[[File:Abu_Simbel_relocation_by_Zureks.jpg|thumb|250px|left|ابو سمبل دی منتقلی]]
[[مصر]] چ [[سوڈان]] دی سرحد لاگے [[نیل|دریاۓ نیل]] دے کنڈے اک تھاں جتھے [[فرعون]] [[رامیسس II]] دے تعمیر کردہ تقریبا 1200 [[قبل مسیح]] ھے 2 [[مندر]] نیں ، ایہہ ڈھلوان چٹاناں نوں تراش کے بنائے گئے سن ۔ وڈا مندر اک سو [[فٹ]] ذیادہ اچا اے تے اس چ رامیسس دوم دے [[چار]] [[مجسمہ|مجسمے]] نیں ، ہر اک دی بلندی 65 [[فٹ]] اے ۔ [[مندر]] دے پچھلے حصے چ 14 کمرے نیں ، ایہہ وی چٹاناں نوں کٹ کے بنائے گئے نیں ، کمرےآں دیاں ساریآں کندھاں تے نقش نگار تے پھل بوٹے بنائے گئے نیں تے تھماں (ستوناں) تے [[فرعون]] دیاں [[مورت|مورتاں]] بنیاں ہوئیاں نیں ۔ اینہاں مندراں نوں 1812ء چ [[سویٹزرلینڈ]] دے اک [[سیاح]] [[جان برک ہارٹ]] نے لبھئیا سی ۔ [[اسوان ڈیم]] دی اساری نال مندراں دی تباہی دا خطرہ سی ۔ آخر [[اٹلی]] دی ایہہ تحویز منظور کر لئی گئی کہ مندراں نوں کٹ کے [[نیل|دریاۓ نیل]] دے سطح توں بلند اک چبوترے تے نصب کر دتا جائے ۔ اس مہم تے 1961ء چ [[یونیسکو]] دے زیر اہتمام کم شروع ہوئیا تے [[اسوان ڈیم|اسوان بند]] دے مکمل ہونہہ توں پہلے ایہہ [[مندر]] اس تھاں توں ہٹا دتے گئے ۔
