندی فوجیاں دا سامان تے 60 فیصد توں زیادہ ایوی ایشن اسلحہ متاثر ہویا۔ 600,000 ٹن توں زائد مواد نے مقام تے 3500 طیاریاں نے ہوائی اڈے بدلے۔ ایوی ایشن برائے فوجی نقل و حمل دے طیاریاں نے 40 ہزار توں زائد خانداناں نوں نواں رہائش گاہاں دے علاقاں تک پہنچايا ۔

عارضی آپریشنل کمانڈزختم کر ديں گئيں۔ دو فضائی افواج، 37ويں فضائی فوج ( لانگ رينج ایوی ایشن) تے 61ويں فضائی فوج ( فوجی نقل و حمل ایوی ایشن)، براہ راست سپریم کمانڈ دے ماتحت قائم کيتیاں گئياں۔ سابق فرنٹل ایوی ایشن تے طيارہ شکن فورسز نوں فضائی افواج تے فضائی دفاعی افواج دے طور اُتے ضلع دے فوجی کمانڈراں دے ماتحت منظم کیتا گیا۔ ابتدائی طور اُتے چار ایسی فضائی افواج دے ہیڈکوارٹر سينٹ پيٹرز برگ (لینن گراڈ دا فوجی ضلع)،روسٹوو آن ڈٓن کہکاف (شمالی کہکاف دا فوجی ضلع)، کحبآروفسک (مشرق بعید دا فوجی ضلع) تے کہات (سائبیریا دا فوجی ضلع) وچ سن۔ دو فوجی اضلاع وچ علاحدہ ایئر تے ایئر ڈیفنس کور سی۔ جدو‏‏ں ٹرانسبیکال فوجی ضلع تے سائبیریا فوجی ضلع ضم ہوئے تو، 14ويں ہوائی فوج نوں اس علاقے وچ فضائیہ دے طور اُتے خدمات انجام دینے دے لئی زیر عمل لیايا گيا ۔

فضائيہ دے اہلکاراں دی تعداد 318,000 توں کم کر دے 185000 کر دتی گئی۔ 123,500 عہدے،جسميں تقریبا 1000 کرنل رينک دے عہدے وی ختم کردتے گئے۔ 3000 دے قريب اہلکار مستعفی ہوئے جنہاں وچ 15 کرنل جنرل تے 46 جرنیل شامل نیں۔ 29 دسمبر 1998 ءسابق فضائی دفاعی فورسز دے افسر تے فورس دے نویں کمانڈر انہاں چیف کرنل جنرل اناطولی کورنوکاوو نے روسی وزیر دفاع نوں دسیا کہ مقصد حاصل ہوگيا اے۔ جنرل کورنوکوف نے فضائيہ دا ہیڈکوارٹر "زرعہ" وچ بالاشاخا دے قریب ماسکو توں 20 کلومیٹر دی دوری اُتے مشرق وچ سی آئی ایس ملکاں دی سابق مشترکہ فضائی دفاع دی کمانڈ پوسٹ وچ قائم کیتا ۔

2001–2010

دسمبر 2003 وچ روسی زمینی افواج دے ہویا بازی دے اثاثے جو زیادہ تر ہیلی کاپٹراں اُتے مشتمل سن روسی فضائیہ دے حوالے کر ديے گئے جدو‏‏ں اک ایم آئی-26 ہیلی کاپٹر 19 اگست 2002 نوں چیچنیا وچ مار گرايا گيا جسميں19 لوک جاں بحق ہوئے۔ سابق آرمی ایوی ایشن زمینی افواج نوں براہ راست ٹیکٹکل ایئر سپورٹ , ٹیکٹکل فضائی جاسوسی، الیکٹرانک وارفیئر سپورٹ اوربارودی سرنگ رکاوٹاں دی ترتیب تے ہور کاماں وچ معاونت فراہم کردتی سی۔ پر 2010 وچ آرمی ایوی ایشن دے ہویا بازی دے اثاثے زمینی افواج نوں 2015 جاں 2016 وچ واپس منتقل کرنے دا اعلان ہویا۔

