"<span lang="ur">اموی خلافت</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

[[عمر فاروق|عمر]] دے راج ویلے اوہ شام وچ عرب اسلامی فوجاں نال سن تے [[بازنطینی سلطنت]] دیاں فوجاں نال [[یرموک دی لڑائی]] دی لڑائی ہور لڑائیاں لڑے۔۔ اوہناں نے [[خلیفہ]] [[عمر فاروق|عمر]] نے [[شام]] دا صوبیدار بنادتا۔ صوبیدار بن کے اوہ اک ایسے صوبے دے صوبیدار سی جیہڑا عرب تھاں نئیں سے تے ویری رومی سلطنت دی ولگن تے سی۔ معاویہ ایس صوبے دا ودیا ول نال راج سمبالیا تے رومی سلطنت نال جیداری تے سیانف نال نبڑیا۔ [[خلیفہ]] [[عمر فاروق|عمر]] دے مرن تے [[عثمان]] عرب مسلماناں دا خلیفہ بنیا۔ عثمان دی خلافت دے 12ویں ورے وج بصرہ تے مصر توں فسادیاں نیں مدینہ آکے عثمان نوں قتل کردتا جدوں کے مدینے دے کئی لوک حج تے گۓ ہوۓ سن۔ ایناں فسادیاں نے فیر علی نون چلیفہ بنادتا۔ علی دی خلافت وکھرے ول نال شروع ہوئی۔ عرب مسلماناں نے علی نون خلیفہ من لیا پر اوہدے کولوں عثمان دے قاتلاں نون پھڑن تے سزا دین دی مانگ کیتی۔ عرب قبائلی رہتل وچ کسے قاتل نوں چھڈ دینا عرباں لئی اسان نئین سی۔ نالے عثمان کوئی ممولی بندا نئیں سی اوہ پہلے مسلمان ہون والیاں وچوں تے محمد دے نیڑے دے سکاں وچوں سی تے عرب مسلماناں دا خلیفہ سی۔ پر اگلی سرکار قاتلان نوں پھڑ سکی تے جنان تے عثمان دے قتل دا الزام سی اوہناں نوں وڈیاں عہدیاں تے لایا گیا تے صوبیاں دا صوبیدار بنایا گیا۔ ایس توں غثمان دے قتل دا انصاف منگن والیان عرباں تے علی دی سرکار وشکار لڑائیاں جھڑ گیاں۔ [[اونٹھ والی لڑائی]] وچ علی نوں جت وئی پر اگلی [[صفین دی لڑائی]] وچ جیہڑی معاویہ تے علی دے وشکار ہوئی لڑائی دے وشکار روک دتی گئی۔ دوناں ٹولیاں نیں دو بندیاں نوں فیصلہ کرن دا اختیار دتا تے ایہ وعدہ کیتا جے جیہڑا فیصلہ ایہ کرن گے دونوین ٹولیان منن گیاں۔ فیصلہ کرن والی کمیٹی نے علی نون خلافت توں لان تے [[File:اموی سلطنت.png|thumb|left|300px]][[معاویہ]] نوں خلیفہ بنان دی سفارش کیتی۔ علی نے اپنے وعدے دے باوجود ایہ فیصلہ منن توں منکر گیا۔ ویلے نال علی دے ہتھوں صوبے نکلدے کے تے انت ویلے اوہدے کول کوفہ تے دوالے دا تھاں رہ گیا سی۔ علی نے اپنے پتر نوں پرانے رواج نون تورداں ہویاں جے اوس تون پہلاں کسے نے اپنے پتر یا نیڑے دے ساک نون اگلا خلیفہ نئیں سی بنایا جاندا، اپنے پتر حسن نوں خلیفہ بنان دا ہوکا دےدتا۔۔۔۔ علی نون اودے راجگرھ کوفہ وچ اک خارجی نے ماردتا۔ علی دے پتر حسن نے خلافت سنبالی پر اودے کولوں ایہ چل ناں سکی تے اوہ پینشن لے کے خلافت معاویہ دے ح‍ وچ چھڈ گیا۔ اینج معاویہ دے راج تے فیر اوہدے مکرون اوہدے ٹبر دے ان والے لوکاں دے راج دی نیو پئی۔