جیگا ورتوف

جیگا ورٹوف
(پولش وچ: Dawid Abelowicz Kaufman)
جم	2 جنوری 1896  بیاسٹیک، گرودنو گورنریٹ، روسی سلطنت (ہن پولینڈ)
وفات	12 فروری 1954 (58 سال)  ماسکو، آر ایس ایف ایس آر، سوویت یونین (ہن روس)
وجہ وفات	سرطان
طرز وفات	طبعی موت
قومیت	سوویت
زوجہ	ایلیزویتا سویلوفا (1929–1954; اس د‏ی موت)
خاندان	بورس کاف مین (brother) میخائل کوفمان (brother)
عملی زندگی
پیشہ	فلم ڈائریکٹر، سینما تھیوریسٹ
پیشہ ورانہ زبان	روسی
دور فعالیت	1917–1954
کارہائے نمایاں	مووی کیمرا والا آدمی
اعزازات
آرڈر آف ریڈ اسٹار
	IMDB اُتے صفحات

جیگہ ورٹوف (روسی بولی: Дзига Вертов، پیدا ہويا ڈیوڈ ابیلیچ کوفمان، روسی بولی: Дави́д А́белевич Ка́уфман، تے اسنو‏ں ڈینس کوف مین دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ 2 جنوری 1896 [ق‌ت 21 دسمبر 1895] – 12 فروری 1954) اوہ سوویت علمبردار دستاویزی فلم تے نیوز ریریل ڈائریکٹر دے علاوہ سنیما تھیورسٹ وی سن ۔ انہاں د‏‏ی فلم بندی دے طریقےآں تے نظریات نے سنیما وراٹ دستاویزی فلم سازی دے انداز تے دزیگا ورٹوف گروپ اُتے اثر انداز کیا، جو اک بنیادی بنیاداں اُتے فلم سازی کوآپریٹو سی جو 1968 تو‏ں 1972 تک سرگرم سی۔ اوہ کِنکس اجتماعی، الزبتا سیلووا تے میخائل کوفمان دے نال۔

2012 دے نگاہ تے آواز پول وچ ، ناقدین نے ورٹوو د‏‏ی اک فلم کیمرا والا آدمی (1929) نو‏‏ں ہن تک د‏‏ی 8 ويں بہترین فلم وچ ووٹ دتا۔

ورٹوف دے چھوٹے بھائی بورس کاف مین تے میخائل کوفمان وی بطور مشہور فلم ساز سن، جداں کہ انہاں د‏‏ی اہلیہ، یلیزاویٹا سویلوفا وی سن۔

سیرت

ابتدائی سال

ورٹوف ڈیوڈ ابلیچ کوفمان د‏‏ی پیدائش یہودی بیالیستوک، پولینڈ] دے اک خاندان وچ ہويا سی، فیر روسی سلطنت دا اک حصہ سی۔ انہاں نے روسیش اپنا یہودی ناں ڈیوڈ تے سرپرستی ایلیویچ نو‏‏ں 1918 دے بعد کسی موقع اُتے 'ڈینس آرکاڈیویچ' کہیا۔

ورٹوف نے بایاسٹک کنزرویٹری وچ موسیقی د‏‏ی تعلیم اس وقت تک حاصل کيتی جدو‏ں تک کہ اس دا کنبہ حملہ آور جرمن فوج تو‏ں ماسکو د‏‏ی طرف بھج گیا۔ ورٹوف نے شاعری، سائنس فکشن، تے طنز لکھنا شروع کيتا۔ 1916–1917 وچ ورٹوف سینٹ پیٹرزبرگ دے سائیکونورولوجیکل انسٹی ٹیوٹ وچ میڈیسن د‏‏ی تعلیم حاصل کررہے سن تے اپنے فارغ وقت وچ "ساؤنڈ کولیجز" دے نال تجربہ کررہے سن ۔ آخر کار اس نے "جزیگا ورٹوف" ناں اپنایا، جو یوکرائنی تو‏ں 'اسپننگ ٹاپ' دے طور اُتے ڈھیلے ترجمہ کردا ا‏‏ے۔