2000 دے عشرے دے دوران، فضائیہ پائلٹ ٹریننگ دے لئی وسائل دی کمی دا شکار رہی۔ 1990 دے عشرے وچ روسی پائلٹاں نے امریکی فضائیہ دے پرواز دے گھنٹیاں دے مقابلے وچ تقریباً 10 فیصد پرواز کیتی۔ 2007ء دے بین الاقوامی انسٹی ٹیوٹ برائے سٹریٹجک سٹڈیز دے ایڈیشن دے مطابق ٹیکٹکل ایوی ایشن دے پائلٹاں نے اک سال وچ 20-25 گھنٹے پرواز کیتی جدونکہ، 61ويں فضائی فوج (سابق ایوی ایشن برائے فوجی نقل و حمل)وچ اک سال وچ 60 گھنٹے جدونکہ آرمی ایوی ایشن دے پائلٹاں نے اک سال وچ 55 گھنٹے پرواز کیتی۔

2007 وچ ولادمير پیوٹن دی قیادت وچ روسی فضائیہ نے اپنے سٹریٹجک بمبار طیاراں نوں طويل گشت اُتے تعینات کرنے دی سوویت دور دی مشق دوبارہ شروع کیتی۔ اس گشت توں سوویت یونین دے زوال دے بعد توں ایندھن دے اخراجات تے ہور اقتصادی مشکلات دی وجہ توں اک 15 سالہ یک طرفہ معطلی اختتام پزير ہوئی۔ قطب شمالی، بحر اوقیانوس تے بحرالکاہل ول گشت دی بحالی دے بعد روسی ہوائی جہاز اکثر نیٹو دے علاقیاں دے قریب آندے رہے تے اک پرواز آئرش سمندر، جو دے برطانیہ تے آئرلینڈ دے درمیان اے اُتے وی کیتی۔ 2008ء وچ جنوبی اوسیتیا جنگ وچ جارجیا دے طيارہ شکن فائر دی وجہ توں روسی فضائیہ نوں 4 توں 7 طياریاں دے نقصان دا سامنا کرنا پیا۔ مغربی ماہرین دے مطابق 2008 دی روسی فوجی اصلاحات فوری طور اُتے جنگ دے نتیجے وٓاسباق دی روشنی وچ کیتیاں گئياں۔ 2009 دے دوران فضائیہ دی اصلاحات وچ فضائی افواج نوں کمانڈز توں تے رجمنٹاں نوں ائیر بيسيز توں تبديل کيا گيا۔ ایوی ایشن ويک & خلائی ٹیکنالوجی نے تصدیق دی کہ تنظیم نو دسمبر 2009 تک مکمل ہو جائے گی تے طياریاں دی تعداد وچ چالیس فیصد کمی ہو جائے گی۔

فروری 2009 وچ روسی اخبار کومرسانت نے اطلاع دی کہ روسی فضائیہ دے 291 مگ-29 طياریاں وچوں 200 طيارے اڑان دے لئی غیر محفوظ نيں اسليے اننیں فارغ کيا جائے۔ اس طرح توں روس دی کل فضائیہ دا اک تہائی حصہ ختم ہو جاندا اے۔ 5 جون 2009 نوں روسی فضائیہ دے چیف آف جنرل سٹاف، نکولائی ماکاروف نے فضائیہ دے حوالے توں کہیا دے "اوہ صرف دن وچ چمکتے سورج وچ بمباری مشنز چلا سکدے نیں، لیکن اوہ وی اہدف بہرصورت مس کريں گے۔ میجر جنرل پاوال اندروسوف نے کہیا کہ روس دی لانگ رينج ایوی ایشن نوں 2009 وچ اپ گریڈ کرکے ہدف دے 20 میٹر دے قريب قريب نشانہ لگانے دے قابل بنايا جائے گا۔ ستمبر 2009 وچ ايک رپورٹ دے مطابق روس تے بیلاروس ول توں مشرقی یورپ وچ اک مشترکہ مشرقی یورپی سی آئی ایس فضائی دفاعی نظام دا نیٹ ورک قائم کیتا گیا سی۔ يہ نیٹ ورک روس تے بیلاروس دی فضائی حدود دی حفاظت دے لئی قائم کیتا گیا سی۔ اس مجوزہ نیٹ ورک وچ پنج فضائیہ دے یونٹس، 10 طيارہ شکن یونٹ، پنج ٹیکنیکل سروس تے سپورٹ یونٹ تے اک الیکٹرانک وارفیئر یونٹ شامل اے۔ ایہ نیٹ ورک روسی جاں بیلاروسی فضائیہ جاں فضائی دفاعی فوج دے سینئر کمانڈر دے ماتحت رکھیا جاندا اے ۔

