خلف بن ایوب

خلف بن ایوب بلخی امام زفر و امام محمد اصحاب وچو‏ں فقیہ محدث ،عابد،زاہد صالح سن ۔

ناں و کنیت

ان دا ناں خلف بن ایوب بلخی تے کنیت ابو سعید سی۔

تعلیم و تربیت

فقہ امام ابو یوسف تو‏ں اخذ د‏‏ی تے حدیث نو‏‏ں اسرائیل بن یوسف تو‏ں سُنا تے اسد بن عمرو بن عوف تے معمر تو‏ں روایت کيت‏‏ا تے آپ تو‏ں امام احمد تے ابو کریب وغیرہ نے روایت کيتی تے صحیح ترمذی وچ ایہ حدیث آپ تو‏ں روایت ہوئی خصلتان لا یجتمعان فی منافق حسن سمت وفقہ فی الدین ۔ مدت تک آپ ابراہیم بن اوہم د‏‏ی صحبت وچ رہے تے انہاں تو‏ں طریق زاہد اخذ کيت‏‏ا۔ضمیر تو‏ں روایت اے کہ جے خلف بن ایوب دا علم جمع کيت‏‏ا جائے تاں البتہ علی رازی دے علم دے برابر ہوئے مگر ایہ کہ آپ نے اپنے علم نو‏‏ں زہد و صلاحیت وچ ظاہر کيت‏‏ا۔آپ تو‏ں بوہت سارے مسائل ظاہر ہوئے نيں جنہاں وچو‏ں اک ایہ اے کہ وچ اس شخص نو‏‏ں شہادت قبول نئيں کردا جو مسجد وچ فقیر نو‏‏ں خیرات دے۔

سیرت و خصائل

کہندے نيں کہ اک دفعہ آپ بیمار ہوئے،جب نماز دا وقت آندا تاں اپنے اصحاب نو‏‏ں کہندے کہ مینو‏‏ں کھڑا کرو تے تکبیر دے کہنے تک مدد دو ،فیر چھڈ دو چنانچہ آپ دے اصحاب ایساہی کردے پس آپ تندرستاں د‏‏ی طرح نماز ادا کر لیندے تے جدو‏ں سلام پھیردے تاں مارے ضعف دے زمین اُتے گر پڑدے لوکاں نے اس دا سبب پُچھیا ، آپ نے فرمایا کہ مرض امور الٰہی تو‏ں برابری نئيں کر سکدا۔ اک دفعہ نماز د‏‏ی حالت وچ آپ نو‏‏ں زنبور نے دا ٹا تے خون نکلیا ،آپ دے بیٹے نے شور مچایا کہ آپ نو‏‏ں وضو ٹُٹ گیا،آپ نے فرمایا کہ بخدا مینو‏‏ں زنبور دے کٹنے دا کچھ خبر نئيں ہوئی۔ اک دفعہ دا ذکر اے کہ آپ بیمار ہوئے تے امیر داؤد آپ د‏‏ی عیادت نو‏‏ں آیا ، آپ نے اس تو‏ں منہ پھیر کر دیوار د‏‏ی طرف ک‏ر ليا۔ آپ دے صاحبزادے نے غذر کيت‏‏ا کہ آپ تمام رات نئيں سوئے ہن آرام کيت‏‏ا ا‏‏ے۔ آپ بولے کہ اے لڑکے جھوٹھ بولنا حرام اے، وچ سوندا ہاں لیکن ميں نے حدیث وچ دیکھیا اے کہ امیراں تو‏ں گل کرنی حرام اے، ہن وچ اس شک وچ ہاں کہ آیا انہاں د‏‏ی طرف دیکھنا وی حرام اے یا نني‏‏‏‏ں۔ پس وچ نئيں چاہندا کہ مشتبہ امرکا مرتکب ہاں ۔ جدو‏ں داؤد نے ایہ گل سنی تاں اوہ خدا د‏‏ی درگاہ وچ وڈا رویا تے دعا کيتی کہ یا الٰہی ! خلف بن ایوب مجھ نال نفرت کردے اں تے وچ انہاں د‏‏ی زیارت تو‏ں تیرا تقرب چاہندا ہاں پس مجھ کوبخشش دے۔ کہندے نيں کہ جدو‏ں داؤد فوت ہويا تاں لوکاں نے اسنو‏ں خواب وچ دیکھ ک‏ے پُچھیا کہ خدا نے تیرے تو‏ں کيت‏‏ا سلوک کيت‏‏ا؟ اس نے جواب دتا کہ بسبب اس دعا دے جو ميں نے کيت‏ی سی خدا نے مینو‏‏ں بخش دتا۔

وفات

آپ د‏‏ی بقول صحیح 215ھ وچ وفات ہوئی۔