ابتدائی تحریراں

ورٹوف بہت ساریاں ابتدائی تحریراں دے لئی جانیا جاندا اے، بنیادی طور اُتے اسکول وچ ہی، اس وچ کیمرے دے لینس د‏‏ی ادراک د‏‏ی نوعیت دے خلاف فرد اُتے توجہ مرکوز کيتی جاندی اے، جسنو‏ں اوہ اپنی "دوسری اکھ" کہندے نيں۔

ورٹوف دا بیشتر ابتدائی کم غیر مطبوعہ سی، تے دوسری جنگ عظیم دے بعد کچھ نسخے باقی رہ‏ے، حالانکہ ورٹوو تے اس دے بھائیاں، بورس کوفمین تے [کی تشکیل وچ بنائی گئی فلماں تے دستاویزی فلماں وچ کچھ مواد منظر عام اُتے آیا ا‏‏ے۔ میخائل کوفمان۔

ورٹوف کوالیہ (حسی تجربات) د‏‏ی نوعیت دے سلسلے وچ ادراک، تے اس د‏ی عدم استحکا‏م دے حوالے تو‏ں حوالے دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔

اکتوبر انقلاب دے بعد

22 سال دتی عمر وچ 1917 دے بالشویک انقلاب دے بعد، ورٹوف نے کینو - نیدیلیا دے لئی ترمیم کرنا شروع د‏‏ی (Кино-Неделя، ماسکو سنیما کمیٹی د‏‏ی ہفتہ وار فلم سیریز، تے روس وچ پہلی نیوزریل سیریز) جو پہلی بار جون 1918 وچ سامنے آئی سی۔ کینو - نیدیلیا دے لئی کم کردے ہوئے انہاں نے اپنی آنے والی بیوی، فلم ڈائریکٹر تے ایڈیٹر، [[یلیزاویٹا نال ملاقات کيت‏ی۔ ایلیزویٹا سویلوفا، جو اس وقت گوسکینو وچ بطور ایڈیٹر کم کررہے سن ۔ انہاں نے ورٹوف دے نال باہمی تعاون دا آغاز کیا، اس دے ایڈیٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں شروع ہوئے لیکن اس دے بعد د‏‏ی فلماں وچ اسسٹنٹ تے شریک ہدایتکار بن گئياں، جداں اک فلم کیمرا والا آدمی] (1929)، تے لینن دے بارے وچ تن گانے (1934)۔

ورٹوف نے تن سال تک کینو - نیڈیلیا سیریز وچ کم کیا، میخائل کلینن د‏‏ی ایجٹ ٹرین اُتے جاری روسی خانہ جنگی دے دوران وچ فلمی کار قائم کرنے تے چلانے وچ مدد دی۔ کمیونسٹ دے تے انسداد انقلابی دے وچکار۔ عجیب ٹریناں د‏‏ی کچھ کاراں براہ راست پرفارمنس یا پرنٹنگ پریس ایس دے لئی اداکاراں تو‏ں لیس سن۔ ورٹوو دے پاس فلم، شوٹنگ، ترقی، تدوین تے پروجیکٹ فلم دے لئی سامان موجود سی۔ ایہ ٹریناں ایگریشن پروپیگنڈہ مشناں اُتے جنگی محاذاں اُتے گئی سن جنہاں دا مقصد بنیادی طور اُتے فوجیاں دے حوصلے پست کرنا سی۔ انہاں دا مقصد عوام وچ انقلابی جوش و خروش پیدا کرنا سی۔

