دیوگیری اُتے علاء الدین خلجی دا حملہ
| ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
نقصانات | ||||
انتظامی تقسیم | ||||
ترمیم |
سنہ 1296ء وچ علاء الدین خلجی نے دیوگیری اُتے لشکر کشی دی جو ہندوستان دے خطہ دکن وچ یادو مملکت دا پایہ تخت سی۔ اس لشکر کشی دے وقت علاء الدین سلطنت دہلی دی جانب توں آڑہ دے حاکم تے جلال الدین خلجی سلطان سن ۔ علاء الدین نے دیوگیری اُتے لشکر کشی دی خبر نوں سلطان جلال الدین توں پوشیدہ رکھیا تاکہ فتح دے بعد حاصل شدہ مال غنیمت دی مدد توں سلطان نوں تخت توں اتارا جا سکے۔
جب علاء الدین دیوگیری پہنچے تاں یادو راجا رام چندر اپنے پہاڑی قلعے وچ محصور ہوئے گئے۔ علاء الدین دی افواج نوں میدان خالی ملیا تاں انہاں نے سارے شہر نوں پرت لیا۔ قلعے دے محصورین محاصرہ دے لئی بالکل تیار نئيں سن کیونجے سلطنت دی اپنی فوج راجا رام چندر دے فرزند سنہان دے ہمراہ اک مہم اُتے گئی ہوئی سی تے قلعہ وچ غلہ تے اناج دا کافی ذخیرہ وی موجود نئيں سی۔ اس صورت حال نوں مد نظر رکھدے ہوئے راجا رام چندر نے اک وڈی رقم دے عوض علاء الدین نوں صلح کيتی پیش کش دی جس اُتے فریقین راضی ہوئے گئے۔ لیکن اچانک سنہان مع لشکر وارد ہوئے تے ایويں مصالحتی کوشش رک گئی تے میدان جنگ گرم ہوئے گیا۔
میدان جنگ وچ علاء الدین فتحمند رہے تے یادو راجا نوں مذکوہ معاہدہ صلح اُتے مجبور کیتا۔ اُتے اس وقت انہاں نوں تاوان جنگ وی ادا کرنا پيا تے نال ہی اچلپور دی مالگزاری وی بطور خراج پیش کرنی پئی۔ دیوگیری وچ ہور کچھ دن گزارنے دے بعد علاء الدین کڑہ واپس آگئے۔ بعد وچ انہاں نے سلطان جلال الدین نوں ہٹا کر خود تخت سلطنت اُتے متمکن ہوئے تے سنہ 1308ء وچ فتح دیوگیری دی غرض توں دوسری مہم روانہ کيتی جس دے بعد راجا رام چندر تخت دہلی دے مطیع ہوئے گئے۔
نتیجہ
سودھوعلاء الدین دا دیوگیری اُتے ایہ حملہ خطہ دکن اُتے مسلمان فاتحین دا پہلا حملہ تصور کیتا جاندا اے ۔[۱][۲] ایتھے نال ملن والے مال غنیمت نوں سلطان جلال الدین خلجی دے حضور پیش کرنے دی بجائے علاء الدین اسنوں اپنے نال کڑہ لے گئے۔ بعد وچ سلطان جلال الدین نوں اوتھے بلايا تے انہاں نوں قتل کر دتا۔ سلطان دے قتل دے بعد علاء الدین تخت سلطنت اُتے جلوہ افروز ہوئے تے سلطان اکھوائے۔[۳] سنہ 1300ء دی دہائی وچ جدوں رام چندر نے اپنا سالانہ خراج بھیجنا بند کر دتا تاں علاء الدین نے انہاں نوں زیر کرنے دے لئی اک وڈا لشکر روانہ کیتا۔ دیوگیری دی اس دوسری مہم دے نتیجے وچ دیوگیری سلطنت دہلی دی عملداری وچ شامل ہوئے گیا تے رام چندر علاء الدین دے محکوم بن گئے۔[۴]
علاء الدین نے راجا رام چندر دی بیٹی ستیہ پلی توں بیاہ کیتا سی جنہاں توں اگلا خلجی فرماں روا شہاب الدین عمر پیدا ہوئے۔ مورخ کشوری شرن لال دا کہنا اے کہ رام چندر نے 1296ء دے حملے دے بعد ہی اپنی بیٹی دا بیاہ علاء الدین توں کر دتا تھا[۵] جدوں کہ ستیش چندر دی تحقیق دے مطابق ایہ بیاہ دوسری مہم دے بعد انجام پایا۔[۶]
حوالے
سودھو- ↑ George Michell & Mark Zebrowski 1999, p. 5.
- ↑ Kishori Saran Lal 1950, p. 51.
- ↑ Banarsi Prasad Saksena 1992, pp. 323-324.
- ↑ Kishori Saran Lal 1950, pp. 188-193.
- ↑ Kishori Saran Lal 1950, pp. 56-57.
- ↑ Satish Chandra 2004, p. 92.
کتابیات
سودھو- (1999) Architecture and Art of the Deccan Sultanates. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-56321-5.
- Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", in Mohammad Habib and Khaliq Ahmad Nizami: A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180.
- Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335.
- Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206–1526) – Part One. Har-Anand Publications. ISBN 978-81-241-1064-5.