جولائی 2010 وچ روسی جیٹ طياریاں نے پہلی بار بغير رکے یورپی روس توں روسی مشرق بعید تک پرواز کیتی۔ اگست 2010 وچ روسی فضائیہ دے کمانڈر انہاں چیف اليگزينڈر زیلان دے مطابق روسی فضائیہ وچ ا یک پائلٹ دے اوسط پرواز دے اوقات اک سال وچ 80 گھنٹے تک پہنچ چکے نیں جدونکہ آرمی ایوی ایشن تے ایوی ایشن برائے فوجی نقل و حمل وچ يہ اک سال وچ 100 گھنٹے توں وی تجاوز چکے ہيں۔ 15 اگست نوں روسی فضائیہ دا سخوئی-25 زمینی حملہ آور ہوائی جہاز تربیتی مشن دے دوران حادثے دا شکار ہوگيا۔ فضائیہ نے تحقیقات مکمل ہونے تک تمام سخوئی-25 زمینی حملہ آور ہوائی جہاز عارضی طور اُتے گراونڈ کردتے۔ آر آئی نووستی دے مطابق روسی وزارت دفاع نے کہیا جہاز شمال مغربی سائبیریا وچ قدم ایئر بیس توں 60 کلومیٹر دور ڈگیا ۔

2011 توں ہن تک

مسلح افواج دے جنرل اسٹاف دی دتی گئی ہدایات دے مطابق 1 ستمبر 2011 توں روسی فضائیہ دے بغير پائلٹ طيارے تے انہاں دے عملے نوں روسی زمینی فوج دی کمان دے ماتحت کر دتا گيا۔ 2012 تک دی رپورٹ دے مطابق مجموعی طور اُتے 61 ہوائی اڈے روسی فضائیہ دے استعمال وچ ہيں، جن وچ 26 ہوائی اڈے ٹیکٹکل طیاراں توں لیس نیں انہاں وچ 14 ہوائی اڈے لڑاکا طیاراں دے نیں۔ پرواز دے اوقات دے حوالے توں مغربی فوجی ضلع وچ پائلٹ ٹریننگ سال 2012 دے دوران 125 گھنٹے ہوئی۔ کورسک ہوائى اڈے دے پائلٹاں نے اوسطاً 150 گھنٹے، ٹرانسپورٹ طیاراں نے 170 گھنٹے پرواز کیتی۔ یکم اگست 2015 نوں روسی فضائيہ دا روسی فضائی دفاعی فوج دے نال الحاق کر دے روسی فضائی وخلائی فوج قائم کیتی گئی۔