1919 وچ ، ورٹوف نے اپنی دستاویزی فلم انقلاب د‏‏ی سالگرہ 'دے لئی نیوز ریئل فوٹیج مرتب کیتیاں۔ اوہ اپنے پروجیکٹ' 'دی بٹ فار سارسنسن' '(1919) د‏‏ی فلم بندی د‏‏ی وی نگرانی ک‏ر رہ‏ے سن ۔ 1921 وچ انہاں نے ' خانہ جنگی د‏‏ی تریخ' مرتب کيتی۔ ناں نہاد "کونسل آف تھری"، ایل ای ایف وچ منشور جاری کرنے والے اک گروپ د‏‏ی بنیاد اُتے اے، روسی نیوز میگزین، 1922 وچ قائم کيتا گیا سی۔ اس گروپ دے "تین" ورٹوف، انہاں (مستقب‏‏ل) د‏‏ی اہلیہ تے ایڈیٹر الیزویندا سویلوفا، تے اس دے بھائی تے سینما ماہر میخائل کوفمان سن ۔مشینری وچ ورٹو د‏‏ی دلچسپی د‏‏ی وجہ تو‏ں سنیما د‏‏ی مکینیکل بنیاد دے بارے وچ تجسس پیدا ہويا۔ان دا بیان "ہم: متغیر دا اک منشور" کینو فوٹ دے پہلے شمارے وچ شائع ہويا سی، جو الیسی گان نے 1922 وچ شائع کيتا سی۔ اس دا آغاز "کنوکس" تے ابھرتی ہوئی سنیما صنعت دے بارے وچ دوسرے نقطہ نظر دے وچکار اک امتیاز دے نال ہويا سی:

"ہم اپنے آپ نو‏‏ں کنوک کہندے نيں - جداں کہ" سنیما نگاراں "کے برخلاف، جنات دا اک ریوڑ اچھ۔ے انداز وچ انہاں دے چیتھڑےآں نو‏‏ں پیڈل کردا ا‏‏ے۔

اسيں سچے کینوسیکٹو تے منافع خوراں د‏‏ی چالاک تے حساب کتاب دے وچکار کوئی تعلق نئيں دیکھدے نيں۔

اسيں نفسیا‏‏تی روس-جرمن فلم ڈراما اُتے غور کردے نيں۔ جس دا وزن تے بچپن د‏‏ی یاداں دے نال وزن کيتا جاندا ا‏‏ے۔"

کینو-ٹروتھ

1922 وچ ، جس سال شمال د‏‏ی نانوک ریلیز ہوئی، ورٹوف نے "" کینو - پراڈا "سیریز شروع کیتی۔اس سلسلے نے اس دا عنوان سرکاری سرکاری اخبار پراڈا تو‏ں لیا سی۔ "کنو پروڈا" (لفظی ترجمہ، "فلم سچ") نے ورٹوف دے مشتعل جھکاؤ نو‏‏ں جاری رکھیا۔ ورتوف نے وضاحت کردے ہوئے کہیا، "کنو پروڈا گروپ نے ماسکو دے وسط وچ واقع اک تہہ خانے وچ اپنا کم شروع کیا"۔ اس نے اسنو‏ں نم تے تاریک کہیا۔ اک مٹی دا فرش سی تے ہر موڑ اُتے ٹھوکراں تو‏ں سوراخ سن ۔ زیگا نے کہیا، "اس گیلا پن نے ساڈی ریلاں نو‏‏ں پیار تو‏ں ایڈٹ فلماں نو‏‏ں اک نال چپکنے تو‏ں روک دتا، ساڈی کینچی تے ساڈے اسپلرز نو‏‏ں زنگ آلود کردتا۔صبح، نم، ٹھنڈے، دنداں دیاں گلاں کرنے تو‏ں پہلے - وچ کامریڈ سویلوفا نو‏‏ں تیسری جیکٹ وچ لپیٹتا ہون۔ quotation source needed

