"<span lang="ur">انقلاب فرانس</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

11 جولائی 1789 نوں بادشاہ نے فنانس منسٹر نیکر نوں وزارت توں لا دتا۔ پیرس دے لوکاں ایس گل نوں پسند ناں کیتا۔ پیرس دے لبرل لوکاں نے بدیسی فوجاں دے آن نوں وی اپنے لئی خطرہ سمجیا۔ باستیل دا جیل خانہ بادشائی تے ظلم دا نشان سی۔ اے نالے اسلحے دا گودام وی سی۔ فرنچ گارڈ پیرس دے لوکاں نال رل جاندے نیں۔ باستیل چ اوس ویلے 7 بندی سن۔ 14 جولائی دی سویر نے پیرس دے لوک باستیل تے ہلہ بول دندے نیں۔ بندیاں نوں ازاد کرالیاجاندا اے تے جیلر نوں مار دتا جاندا اے۔ پیرس ورگے کم پورے دیس چ ہوۓ لوکاں نے اپنے حقاں لئی ہتھیار چک لۓ۔ باستیل دا ٹعایا جانا انقلاب فرانس دا سب توں وڈا واقعہ سی۔ نیکر نوں واپس فنانس دا وزیر لادتا جاندا اے تے بیلی جیہڑا قومی اسمبلی دا پردھان وی سی اوہ پیرس دا میئر بن جاندا اے۔ بادشاہ نال ای پیرس آندا اے تے انقلاب دے رنگ لال چٹا تے نیلا اپنا لیندا اے۔

 

 

فومی اسمبلی نویاں تبدیلیاں لیاندی اے۔ 4 اگست نوں جگیرداری دا انت ہوندا اے امیر پدھر دے عام لوکاں توں ود حق مکدے نیں تے پادری جیہڑے اچیچے ٹیکس لیندے سن اوہناں تے روک لادتی جاندی اے۔ 26 اگست نوں قومی اسمبلی انسان تے عام شہریاں دے حقاں دا سدا دیندی اے جینوں مارکوئیس لیفائیٹ نے لکھیا سی۔ فومی اسمبلی اپنے کم تے اپنے آپ بارے سوجدی اے جے ایہ کیویں چلے گی۔ کج لوک ایس اپر اک سینیٹ وی بنان چاندے نیں پر ایہ گل نئیں منی جاندی۔ بادشاہ ایہ اختیار تے دتا گیا جے اوہ کسے قنون نوں بنن توں دیر کر سکدا اے پر اوہنوں روک نئیں سکدا۔ اکتوبر 1789 نوں جدوں 7000 سوانیاں دی اک ٹولی نے بادشاہ تے جڑھائی کیتی تے لافائیٹ نے بادشاہ نوں کیا جے اوہ ورسائی چھڈ کے پیرس دے ٹویلیریز دے محل وچ چلا جاۓ۔

 

اسمبلی ہولی ہولی تن ٹولیاں وچ ونڈی گئی: اک جیہڑی سجے پاسے بیٹھی سی ایہ انقلاب دے حلاف تے امیراں تے پادریاں دا وکھالہ سی، دوجی پارٹی شاہی لوک راج دے حامیاں دی سے جیہڑے برطانیہ ورگا سیاسی پربندھ چاہندے سن جیہڑی قنونی بادشاہی ہووے تے جتھے بادشاہ وی سرکار دا انگ ہووے۔ ج[[یکوئس نیکر]] ایس پارٹی وچ سی۔ تیجی پارٹی نیشنل پارٹی سی جیہی کھبے پاسے بیٹھدی سی تے ل[[افائیٹ]] تے [[میرابیو]] ایہدے آگو سن۔

 

بادشاہ دے درباریاں تے مشیراں نوں بادشاہ دی جان دی فکر ہوئی تے اوہناں نے دوجےآں ملکاں نال ساز باز کرلئی پر کجھ کر نا سکے ۔ 20 جون تے 10 اگست 1792ء لوکاں نے [[شاہی محل]] تے حملہ کیتا تے بادشاہ تے ملکہ دی گرفتاری دا مطالبہ کیتا ۔ [[بادشاہ]] تے [[ملکہ]] نوں فیر قید کرلئیا گیا ۔ 21 [[جنوری]] 1793ء چ شاہ [[فرانس]] نوں [[سزائے موت]] دے دتی گئی ۔ 16 [[اکتوبر]] 1793ء ملکہ فرانس نوں وی عوامی عدالتی کاروائی دے بعد موت دی سزا دے دتی گئی ۔10 [[نومبر]] 1793ء نوں " خدائی عبادت" دے خلاف قنون پاس ہوئیا ۔ اس سارے عرصے دے دوران [[فرانس]] چ کسے دی وی جان محفوظ نئیں رہی ، 1793ء تے 1794ء دے درمیان ہزاراں لوکاں نوں موت دے گھاٹ اتار دتا گئیا ۔ 8 جون 1795ء [[ولی عہد]] [[فرانس]] نوں وی قتل کردتا گئیا ۔ آخر مئی 1804ء چ [[نیپولین]] بونا پارٹ برسراقتدار آئیا ۔ جہڑا کہ خود نوں " ‍سمت دا تعنی" کہندا سی تے [[فرانس|فرانس]] دی تریخ دا اک نواں چیپٹر ٹریا ۔