30 ستمبر 2015 نوں روسی فضائیہ نے شام وچ فوجی مداخلت دا آغاز کیتا ۔24 نومبر 2015 نوں ترک فضائیہ دے ايک ايف-16 لڑاکا طیارے نے شام ترک سرحد دے قريب داعش دے ٹھکاناں اُتے بمباری وچ مصروف اک روسی سخوئی-24 فينسر لڑاکا طیارہ مار گرايا، ترک حکام دے مطابق طيارے نے ترک فضائی حدود دی خلاف ورزی دی سی پر روسی حکام دے مطابق طيارہ مکمل طور اُتے شامی فضائی حدود دے اندر پرواز کر رہیا سی۔ اس واقع دے بعد داعش دے خلاف مصروفِ عمل تمام روسی لڑاکا طياراں نوں ترک طياراں توں ممکنہ جھڑپ دے پيشِ نظر فضا توں فضا وچ مار کرنيوالے ميزائلاں توں مسلح کرکے بھيجیا جانے لگیا۔

قيادت

کرنل جنرل وکٹر بوندريوف

روسی فضائيہ دے کمانڈر انہاں چيف:

• جنرل پيوتر دينيکن(1991-1998)
• جنرل انتولی کورنوکوف (1998-2002)
• ولادمير ميخالوف (2002-2007)
• کرنل جنرل اليگزينڈر زیلان (2007 – 2012)
• ليفٹيننٹ جنرل جنرل وکٹر بوندريوف (2012 – 2015)

یکم اگست 2015 نوں روسی فضائيہ دے روسی فضائی دفاعی فوج دے نال الحاق دے بعد روسی فضائی وخلائی فوج (رشين ائروسپيس ڈيفينس فورس) قائم کیتی گئی جس دا سربراہ" کمانڈر ائروسپيس فورس" کہلاندا اے۔

کمانڈر روسی ائروسپيس فورس:

• کرنل جنرل وکٹر بوندريوف(2012 – ہن تک)

تنظیم

2009 وچ روسی فضائیہ. (وڈا کرن لئی کلک کرو)

2009 وچ روسی فضائیہ دے ڈھانچے نوں مکمل طور اُتے فضائی فوج ڈویژن جاں کور ایئر رجمنٹ توں کمانڈ ایئر بیس وچ تبدیل کر دتا گیا اے۔ روسی فضائيہ (وی وی ایس) نوں ہن 4 آپریشنل کماناں، فضائی تے خلائی سٹريٹيجک آپریشنل دفاع کمان، فوجی نقل و حمل کمان تے طویل رینج ایوی ایشن کمان وچ تقسیم کردتا گیا اے ۔ فارميشناں دی فہرست: فضائی تےخلائی سٹريٹيجک آپریشنل دفاع کمان (ماسکو):

• 4واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ (دولگوپرودنائی ,ماسکو اوبلاسٹ)
• 5واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ(پيٹروسکووی، ماسکو اوبلاسٹ)
• 6واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ(رزحيو، تيوار اوبلاسٹ) (سابقہ پی وی او دی 32ويں کور)
• 6963ويں ایوی ایشن بیس( کرسک ووسٹوچنی ہوائی اڈا) (مگ-29 ايس ايم ٹی لڑاکا طيارے)
• 6968ويں لڑاکا ایوی ایشن بیس (بوریسووسکی خوتيلووہ، تيوار اوبلاسٹ) (سخوئی-27,مگ-31بی،مگ-31بی ايم لڑاکا طيارے)

پہلی فضائی و فضائی دفاع کمان (مغربی فوجی ضلاع) (وورونيضح)- (بشمول سابقہ پی وی او تے وی وی ایس دی 6ويں فوج دے صيغاں دے )

• پہلا ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ (سيويرومورسک)
• دوسرا ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ(سينٹ پيٹرزبرگ)
• 6961ويں ایوی ایشن بیس(پيٹروضوودسک ہوائی اڈا) (سخوئی-27 لڑاکا طيارے)
• 6964ويں ایوی ایشن بیس (مونچيگورسک ائر بیس، مورمانسک اوبلاسٹ) (سخوئی-24ايم،سخوئی24ايم آر لڑاکا طيارے)
• 6965ويں ایوی ایشن بیس (ويازمہ ہوائی اڈا،سمولنسک اوبلاسٹ) (ايم آئی-28اين،ايم آئی-8ٹی ايم، ايم آئی-24وی ہيلی کاپٹر)
• 7000ويں ایوی ایشن بیس ( وورونيض مالشيوو ائر بیس) (سخوئی-24ايم،سخوئی-24ايم آر، سخوئی-34 لڑاکا طيارے)