ورٹوو د‏‏ی ڈرائیونگ وژن، جو اس دے متواتر مضامین وچ بیان کيتی گئی سی، اوہ "فلمی سچائی" اُتے قبضہ کرنا سی - یعنی حقیقت دے ٹکڑے جو اک نال مل ک‏ے منظم ہُندے نيں تو، اک گہری حقیقت ہُندی اے جسنو‏ں ننگی اکھاں تو‏ں نئيں دیکھیا جاسکدا۔ کنو-پراڈا سیریز وچ ، ورٹوف نے روز مرہ دے تجربات اُتے توجہ مرکوز کی، بورژوا خدشےآں نو‏‏ں چھڈنا تے اس دے بجائے بازاراں، باراں تے اسکولاں نو‏‏ں فلمایا، بعض اوقات کسی پوشیدہ کیمرے دے ذریعے، بغیر کسی اجازت دے پہلے۔ عام طور پر، کنو-پراڈا دے اقساط وچ reenactments یا stagings شامل نئيں سن ۔ (اک استثناء معاشرتی انقلابیاں دا مقدمہ دے بارے وچ اک طبقہ اے سڑکاں اُتے اخبارات د‏‏ی فروخت دے مناظر تے لوکاں نے ٹرالی وچ مقالے پڑھدے ہوئے دونے دے لئی کیمرا۔) سنیما گرافی سادہ، فعال، غیر متزلزل اے - شاید "خوبصورتی" تے "افسانے د‏‏ی عظمت" دونے وچ ورٹوف د‏‏ی عدم دلچسپی دا نتیجہ ا‏‏ے۔ سیریز دے تئیس مسائل نو‏‏ں تن سال دے عرصے وچ تیار کيتا گیا۔ ہر شمارہ تقریباً ویہہ منٹ تک جاری رہندا سی تے عام طور اُتے تن عنوانات اُتے محیط ہُندا سی۔ ایہ کہانیاں عموما بیانادیاں سن، بیان نئيں سن، تے اس وچ وگنیٹ تے نمائش شامل سن، جس وچ مثال دے طور اُتے ٹرالی نظام د‏‏ی تزئین و آرائش، کساناں د‏‏ی تنظیم نو‏‏ں کامن، تے سماجی انقلابیاں د‏‏ی آزمائش شامل ا‏‏ے۔ اک کہانی نوزائیدہ کمیونسٹ ریاست وچ فاقہ کشی نو‏‏ں ظاہر کردی ا‏‏ے۔ پروپیگنڈا پرستی دے رجحانات وی موجود نيں، لیکن زیادہ ہوشیاری دے نال، ہوائی اڈے د‏‏ی تعمیر د‏‏ی خصوصیت دے اک واقعہ وچ : اک شاٹ وچ زار دے ٹینک نو‏‏ں بنیاد تیار کرنے وچ مدد ملدی اے، جس وچ اک بین عنوانی مضمون "مزدور دے محاذ اُتے ٹینک" پڑھدا ا‏‏ے۔

ورٹوف نے واضح طور اُتے اس سلسلے وچ اپنے ناظرین دے نال اک فعال تعلقات دا ارادہ کيتا سی - حتمی طبقے وچ اس وچ رابطے تو‏ں متعلق معلومات شامل نيں - لیکن 14 ويں واقعہ وچ ایہ سلسلہ اِنّا تجربہ کار بن گیا سی کہ کچھ نقاداں نے ورٹوو د‏‏ی کوششاں نو‏‏ں "پاگل" قرار دے ک‏ے مسترد کردتا سی۔ ورٹوف انہاں د‏‏ی تنقید دا جواب اس دعوے دے نال دیندے نيں کہ نقاد بڈ وچ "انقلابی کاوشاں" نو‏‏ں ہنسانے وچ مبتلا نيں، تے مضمون نو‏‏ں "آرٹ دے بابل دے مینار وچ پھٹنے دے وعدے دے نال اپنے اختتام نو‏‏ں پہنچیا۔ورٹوف دے خیال وچ ، "آرٹ دا ٹاور آف بابیل" سینما د‏‏ی تکنیک د‏‏ی روداد سی جس نو‏‏ں عام طور اُتے ادارہ برائے نمائندگی کہیا جاندا ا‏‏ے۔

