"<span lang="ur">امیر عبدالرحمٰن خان</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

امیر عبدالرحمن خان 1880 توں 1901 تک افغانستان دے امیر سن۔اوہ محمد افضل خان دے تیسرے پتر تے [[امیر دوست محمد خان]] دے پوتے سن ۔عبد الرحمان دے متعلق کہیا جاندا ہے کہ انھاں نے [[دوسری افغان انگریز جنگ]] دے بعد افغان حکومت دی رٹ بحال کیتی تے انھاں نوں آہنی امیر دے لقب نال وی یاد کیتا جاندا ہے جس دی وجہ قبائلی بغاوتاں نوں کچلن وچ انہاں دیاں بے شمار کامیابیاں سن۔

[[File:Indian Celebrities- Amir Abd al-Raḥmān WDL11441.png|thumb|"Iron Amir" Abd al-Raḥmān Khān during the Second Anglo-Afghan War]].

[[File:Abdur Rahman Khan.jpg|thumb|150px|Abdur Rahman Khan in 1897]]

[[File:Abdur Rahman Khan sitting.jpg|thumb|150px|Abdur Rahman Khan in 1897 with family members]]

 

1867 دے آخری دناں وچّ امیر افضل خان دی موت ہو گئی اتے اوہناں دے چھوٹے بھرا اعظم خان نویں امیر بنّ گئے ۔ انھاننے عبدالر رحمٰن خان نوں اتلے افغانستان وچّ اپنا گورنر بنا دتا . اک سال دے اندر - اندر ہی امیر دے خلاف اک نواں بغاوت شروع ہو گی اتے شیر علی خان پھر توں لڑن آ گیا ۔ 3 جنوری 1869 نوں تیناہخان دے قصبے دے کول ہوئی لڑائی وچّ شیر علی خان نے اعظم خان اتے عبدالر رحمٰن خان نوں ہرا دتا . دونے چاچا - بھتیجا [[ سمرقند ]] بھج گئے جتھے انھاننے [[ روسی سلطنت ]] دی پناہ لئی . اعظم خان نے اسی سال ، اکتوبر 1869 ، وچّ دم توڑ دتا .

 

عبدالر رحمٰن خان [[ تاشقند ]] وچّ جاکے بس گئے ، جو اس سمیں [[ روسی ترکستان ]] نام دے روسی حکومتی علاقے وچّ واقع سی ۔ اتھے افغانستان اتے انگریزاں نے [[ ہندستان]] توں حملہ کر دتا اتے اپنی ہندستانی فوجاں نوں لے کے [[ دوسری اینگلو افغان لڑائی ]] لڑی . انھاننے شیر علی خان نوں [[کابل]] توں نسا دتا . انگریزاں نوں افغانستان وچّ وڑدے ویکھکے روسیاں نوں خطرہ محسوس ہویا کیونکہ افغانستان دیاں سرحداں روسی ترکستان نال لگدیاں سی اتے انھاننوں لگیا دے انگریز اس علاقے وچّ اوہناں دے نال مقابلہ کرنگے . انھاننے تاشقند وچّ بسے عبدالر رحمٰن خان اتے زور پایا دے اوہ [[آمو دریا]] پار کرکے انگریزاں دے نال کابل دے تخت لئی جوجھے . مارچ 1880 نوں [[ دلی ]] خبر پہنچی کہ عبدالر رحمٰن خان اتلے افغانستان پہنچ گیا ہے ۔ سوچ - وچار دے بعد انگریزاں نے طے کیتا دے لڑن دی بجائے اسنوں دوست بنا لیئے اتے کابل وچّ امیر بنّ جان دا نیوتا دے دیو . [[ ہندستان دا گورنر جنرل | ہندستان وچّ انگریزی وائسرائے ]] لارڈ لٹن نے عبدالر رحمٰن خان نوں سنیہا بھیجیا کہ انھاننوں اسدا افغانستان دا امیر بنّ جانا قبول ہے اتے اوہ [[قندھار]] دے ارد - گرد دے کجھ علاقےآں دے علاوہ باقی افغانستان نوں اسدے حوالے کرن نوں تیار ہن ۔ کجھ گل بات دے بعد ، [[کابل]] وچّ [[انگریزی سرکار]] دے نمائندے لپل گریفن اتے عبدالر رحمٰن خان دے وچّ ملاقات ہوئی . اس ملاقات دے بعد لپل گرفن نے اپنی سرکار نوں عبدالر رحمٰن خان دے بارے وچّ کجھ ویکتی گت جانکاری وی دتی . انھاننے کیہا دے عبدالر رحمٰن خان منجھلے قد دا ہے اتے اوہناں دے چہرے وچّ اک تیز دماغ والے دی جمک وکھدی ہے ۔

 

22 جولائی 1880 نوں [[کابل]] وچّ دربار منغقد کیتا گیا جس وچّ عبدالر رحمٰن خان نے امیر دا تخت قبول کیتا ۔ انگریزاں نے اسنوں پیسے اتے ہتھیار نال مدد کرن دا وعدہ کیتا ۔ انھاننے اسنوں باہری حملہ دی صورتَ وچّ وی مدد کرن دا وعدہ دتا بشرطے کہ اوہ انگریزاں دے نال دوستی قایم رکھے اتے [[روس]] دا زیادہ نال نہیں دے . انگریزی اتے ہندستانی فوجی ہولی - ہولی افغانستان توں ہٹّ گئے اتے 1881 وچّ انھاننے [[قندھار]] نوں وی امیر دے حوالے کر دتا .