دوسری فضائی و فضائی دفاع کمان (ييکاتيرينبرگ)(وسطی فوجی ضلاع)

• 8واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ(ييکاتيرينبرگ)
• 9واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ(نوووسيبرسک)
• 10واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ (چيتہ)
• 6977ويں ایوی ایشن بیس (بولوشويے ساوينو ہوائی اڈا، پرم کري) (مگ-31 لڑاکا طيارے)
• 6979ويں ایوی ایشن بیس ( کانسک ہوائی اڈا ,کراسنويارسک کري) (مگ-31بی ايم لڑاکا طيارے)
• 6980ويں ایوی ایشن بیس(چيليابنسک شگول ہوائی اڈا) (سخوئی-24ايم لڑاکا طيارے)
• 6982ويں ایوی ایشن بیس (دومنا ائر بیس،زابيکلسکے کري) (مگ-29, سخوئی-30ايس ايم لڑاکا طيارے)

سخوئی-پاک فا روسی فضائيہ کا سب سے جديد ترين لڑاکا طيارہ ہے اور ابھی تجرباتی مراحل ميں ہے

تيسری فضائی و فضائی دفاع کمان (خابارووسک)(مشرکی فوجی ضلاع)

• 11واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ (کامسومولسک انہاں امر)
• 12واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ(ولادیووسٹوک)
• 6983ويں ایوی ایشن بیس (ووزديوزحنکہ ہوائی اڈا،پریمورسکی کري) (سخوئی-25ايس ايم لڑاکا طيارے، ايم آئی-8ٹی ايم، ايم آئی-24پی ہيلی کاپٹر)
• 6987ويں ایوی ایشن بیس (کامسومولسک انہاں امر ہوائی اڈا، خابارووسک کري) (سخوئی-27ايس ايم،سخوئی-30ايم ٹو،سخوئی-35ايس لڑاکا طيارے)
• 6988ويں ایوی ایشن بیس (خربہ ,خابارووسک کري) (سخوئی-24ايم، سخوئی-24ايم ٹو، سخوئی-24ايم آر لڑاکا طيارے)
• 6989ويں ایوی ایشن بیس (ولادیووسٹوک بين الاقوامی ہوائی اڈا) (سخوئی-27ايس ايم لڑاکا طيارے)
• 265ويں ٹرانسپورٹ ایوی ایشن بیس (خابارووسک)

چوتھی فضائی و فضائی دفاع کمان (جنوبی فوجی ضلاع) (روسٹوو ڈان)- (سابقہ پی وی او تے وی وی ایس دی 4ويں تے 5ويں فوج)

• 7واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ (روسٹوو ڈان)
• 8واں ائروسپيس ڈيفينس برگيڈ (ييکاتيرينبرگ)
• 6970ويں ایوی ایشن بیس (موروضووسک، روسٹوو اوبلاسٹ) (سخوئی-24ايم،سخوئی-34 لڑاکا طيارے)
• 6971ويں ایوی ایشن بیس (بودينووسک،ستاوروپول کري) (سخوئی-25ايس ايم لڑاکا طيارے، ايم آئی-8اے ايم ٹی ايس ايچ، ايم آئی-24وی، ايم آئی-28اين ہيلی کاپٹر)
• 6972ويں ایوی ایشن بیس (کرمسک،کراسنودار کري) (سخوئی-27 لڑاکا طيارے، ايم آئی-8, ايم آئی-24پی،ايم آئی-28اين، کاموو-27 ہيلی کاپٹر)
• 6974ويں ایوی ایشن بیس (کورينووسک، کراسنودار کري) (ايم آئی-8ايم ٹی وی-5, ايم آئی-24وی، ايم آئی-35ايم، ايم آئی-28اين ہيلی کاپٹر)
• 999ويں ایوی ایشن بیس (کينٹ ہوائی اڈا، کرغستان) (سخوئی-25, سخوئی-27 لڑاکا طيارے، ايم آئی-8ٹی ہيلی کاپٹر)
• 229ويں ٹرانسپورٹ ایوی ایشن بیس (روسٹوو-آن- ڈان) (ايم آئی-26(ٹی), ايم آئی-8اے ايم ٹی ايس ايچ( ٹی ايم )ہيلی کاپٹر)

