رام سنگھ اول

رام سنگھ اول
ہندوستان دا رام سنگھ اول
معیاد عہدہ	1667–1688
پیشرو	جے سنگھ اول
جانشین	بیشن سنگھ
نسل	8 بیٹے تے 3 بیٹیاں, بشمول: کنور کشن سگھ (وفات 1682) کنوری شیوانشی (1667–1672)
مکمل نام مرزا راجا رام سنگھ بہادر خان
شاہی خاندان	کچھواہا
پیدائش	1640 آمیر
وفات	اپریل 1688 (عمر 47–48) کوہاٹ
مذہب	ہندو مت

مرزا راجا جے سنگھ کچھواہا دا ایہ وڈا پُتر سی۔ 5 ذی الحجہ 1050 ہجری نو‏‏ں باپ دے نال دربار شاہجہانی وچ حاضر ہويا۔ بادشاہ نے اک ہاتھی مرحمت کيتا۔ 1053 وچ خلعت و اسپ مرحمت ہويا۔ 1056 وچ پنج سو سواراں دے آنبیر تو‏ں آ ک‏ے لاہور تے کابل دے درمیان وچ بادشاہ د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہويا تے منصب ہزاری ذات، ہزار سوار اُتے سرفراز ہويا۔ اس دے بعد منصب وچ متواتر وادھا ہُندا گیا تے 27ويں جلوس تک منصب تن ہزاری تک جا پہنچیا۔ جنگ سموگڑھ وچ دارا شکوہ دے نال سی۔ جدو‏ں باپ نے عالمگیر د‏‏ی رفاقت اختیار کيتی تاں ایہ وی دربار عالمگیری وچ حاضر ہو گیا۔ تیسری جلوس عالمگیری وچ سلیمان شکوہ نو‏‏ں لیاݨ دے واسطے سری نگر بھیجیا گیا تے اوتھ‏ے تو‏ں سلیمان شکوہ نو‏‏ں لے ک‏ے دربار وچ حاضر ہويا تے خلعت و انعام پایا۔

شیواجی دے فرار اُتے معطلی

8ويں جلوس وچ شیواجی مرہٹہ نے صلح ہوݨ دے بعد اول اپنے بیٹے سنبھا جی نو‏‏ں دربار عالمگیری وچ بھیج دتا۔ اس دے بعد مہاراجا جسونت سنگھ دے ذریعے تو‏ں اپنی جان تے عزت د‏‏ی راکھی تے حسن سلوک دا وعدہ لے ک‏ے دربار جشن سالانہ دے موقع اُتے بادشاہ نو‏‏ں سلام کرنے دے لئی خود اکبرآباد چلا آیا۔ بادشاہ نے رام سنگھ تے مخلص خان نو‏‏ں اس استقبال دے واسطے روانہ کيتا۔ دربار جشن وچ کھڑے ہوݨ نو‏‏ں وی معقول جگہ دتی جو امرائے خاص دے لئی سی ايس‏ے دن کچھ تے اعزازواکرام وی ہوݨ سن مگر سیوا جی نو‏‏ں اپنے کھڑے ہوݨ د‏‏ی جگہ تے درباری رسوم ناگوار تے عزت دے منافی معلوم ہوئے ، اس نے رام سنگھ نو‏‏ں علاحدہ لے جا ک‏ے سخت شکایت کیت‏‏ی۔ بادشاہ نو‏‏ں ایہ حرکت ناگوار گذری تے بغیر کسی اعزاز و عنایت رخصت دے اسنو‏ں حکم دتا کہ ڈیرہ نو‏‏ں چلا جائے۔ رام سنگھ نو‏‏ں حکم ملیا کہ اس د‏ی نگرانی کرے۔ راجا جے سنگھ نے درگزر د‏‏ی سفارش کيت‏ی جس اُتے پہرے اٹھا لئی گئے۔ سیوا جی پہرے اٹھدے ہی بھیس بدل ک‏ے آگرہ تو‏ں ایسا بھجیا کہ فیر قابو نہ آیا تے راج گڑھ جا پہنچیا۔ عالمگیر نے سیوا جی دے بھج جانے اُتے رام سنگھ نو‏‏ں منصب تو‏ں معطل کرکے دربار وچ آنے د‏‏ی ممانعت کر دتی۔

منصب اُتے بحالی

10ويں جلوس وچ راجا جے سنگھ ب رہان پور وچ انتقال کر گیا جس اُتے رام سنگھ دا قصور معاف کرکے اسنو‏ں خلعت معہ جمدھر مرصع ، شمشیر معہ ساز مرصع ، اسپ عربی معہ ساز طلا، فیل معہ جل زربفت و ساز نقرہ مرحمت کيتا تے خطاب راجگی تو‏ں موصوف کرکے منصب چار ہزاری ذات، چار ہزار سوار اُتے سرفراز کيتا تے باپ د‏‏ی کل جاگیر اسنو‏ں عطا کيتی۔ اسی سال بنگال د‏‏ی سرحد اُتے گواہٹی وچ آسامیاں نے فساد برپا کيتا۔ بادشاہ نے راجا نو‏‏ں منصب پنج ہزار ذات ، پنج ہزار سوار تو‏ں سربلند کرکے مہم اُتے روانہ کيتا۔ 13ويں جلوس منصب پنج ہزار ذات ، پنج ہزار سوار، دو اسپہ تن اسپہ اُتے ترقی ہوئی۔

وفات

19ويں سنہ جلوس تے 1086 ہجری وچ خلعت و اسپ دے نال بیش قیمت جواہرات انعام مں مرحمت ہوئے تے ايس‏ے سال وفات پائی۔ راجا رام سنگھ دا پُتر کشن سنگھ باپ د‏‏ی زندگی وچ ہی ملازمت شاہی وچ داخل تے صوبہ کابل وچ تعینات سی۔حھ

حوالے

1. عہد مغلیہ وچ ہندو امرا ، منشی محمد سعید احمد مارہروی
2. Sarkar Jadunath (1984, reprint 1994)۔ A History of Jaipur، New Delhi: Orient Longman, ISBN 81-250-0333-9۔