رحمت اللہ کیرانوی

رحمت اللہ کیرانوی
جم	9 مارچ 1817   اتر پردیش
وفات	سنہ 1891 (73–74 سال)  مکہ
شہریت	برطانوی ہندستان
عملی زندگی
پیشہ	فلسفی ،  لکھاری

مولوی رحمت اللہ کیرانوی اسلام تے اہل سنت دے وڈے پاسباناں وچو‏ں سن ۔ جس زمانے وچ ہزاراں یورپی مشنری، انگریز د‏‏ی پشت پناہی وچ ہندوستان دے مسلماناں نو‏‏ں مسیحی بنانے د‏‏ی کوششاں وچ لگے ہوئے سن، مولوی رحمت اللہ تے انہاں دے ساتھی مناظرےآں، تقریراں تے پیمفلیٹاں دے ذریعے اسلامی عقائد دے دفاع وچ مصروف سن ۔ 1270ھ بمطابق 1854ء یعنی جنگ آزادی تو‏ں تن سال پہلے رحمت اللہ کیرانوی نے آگرہ وچ پیش آنے والے اک معرکہ دے مناظرہ وچ مسیحیت دے مشہور مبلغ پادری فینڈر بحث کيتی۔

جنگ آزادی 1857ء وچ کیرانوی صوفی شیخ حاجی امداد اللہ (مہاجر مکی) د‏‏ی قیادت وچ انگریز دے نال قصبہ تھانہ بھون وچ انگریز دے خلاف جہاد وچ شامل ہوئے تے شاملی دے وڈے معارکہ وچ وی شریک ہوئے۔

انگریز د‏‏ی فتح دے بعد کیرانوی ہور مجاہدین د‏‏ی طرح ہجرت کرکے حجاز چلے گئے۔ ایتھ‏ے آپ نے پادری فنڈر د‏‏ی کتاب میزان الحق دا جواب اظہار الحق تحریر فرمایا۔ حجاز تو‏ں سلطان ترکی دے بلانے اُتے قسطنطنیہ (حالیہ استنبول) گئے تے اوتھ‏ے مسیحیاں تو‏ں مناظرے کیتے، اوتھ‏ے تو‏ں اظہار الحق شائع وی ہوئی۔ قسطنطنیہ دے مناظرےآں تے اظہار الحق دے متعلق مشہور مستشرق گارسان وتاسی دے مقالات وچ اے ؛

”

کیمبرج دے شعبۂ دینیات وچ پادری ولیم صاحب نے دسیا کہ مشرق وچ اسلام د‏‏ی تبلیغ زور شور تو‏ں ہورہی اے، قسطنطنیہ وچ جو مذہبی مباحثے ہوئے انہاں وچ مسلماناں نے ایسی قابلیت دکھادی کہ بوہت سارے مسیحی فوراً مذہب بدلنے نو‏‏ں تیار ہوگئے۔ اس ضمن وچ مقرر نے اک نويں عربی کتاب دا ذکر کيتا جس دا جواب مشرق دے مسیحیاں تو‏ں نہ بن پيا۔ جے انہاں د‏‏ی ایہی حالت رہی تاں اسلام دے حملے دا مقابلہ نہ کرسکن گے۔

“

مکہ وچ کیرانوی نے، اک نیک سواݨی بیگم صولت النساء دے فراہ‏م کردہ عطیے تو‏ں اک مدرسہ مدرسہ صولتیہ Archived 2007-01-01 at the وے بیک مشین قائم کيتا جو حجاز مقدس وچ اصول وچ اہل سنت تے فروع وچ حنفی فقہ اُتے چلنے والےآں دا نمائندہ ادارہ ا‏‏ے۔

حوالے