فوجی ٹرانسپورٹ ایوی ایشن کمان (ماسکو)

• 6955ويں ایوی ایشن بیس ( ميکالوو(توير)) (اليوشن-76ايم ڈی)
• 6956ويں ایوی ایشن بیس (اورينبرگ) (اليوشن-76ايم ڈی)
• 6958ويں ایوی ایشن بیس(تاگانروگ, روسٹوو اوبلاسٹ) (اليوشن-76ايم ڈی)
• 6985ويں ایوی ایشن بیس (پسکوو ہوائی اڈا) (اليوشن-76)

طويل رينج ایوی ایشن کمان (ماسکو)

• سابقہ 22گارڈ ہيوی بمبار ایوی ایشن ڈویژن
• 6950ويں ایوی ایشن بیس (انجلز-2, ساراتووو اوبلاسٹ) ( ٹوپولوو-22ايم3, ٹوپولوو-95ايم ايس، ٹوپولوو-160)(سابقہ 22گارڈ ہيوی بمبار ایوی ایشن ڈویژن )
• 6952ويں ایوی ایشن بیس (يورينيکہ ائر بیس، امر اوبلاسٹ) ( ٹوپولوو-95ايم ايس)
• 6953ويں ایوی ایشن بیس ,(بيلايہ (ائر بیس), سريڈينی) ارکٹسک اوبلاسٹ) ( ٹوپولوو-22ايم3)

2008 وچ روسی فضائیہ دی وسطی زيرِ کمان فورسزز

• 8واں خاص مقصد ائر ڈویژن -چاکالوسکی ہوائی اڈا
• 929واں رياستی ہوابازی تجربہ سينٹر-اختوبنسک
• چوتھا لڑاکا تے ہواباز تربيتی سينٹر-ليپٹسک ائر بیس-سخوئی-34, سخوئی-24ايم2, سخوئی-30,سخوئی-30 ايس ايم،مگ-29,ايل-39سی لڑاکا طيارے
• 344واں لڑاکا تے ہواباز تربيتی سينٹر — تورزحک — زمینی افواج دے ہيلی کاپٹر۔
• 696ويں ہيلی کاپٹر رجمنٹ برائے ہدايات و تہقيقات — تورزحک — کاموو-50,ايم آئی-35ايم، ايم آئی-8اے ايم ٹی ايس ايچ، ايم آئی-24پی اين، ايم آئی-26, ايم آئی-28اين۔ کاموو-52 ہيلی کاپٹر استعمال کيے جا رہے ہيں۔
• 92واں ہيلی کاپٹر سکورڈن برائے ہدايات و تہقيقات — سوکول ولادمير — ايم آئی-8ٹی ايم(ايم ٹی وی-5) تے ايم آئی-24پی اين ہيلی کاپٹر
• 2881ويں ريزرو ہيلی کاپٹر بیس — توتسکوے — ايم آئی-24 ہيلی کاپٹر
• 924واں لڑاکا تے ہواباز تربيتی سينٹر — يیگوریوسک — ڈرون طيارے

روسی رياستی سائنسی وتحقيقی انسٹيٹيوٹ و سينٹر برائے خلاہ باز — سٹار سٹی (زويوزدنی گورودوک)