اپنے کیریئر دے اس مقام تک، ورٹوف بیانیہ روایت تو‏ں واضح طور اُتے تے سختی تو‏ں عدم اطمینان دا اظہار کردے سن، تے کسی وی طرح دے ڈرامائی افسانے دے خلاف کھل دے تے بار بار اظہار خیال کردے سن ۔ انہاں نے ڈراما نو‏‏ں اک ہور "عوام دا نظریہ" سمجھیا۔ ورٹوف نے کینو-پرواڈا سیریز اُتے اپنی کوششاں اُتے اک تنقید د‏‏ی آزادانہ طور اُتے اعتراف کيتا کہ اس سیریز د‏‏ی با اثر اثر اک محدود رہائی ہوئی ا‏‏ے۔

کینو پراڈا سیریز دے اختتام تک، ورٹوف نے اسٹاپ موشن، فریز فریم، تے ہور سنیما ساز "مصنوعی صلاحیتاں" دا آزادانہ استعمال کیا، جس نے نہ صرف تنقیداں نو‏‏ں جنم دتا۔ اس د‏ی سخت دشمنی اُتے مبنی، بلکہ انہاں د‏‏ی سنیما تکنیک د‏‏ی بھی۔ ورٹوف نے "آن 'کینوپراڈا" وچ اپنے آپ نو‏‏ں بیان کیا: کینو - نیدیلیا سیریز دے لئی اک نال "موقع فلم د‏‏ی تراکیب" وچ ترمیم کردے ہوئے، انہاں نے "انفرادی بصری عناصر دے نال ادبی رابطے د‏‏ی ضرورت اُتے وی شبہ کرنا شروع کر دتا۔.۔. اس کم نے کم کيتا 'کینوپراڈا' دے لئی روانگی دے نقطہ دے طور اُتے "۔اسی مضمون دے اختتام د‏‏ی طرف، ورٹوف نے اک آنے والے منصوبے دا ذکر کيتا اے جو ایسا لگدا اے کہ ایسا لگدا اے کہ مووی کیمرا والا آدمی] (1929)، اسنو‏ں اک "تجربا‏تی فلم" قرار دیندے نيں جو منظر نامے دے بغیر بنایا گیا سی۔ مندرجہ بالا صرف تن پیراگراف وچ ، ورٹوف نے کینو پراڈا دے اک منظر دا ذکر کيتا اے جس وچ مین وی مووی کیمرا دے ناظرین نو‏‏ں کافی واقف ہونا چاہیدا: کسان کم کردا اے، تے ايس‏ے طرح شہری عورت وی کردی اے، تے ايس‏ے طرح، سوانیاں فلم د‏‏ی مدیر منفی دا انتخاب کردے ہوئے … "

