داتری
 

انتظامی تقسیم
میعاد عہدہ شروع 13ویں صدی ق م[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P580) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پنچکھل توں نیپالی داتری
پنجابی وچ ہور نام داتی، داتری، دات، داتر
ورگی کرن کٹݨا
مکھ ورتوں چارے آݪیاں فصلاں کٹݨ لئی

داتری یا داتی (انگریزی: Sickle)، کلّے ہَتھ ناݪ ورتیا جاݨ آݪا اک کھیتی باڑی سَند اے، جو وَکھ وَکھ مُڑویں بلیڈاں ناݪ تیار کیتا جاندا اے۔ داتی عام طور تے اناج آݪیاں فصلاں دی واڈھی یا خاص طور تے پسوآں دے کھاݨ لئی چارے آݪیاں فصلاں کٹݨ (یعݨی پٹھے وڈھݨ) لئی ورتی جاندی اے۔ پھالکس وی اکّ مترادف لفظ سی، پر بعد وچ ایہدی ورتوں کئی سنداں لئی کیتی جاݨ لگ گئی سی جیہناں وچ اکّ کروڈ (گوݪ مُڑواں) بلیڈ ہُندا سی جو اندرلے کنارے توں تِکھا ہُندا سی۔

لوہے ویلے دی شروعات توں لے کے داتری دے فوجیڑے کھیتر خاص روپ ترقی یافتہ ہوئے نیں، شروع وچ لوہے دے تے بَعد وچ سٹیل دے۔ بہت ساریاں سنسکرتیاں وچ داتری قِسماں دی اس مہان وبھنتا نوں نروگھن یا سیریٹڈ (دندیاں والے) بلیڈاں وچ ونڈیا جا سکدا اے، جیہناں دی ورتوں تھوڑی وکھرے طریقے ناݪ کرکے ہرے گھاہ یا پرپکّ اناج دیاں فصلاں نوں کٹݨ لئی کیتی جا سکدی اے۔ سیریٹڈ بلیڈ (آری ورگے دندیاں آݪے بلیڈ) جو کہ مشرقی تریخی داتریاں وچ پیدا ہویا سی، ہُݨ وی حاوی اے تے حتا تک کہ جدید اناج کٹائی مشیناں تے کچھ رسوئی دے چاقواں وچ وی پایا جاندا اے۔

فصل یا پٹھے وڈھݨ والے لوہے تے لکڑ دے دندے دار بنے سَند نوں داتی کہندے نیں۔ داتی زمینداراں دا ہمیشا دا ورتوں دا سَند اے کیونکہ پسوآں نوں ہر روز ہی پٹھے وڈھّ کے پاؤݨے پیندے نیں۔ جَد ہَر فصل پَکّ جاندی اے تاں ایہدی واڈھی وی داتی ناݪ کیتی جاندی اے۔ پہلے سمیاں وچ فصل دی واڈھی کرن توں پہلاں داتی دی پوجا کیتی جاندی سی۔ داتی دے جس حِصے نوں ہتھ وچ پھڑ کے داتی نوں چلایا جاندا اے، اوہنوں ہتھی کہندے نیں۔ کئی علاقیاں وچ ایہنوں مٹھا تے دستا وی کہیا جاندا اے۔ ہتھی لکڑ دی بݨی ہُندی اے۔ داتی دا پھݪ یا پھاݪا لوہے دا بݨیا ہُندا اے جو تھوڑا جیا گوݪائی دار ہُندا اے۔ پھݪ دے اک پاسے تِرچھے دندے کڈھے ہُندے نیں۔ لوڑ مطابق دندے لوہاراں توں کڈھواؤندے رہندے نیں۔[۲]

ہُݨ فصلاں دی بوہتی واڈھی داتی دی تھاں کمبائیناں ناݪ کیتی جاندی اے۔ چارا/پٹھے داتی ناݪ ہی وڈھے جاندے نیں۔[۳]

جدید واڈھی آݪی داتری

حوالے

سودھو
  1. https://dx.doi.org/10.1080/00438243.1985.9979955
  2. کہل, ہرکیش سنگھ (2013). پنجابی ورثہ کوش. چنڈی گڑھ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2. 
  3. کہل, ہرکیش سنگھ (2013). پنجابی ورثہ کوش. چنڈی گڑھ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.