• 2457ويں طويل رينج برقی کھوجی طياراں دی ائر بیس — ايوانوو سيورنی —يو اے-50 طيارے
• پہلی لڑاکا-بمبار ایوی ایشن رجمنٹ — ليبيازحی—سخوئی-24 لڑاکا طيارے
• 764ويں لڑاکا ایوی ایشن رجمنٹ— بولشوئے سوينو ہوائی اڈا (سوکول) — ,مگ-31 تے مگ-25پی يو لڑاکا طيارے
• 5ويں آزاد طويل رينج ريکی ایوی ایشن ڈيٹيچ مينٹ — وورونيضح (سی ايف ای تے آئی اين ايف تصديق)
• 185واں لڑاکا تے ہواباز تربيتی سينٹر — استراخان
• 118واں آزادہيلی کاپٹر سکورڈن — چيبينکی (دميتریيوکہ), اورينبرگ اوبلاسٹ۔
• 4020واں بیس برائے ريزرو طيارہ جات — ليپٹسک
• 4215واں بیس برائے ريزرو طيارہ جات — چيبينکی
• 15واں مغربی فوجی ضلاعے دا فوجی ایوی ایشن برگيڈ، استروو ہوائی اڈا، پسکوو اوبلاسٹ

تربيتی يونٹس:

• کراسنودور مغربی ایوی ایشن انسٹيٹيوٹ — ايل-39سی طيارے
• سيزران فوجی ایوی ایشن انسٹيٹيوٹ— سيزران — ايم آئی-2, ايم آئی-8ٹی تے ايم آئی-24 وی، انست، کاموو-226ٹی ہيلی کاپٹر
• 783واں تربيتی سينٹر — ارماوير— مگ-29يو بی تے ايل-39سی طيارے
• 786واں تربيتی سينٹر — بوریسوگلبسک - ياک-130 طيارے

فہرست وچ سوویت فضائیہ دے اوہ اڈے جو روسی فضائیہ دے نال ہن وی زیر استعمال ہيں شامل۔

خلائی دفاع:

• کراسنوزنامنسک وچ خلائی طريقاں دے ٹيسٹ تے کنٹرول دا 153واں مين ٹرائل سينٹر جو جی ايس تيتوو دے ناں پے اے
• سولنيچنوگرسک وچ 820واں ميزائل حملے دی اطلاع دا مين سينٹر (ايس پی آر اين)
• نوگنسک-9, ماسکو اوبلاسٹ وچ 821واں خلائی مشاہدے دا مين سينٹر (ايس دے دے پی)

ميزائل حملے دی پيشگی اطلاع دا سسٹم:

• ليختسی، ارماوير، کالننگراڈ، مالیشيوکہ، يينیسيسک، برناول وچ وورونيضح راڈار
• پيچورہ وچ دريال راڈار
• ہانتاسووچی وچ وولگا راڈار
• بلخاش، ارکٹسک تے اولينيگورسک وچ ڈنپر راڈار
• اوکو پيشگی اطلاع والی سيٹلائٹيں

خلائی ريکی:

• تاجکستان وچ اوکنو
• زيلينچوکسکايا اورنخودکہ وچ کرونہ تے يوپتوريہ تے گالينکی وچ آر ٹی-70 (روسکموس کيساتھ)

ميزائل ڈيفينس:

• اے-135بيلسٹک شکن ميزائل سسٹم
• ڈان-2اين راڈار

سيٹلائٹ سسٹم؛

• ليانہ خلائی ريکی و ہدف مقرر کرنے والا سسٹم (2 سيٹلائٹ اليکٹرانک ريکانسنس 14ايف145 "لوٹس-سی1")

فضائی وخلائی دفاع کمان

• پوشکینو وچ 9واں ميزائل ڈيفينس ڈويژن (اے-135بيلسٹک شکن ميزائل سسٹم)
• دولگوپرندی وچ 4واں ميزائل ڈيفينس برگيڈ
• ودنوے وچ 5واں ميزائل ڈيفينس برگيڈ
• رزحيو وچ 6واں ميزائل ڈيفينس برگيڈ
• سٹيٹ دا پليٹسک ٹيسٹنگ کوسموڈروم
• کرا ٹيسٹ رينج

