"<span lang="ur">سورج</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
لیک ۳۴ –
سورج دی گری ایدھے اندر توں لے کے ایدھے رداس دے 20–25% تک جاندا اے۔ ایہ 150 گرام/سینٹی میٹر گوڑا اے تے [[پانی]] توں 150 گنا چوکھا گوڑا اے۔ گری دا گرمی ناپ 15.7 [[ملین]] [[کیلون]] تک اے جد کے سورج دی اتلی پدھر دا گرمی ناپ 5,800 [[کیلون]] اے۔ سورج تے [[ایٹمی فیوژن]] نال گرمی تے چانن بندا اے۔ ایہنوں پروٹون-پروٹون سنگلی کیا گیا اے۔ انرجی نوں گری توں چل کے ایہدی اتلی پدھر تک اپڑن وچ ہزاراں ورے لگ جاندے نیں۔ گری توں سورجی انرجی سورج دی پدھر تے آندی اے ایہ سانوں دسدی اے۔ سورجی پدھر توں انرجی چانن تے گرمی راہیں آلے دوالے دے محول ول پھیلدی اے تے زمین تک وی اپڑدی اے۔ 19وی صدی وچ سورجی پدھر دی کھوج وچ نوں ایساں پٹیاں دسیاں جنہاں دا کسے عنصر نال جوڑ نہیں بندا سی 1868 وچ نارمن لاکائر نے ایہ کاہڈ کڈھی جے ایہ کوئی نواں عنصر اے تے ایہ سورج دی پدھر تے کھوج باجوں لبیا سی ایس لئی ایدا ناں یونانی سورج دیوتا ہیلیوس دے ناں ہیلیم رکھیا گیا۔ ایس گل دے 2 وریاں مگروں ہیلیم نوں وکھرا کیتا گیا۔ سورجی پدھر توں اپر دی تھاں نوں سورجی محول کہ سکدے آں۔ ایہ پنج انگاں وچ ونڈیا جاسکدا اے ایہ تھاں زیادھ ودھیا [[سورج گرہن]] ویلے دسدا اے۔
سورج مقناطیسی ول نال اک تیز چلدا تارہ اے ایدھے اندر سارہ مادہ تیز گرمی باجوں گیس تے [[پلازمے]] وچ اے۔ ایس باجوں سورج اپنے ایکویٹر تے تیز کمدا اے جس باجوں ایھدے مقناطیسی ویہڑے دیاں لیکاں وٹ کھاندیاں نیں تے ایہ وٹ اتے سورجی پدھر تے آکے سورجی دھبے تے سورجی لاٹاں بندے نیں۔ ایہ کمدا چکر سورجی ڈائنمو
لیک ۴۷ –
سورجی دھبے سورج دی باہری دسدی پدھر تے کج چر رہن والے کالے نشان نیں۔ ایہ مقناطیسی کم باجوں ہوندے نیں۔ ایہ وی چانن بناندے نیں پر ایہناں نہیں جناں دوالے دے تھانواں وچ بندا اے تے اے لاگے دے تھانواں نالوں تھوڑے گرم ہوندے نیں ایس لئی کالے یا وکھرے رنگ دے دسدے نیں۔ ایہناں دا گرمی ناپ 4500 کیلون تک ہوندا اے۔ کج نکے ہوندے نیں تے کج زمین توں وی دس گنا وڈھے ہوندے نیں۔ سورجی دھبے زمین تے اثر پاندے نیں۔ سورجی دھبے 11 ورے دے چکر نال آندے نیں۔
[[File:Solar eclipse 1999 4 NR.jpg|thumb|left|200px|سورج گرہن]]
'''سورج دا جیون'''
سورج 4.57 ارب ورھے پہلے مالیکیولی بدلاں دے کٹھے ہون تے بنیا سی جنہاں وچ صرف ہائیدروجن تے ہیلیم سی۔ ایہ آنکڑے کئی سائنسی ولاں نال لاۓ گۓ نیں۔ کسے نیڑے دے سپر نووا دیاں چھلاں باجوں ایہ مالیکیولی بدل دبا وچ آۓ ہون گے تے سورج دے بنن دے کم دا مڈھ بجھیا ہونا اے۔ جدوں اینج دا دبا پیندا اے تے ایہدے وچ چکر بندے نیں تے دبا پین تے ایہ گرم وی ہوجاندا اے۔ چوکھا سارا مادھ تے وشکار ای سورج دی مورت وچ کٹھا ہویا ہونا تے ریندھ کھوند دوالےکمدے سیاریاں تے ہور ایدھے دوالے کمدے کوڑ کباڑ وچ پلٹیا ہونا اے۔ بدل اندر کھچ تے دبا نے چوکھی گرمی کیتی تے ایٹمی فیوین دا کم وی ٹر پیا تے اینج ساڈا سورج بن گیا۔
سورج اپنے جیون دے ادھ وچ اے جیدے وچ ایدھے پچھلے جیون وچ ایدھی گری وچ ہائیڈروجن ہیلیم وچ پلٹی گئی۔ ہر سکنٹ وچ 4 ملین ٹن توں چوکھا مادھ سورج دی گری اندر ایٹم بم دے پھٹن ورگے کم باجوں انرجی وچ پلٹدا اے۔ جیدے وچ [[نیوٹرینو]] تے سورجی چانن بندے نیں۔ ایس ناپ نال تے فیر سورج ہن تک 100 زمیناں جناں مادھ انرجی تے چانن وچ پلٹ چکیا اے۔ سورج ایس کم تے اگلے 10 ارب ورے تک لگا رویگا۔
'''سورج گرہن'''
| |||