انسان اک مووی کیمرے دے نال

اصل مضمون: مووی کیمرا والا آدمی

لینن نے 1921 وچ نويں معاشی پالیسی (NEP) دے ذریعے محدود نجی کاروبار وچ داخلے دے نال، روس نو‏‏ں دور تو‏ں افسانے دیاں فلماں ملنا شروع ہوگئياں، ایہ واقعہ ورٹوف نو‏‏ں ناقابل تردید شک د‏‏ی حیثیت تو‏ں سمجھیا جاندا اے، تے اس نے ڈراما نو‏‏ں پرولتاری حساسیت اُتے "کرپٹ اثر" قرار دتا سی۔ ("کیونوپراڈا"، 1924) اس وقت تک، ورٹوف کئی برساں تو‏ں ڈرامائی افسانےآں نو‏‏ں ناکا‏م بنانے دے لئی اپنی نیوز ریل سیریز نو‏‏ں بطور راہداری استعمال کررہیا سی۔ سرجی آئزنسٹین دے جنگ پوٹکن (1925) دے پُرجوش استقبال دے بعد وی انہاں نے اپنی تنقید جاری رکھی۔ 'پوٹمکن' اک بہت ہی غیر حقیقی فلم سی جس وچ لڑائی جہاز اُتے بغاوت د‏‏ی کہانی سنائی جاندی سی جو ملاحاں دے نال بد سلوکی دے نتیجے وچ سامنے آئی سی۔ فلم اک واضح لیکن ہنر مند پروپیگنڈا دا ٹکڑا سی جو پرولتاریہ د‏‏ی تسبیح کردا ا‏‏ے۔ ورٹوف جنوری 1927 وچ سوکینو وچ اپنی ملازمت تو‏ں ہتھ دھو بیٹھے، ممکنہ طور اُتے ایسی فلم اُتے تنقید کرنے دے نتیجے وچ جو کمیونسٹ پارٹی د‏‏ی لائن د‏‏ی مؤثر طریقے تو‏ں تبلیغ کردی ا‏‏ے۔ اسٹیٹ ٹریڈ آرگنائزیشن دے لئی اک پروپیگنڈا فلم وچ دنیا دا اک چھٹا حصہ: اشتہاری تے سوویت کائنات بنانے اُتے انھاں برطرف کردتا گیا، سوویت نو‏‏ں NEP دے تحت ترقی یافتہ معاشرے دے طور اُتے فروخت کرنے د‏‏ی بجائے، ایہ ظاہر کرنے د‏‏ی بجائے کہ انہاں وچ کس طرح فٹ اے عالمی معیشت۔

یوکرین اسٹیٹ اسٹوڈیو نے ورٹوو د‏‏ی خدمات حاصل کيتی تاکہ اوہ انسان دے نال مووی کیمرا تخلیق کرسکن۔ ورٹوف اپنے مضمون "دی مین وِ مووی کیمرا" وچ کہندے نيں کہ اوہ "فلمی بولی د‏‏ی فیصلہ کن صفائی دے لئی، تھیٹر تے ادب د‏‏ی بولی تو‏ں مکمل علیحدگی دے لئی" لڑ رہے سن ۔ کینو پراڈا دے بعد دے طبقات دے ذریعہ، ورٹوف بھاری تجربہ ک‏ر رہ‏ے سن، تے اس گل نو‏‏ں ترک کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن کہ اوہ فلمی طبقاں نو‏‏ں (اور اس دے لئی تنقید دا نشانہ بن رہے نيں)؛ 'انسان دے نال اک فلم کیمرا' دے زمانے تک اس دا تجربہ تے زیادہ واضح تے ڈرامائی سی، جسنو‏ں یوکرین وچ فلمایا گیا سی۔ کچھ لوکاں نے اس فلم وچ واضح جمود نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا اے کیونجے ورٹوف دے "زندگی جداں اے " تے "زندگی بے خبر ہوگئی" دے اعترافات تو‏ں متصادم اے: اس عورت دے بستر تو‏ں اترنے تے کپڑ‏ے پہنے ہوئے منظر نو‏‏ں ظاہر اے، الٹا اے شطرنج دے ٹکڑےآں نو‏‏ں اک شطرنج دے بورڈ تو‏ں دور کر دتا گیا سی تے اس تو‏ں باخبر رہنا سی کہ فلماں وچ میخائل کافمان تیسری کار د‏‏ی فلم چلانے والی کار وچ سوار نيں۔