سازوسامان

روسی فضائیہ دے مقدار تے معیار دے بالکل صحيح اعداد و شمار نامعلوم نیں تے انہاں اعداد و شمار وچ قابلِ مرمت تے ذخیرہ شدہ دوناں طرح دے طیارے شامل نیں۔ پر، قابل اعتماد اندازیاں دے مطابق کل ہوائی جہاز دی انوینٹری، بقول انٹرنیشنل انسٹی ٹیوٹ برائے سٹریٹجک سٹڈیز اعداد و شمار تقریباً 3,040 + طیارے اے تے فلائٹ انٹرنیشنل دے مطابق، 3,155 طیارے اے۔ روسی وزارت دفاع دے مطابق جدید اسلحہ وچ فضائیہ دا حصہ 2014 دے دوران تقریباً 35 فیصد پے پہنچ چکیا سی ۔2015 دے وسط تک اس نوں 55.6 فیصد تک لايا جانا سی۔

انٹرنیشنل انسٹی ٹیوٹ برائے سٹریٹجک سٹڈیز ول توں فراہم کردہ اندازاں دے مطابق اس وقت لڑاکا روسی پائلٹ دے اوسط پرواز دے اوقات فی سال 60 توں 100گھنٹے جدونکہ ٹرانسپورٹ طیارے دے پائلٹ دے اوسط پرواز دے اوقات فی سال 120 گھنٹے نیں۔

سکواڈرن

جديد روسی طيارےسخوئی-35,سخوئی-34 اورسخوئی-پاک فا دی 2011 وچ تصوير

2014 دے مطابق:

• 8 x بمبار سکواڈرن(4 آپريٹ کر رہے ٹوپولوو-22ايم3/ايم آر; 3آپريٹ کر رہے ٹوپولوو-95ايم ايس; 1 آپريٹ کررھا ٹوپولوو-160)
• 37 x لڑاکا سکواڈرن(8 آپريٹ کر رہے مگ-29; 3 آپريٹ کر رہے مگ-29 ايس ايم ٹی; 11 آپريٹ کر رہے مگ-31/مگ-31بی ايم; 10 آپريٹ کر رہے سخوئی-27; 4 آپريٹ کر رہے سخوئی-27ايس ايم1/سخوئی-30ايم; 1 آپريٹ کررھاسخوئی-30ايس ايم3/سخوئی-30ايم2)
• 27 x حملہ آور سکواڈرن (11 آپريٹ کررہ سخوئی-24ايم سخوئی-24ايم/سخوئی-24ايم2; 13 آپريٹ کررہسخوئی-25ايس ايم/سخوئی-25; 3 آپريٹ کررہسخوئی-34)
• 10 x حملہ آور تے ريکی سکواڈرن (1 آپريٹ کررہ سخوئی-24ايم آر/سخوئی-24ايم; 8 آپريٹ کررہ سخوئی-24ايم آر; 1 آپريٹ کررہ مگ-25آر بی)
• 1 x پيشگی اطلاع تے کمانڈ کنٹرول سکواڈرن (1 آپريٹ کررہ اے-50/اے50-يو)
• 1 x ٹينکر سکواڈرن (1 آپريٹ کر رہاليوشن-78/اليوشن-78ايم)

رينک تے نشانات

روسی فضائيہ نے سوویت یونین دے رينک مستعار لئے نيں پر نشانات تے وردياں وچ تھوڑی بوہت تبديلی لیائی گئی اے پرانا زار دا تاج تے دو سِرا عقاب دوبارہ متعارف کروائے گئے نیں۔ روسی فضائيہ اوہی رينک استعمال کردی اے جو روسی فوج کردی اے۔

ہور ویکھو

روسی فوج

حوالے