[[File:Iceberg_with_hole_near_Sandersons_Hope_2007-07-28_2.jpg|thumb|left|250px|برف دا پہاڑ]]
پانیپاݨی اک صاف، نتھریا پانیپاݨی سار اے جیہدے نال کسیاں، جھیلاں، سمندر تے مینہ بندے نیں۔ ایہ جیوندیاں شیواں، کیمیائی کمپاؤنڈ دا اہم انگ اے۔ پانیپاݨی دے اک مالیکیول وچ اک آکسیجن تے دو ہائیڈروجن ایٹم کوویلنٹ جوڑ نال جڑے ہوندے نیں۔ پانی عام پدھری گرمی ناپ تے دباؤ تے پانیپاݨی سار ہوندا اے پر ایہ زمین تے اپنےاپݨے پینڈے ویس برف وچ تے گیسی ویس پاف وچ وی ملدا اے۔
پانیپاݨی نے [[زمین]] دے 71٪ پاسے نوں گھیریا ہویا اے۔ زمین تے پانیپاݨی دا 96.5% حصہ سمندراں وچ اے، 1.7% زمینی پدھر تھلے اے، 1.7% گلیشیراں، انٹارکٹکا تے گرین لینڈ اتے اے۔ ماسہ جیا حصہ پانیپاݨی دے اکٹھاں وچ ہے تے 0.001% حصہ ہوا وچ اے۔ زمین دے پانیپاݨی دا 2.5% حصہ سجرا پانیپاݨی اے تے ایہدا 98.8% برف دی ویس وچ اے یا زمینی پانیپاݨی وچ۔ 0.3% توں وی گھٹ پانیپاݨی دریاواں، جھیلاں تے ہوا وچ اے تے ایس توں وی گھٹ اے (0.003%) جیوندیاں شیواں یا بنیاں شیواں وچ اے۔انسان پانیپاݨی توں بنا صرف 3 دن رہ سکدا اے۔
زمین تے پانیپاݨی اک چکر وچ ریندا اے۔ ایہ پانیپاݨی توں پاف وانگوں اڈ کے اتے ول جاندا اے تے ٹھنڈا ہوکے بدل بندابݨدا اے تے مینہ ورسدا اے تے ایہ فیر کجھ زمین وچ تے چوکھا کسیاں دریاواں راہیں سمندر اپڑدا اے۔
صاف پانیپاݨی انساناں تے دوسریاں جیوناں لئی ضروری اے پاویں ایہدے وچ کوغی کلوری یا طاقتوالی شے نہیں ہوندی۔ پچھلے کئی دھاکیاں وج صاف پانیپاݨی دنیا دیاں ساریاں تھانواں تے ہے پر ساریاں دی پونج وچ نہیں۔ ہجے وی اک ارب لوک صاف پانیپاݨی توں تھڑے نیں تے ڈھائی ارب لوک ضروری صفائی توں۔ صاف پانی دے ورتنورتݨ تے کسے دیس دی آمدنی دا آپس وچ گوڑا جوڑ اے۔ کجھ سوچواناں دا گویڑہ اے جے 2025 تک دنیا دی ادھی لوک گنتیگݨتی کسے نہ کسے پاسیوں پانیپاݨی دے رپھڑ وج ہوویگی۔ نومبر 2009 دی اک کھوج لکھت ایہ کیندی ے جے 2030 تک دنیا دے اگے ودھویں دیساں وچ پانیپاݨی دی لوڑ ہوند توں 50% ودھ جائیگی۔ پانیپاݨی فیکٹریاں چلانچلاݨ وچ وی لوڑیدا اے تے کل ورتے گۓ صاف پانیپاݨی دا گھٹ ودھ 70% [[وائی بیجی]] وچ ورتیا جاندا اے۔
==کیمیائی گلاں==
پانیپاݨی اک کیمیائی مادھ اے جیدا کیمیائی فارمولا یا کیمیائی بنتر اے۔ پانیپاݨی دے اک مالیکیول وچ دو ایٹم ہائیڈروجن دے اک ایٹم آکسیجن دا کوویلنٹ کیمیائی ول نال بنےبݨے ہوندے نیں۔ پانیپاݨی نیچر وچ مادے دے تن ویساں ٹھوس، پانیپاݨی سار تے گیس یا ہوا وچ ملدا اے تے ایہ زمین تے کئی مورتاں وچ دسدا اے: ہوا وچ، بدلاں وچ اسمان تے، سمندراں وچ لونے پانیپاݨی وانگوں، قطبی سمندراں برف پہاڑاں وچ، پہاڑاں دے گلیشیراں وچ، لونیاںلوݨیاں تے سجرے پانیپاݨی دیاں جھیلاں، دریاواں تے زمین دے اندر۔
* پانیپاݨی پدھرے گرمی ناپ تے دبآ تے اک پانیپاݨی سار اے۔ ایہ بے سوادا اے تے ایہدے چوں کوئی مشک نہیں آندی۔ پانیپاݨی تے برف ہلکی جی نیلے رنگ دی پآں ماردے نیں. ہوا وچ اڈدا پانیپاݨی نہیں دسدا۔
*الیکٹرومیگنیٹک سپیکٹرم وچ پانیپاݨی بالکل صاف اے تے ایہدے وچوں ویکھیا جاسکدا اے۔ ایس باہجوں [[پانیپاݨی بوٹا|پانی بوٹے]] پانی وچ رہ سکدے نیں جے سورجی چانن اوہناں تک اپڑ سکدا اے۔ تھلویں رتے چاننچانݨ () نوں آکسیجن-ہائیڈروجن دا جوڑ اپنےاپݨے ول کھچ لیندا اے۔
*کیوں جے پانیپاݨی دا ایٹم سدھا نئیں تے آکسجین دے ایٹم وچ ہائیڈروجن دے ایٹم نالوں چوکھی الیکٹرونیگیٹیوٹی ہوندی اے تے ایس لئی آکسیجن دے ایٹم تے تھوڑا جیا نیگیٹو چارج ہوندا اے۔ ایس باہجوں پانیپاݨی دا مالیکیول پولر ہوندا اے جیدے وچ الیکٹریکل ڈائیپول ٹور ہوندی اے۔ پانیپاݨی دے مالیکیول دے ہائیڈروجن ایٹم دوسرے ایٹماں نال کئی جوڑ بنالیندےبݨالیندے نیں۔