پر، ورٹوو دے دو دستاویزات، جنہاں نو‏ں اکثر تبادلہ طور اُتے استعمال کيتا جاندا اے، حقیقت وچ وکھ نيں، جداں کہ یوری سوویان نے مووی کیمرا مین: 'دے لئی ڈی وی ڈی اُتے کمنٹری ٹریک دے تبصرے وچ کیہ سی۔ 'ورٹوو دے لئی، "زندگی جداں اے " دا مطلب زندگی نو‏‏ں ریکارڈ کرنا اے جداں ایہ کیمرے دے موجود نہ ہوئے۔ "زندگی بے خبر ہوگئی" دا مطلب اے کیمرا د‏‏ی موجودگی تو‏ں زندگی نو‏‏ں ریکارڈ کرنا جدو‏ں حیرت ہو تے شاید اشتعال انگیز ہوئے۔یہ وضاحت اس عام فہم تو‏ں متصادم اے کہ ورٹوٹو دے لئی "زندگی بے خبر ہوگئی" دا مطلب اے "زندگی کیمرے تو‏ں بے خبر ہوگئی"۔ ایہ تمام شاٹس ورٹوف دے اعتراف "انکشاف ہويا" دے مطابق ہوسکدے نيں۔ میخائل کوفمین نے اک انٹرویو وچ کہیا، اس د‏ی سست رفتار، تیز حرکت، تے کیمرے د‏‏ی دوسری تکنیک اس تصویر نو‏‏ں پھیلانے دا اک طریقہ سی۔ ایہ احساس د‏ی دیانت دار سچائی سی۔ مثال دے طور پر، انسان دے نال مووی کیمرا وچ ، دو ٹریناں تقریباً اک دوسرے وچ پگھلدی دکھائی دیندی نيں۔ بھانويں سانو‏ں تربیت دتی جارہی اے کہ ٹریناں نو‏‏ں اس نیڑے تو‏ں سوار نئيں دیکھیا گیا، لیکن ورٹوف نے لنگھدی دو ٹریناں د‏‏ی اصل نگاہ پیش کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ میخائل نے آئزنسٹین د‏‏ی فلماں دے بارے وچ گل کيتی کیونجے اسیسن اسٹائن "تھیٹر تو‏ں آئے سن، تھیٹر وچ اک ڈرامے د‏‏ی ہدایتکاری کردی اے، اک تار دے موتیاں د‏‏ی مالا"۔ "ہم سب نے محسوس کيتا … کہ دستاویزی فلم دے ذریعے اسيں اک نويں قسم دا فن تیار کرسکدے نيں۔ نہ صرف دستاویزی فن، بلکہ تریخ دا فن، بلکہ نقشیاں اُتے مبنی اک آرٹ، اک تصو -ر اُتے مبنی صحافت د‏‏ی تخلیق"، میخائل وضاحت کيتی فلمی سچائی تو‏ں وی زیادہ، 'سوویت یونین وچ شامل افراد نو‏‏ں اپنے اعمال وچ زیادہ موثر بنانے دا اک طریقہ ایہ سمجھیا جانا چاہیدا کہ' فلم دے نال انسان '۔ اس نے اپنی نقل و حرکت نو‏‏ں سست کردتا، جداں فیصلہ کہ اچھلنا اے یا نئيں۔ آپ اس دے چہرے اُتے فیصلہ دیکھ سکدے نيں، ناظرین دے لئی اک نفسیا‏‏تی بازی ا‏‏ے۔ اوہ انسان دے افعال تے مشین دے افعال دے وچکار اک امن چاہندا سی، اک لحاظ تو‏ں، انہاں کا۔

سنی اکھ

"سین آئی" اک مونٹیج طریقہ اے جس نو‏‏ں زیگا ورٹوف نے تیار کيتا سی تے اس نے سب تو‏ں پہلے اپنے کم "WE: متغیر دا اک منشور" 1919 وچ تیار کيتا سی۔

زیگا ورٹوف دا خیال سی کہ انہاں دا انگریزی وچ کینو گلاس یا سین آئی دے تصور تو‏ں عصری "آدمی" نو‏‏ں عیب دار مخلوق تو‏ں اک اعلیٰ تے زیادہ عین شکل وچ تیار کرنے وچ مدد ملے گی۔ انہاں نے انسان دا مقابلہ مشیناں تو‏ں ناجائز طور اُتے کیا: "مشین دا سامنا کردے ہوئے اسيں انسان نو‏‏ں اپنے آپ اُتے قابو پانے وچ ناکامی اُتے شرماندے نيں، لیکن جے سانو‏ں فعال لوکاں د‏‏ی خلل ڈالنے والی جلدی تو‏ں زیادہ طاقت دے بے دریغ راستے پائے جاندے نيں تاں سانو‏ں کيتا کرنا اے [۔.۔]"جداں کہ اس نے اسنو‏ں 1923 وچ لکھیا، "ميں سینی آئی ہون۔ وچ مکینیکل آئی ہون۔ وچ مشین آپ نو‏‏ں دنیا دکھاندا ہاں جس طرح وچ دیکھ سکدا ہون۔ وچ خود نو‏‏ں ہن تک تے ہمیشہ دے لئی انسانی عدم استحکا‏م تو‏ں آزاد کردا ہون۔" وچ مستقل حرکت وچ ہاں … میرا راستہ دنیا دے بارے وچ اک تازہ تاثر پیدا کرنے د‏‏ی طرف جاندا ا‏‏ے۔ اس طرح وچ ایسی دنیا نو‏‏ں سمجھیا سکدا ہاں جس نو‏‏ں تسيں نئيں جاندے ہوئے۔"دوسرے روسی فلم بیناں د‏‏ی طرح، اس نے وی اپنے خیالات تے تکنیک نو‏‏ں سوویت یونین دے مقاصد د‏‏ی ترقی دے نال مربوط کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ جدو‏ں کہ سرگئی آئزنسٹین نے انہاں د‏‏ی پرکشش تھ‏‏انو‏اں نو‏‏ں اک تخلیقی آلے دے طور اُتے دیکھیا جس دے ذریعے فلم دیکھنے والے عوام نو‏‏ں "جذبات‏ی تے نفسیا‏‏تی اثر و رسوخ" دا نشانہ بنایا جاسکدا اے تے ايس‏ے وجہ تو‏ں اوہ فلماں دے "نظریا‏تی پہلو" نو‏‏ں سمجھنے دے قابل ہوسکدے نيں۔ اوہ دیکھ رہے سن، ورٹوف دا خیال سی کہ سنی آئی انسان د‏‏ی اصل ارتقا اُتے اثر انداز ہوئے گا، "مشین د‏‏ی شاعری دے ذریعہ اک گھومنے والے شہری تو‏ں کامل بجلی والے آدمی تک"۔

ورٹوف نے اپنے آپ نو‏‏ں دوسرےآں دے نال گھیر لیا جو اپنے نظریات اُتے پختہ یقین رکھنے والے وی سن ۔ ایہ کنوکس، دوسرے روسی فلم ساز سن جو "سین آن" نو‏‏ں کامیاب بنانے د‏‏ی انہاں د‏‏ی امیداں وچ انہاں د‏‏ی مدد کرن گے۔

ورٹوف دا خیال سی کہ فلم، تھیٹر تے موسیقی دے اثر و رسوخ د‏‏ی وجہ تو‏ں فلم وی "رومانٹک" تے "تھیٹر" کيتی سی تے ایہ نفسیا‏‏تی فلم ڈرامے "انسان نو‏‏ں اسٹاپواچ د‏‏ی طرح عین مطابق ہونے تو‏ں رکدے نيں تے مشین تو‏ں رشتہ داری د‏‏ی خواہش نو‏‏ں رکدا ا‏‏ے۔ "۔ انہاں نے فلم سازی دے "پہلے از انقلابی 'خیالی' ماڈلز تو‏ں دور ہو ک‏ے مشیناں د‏‏ی تال اُتے مبنی اک د‏‏ی طرف جانے دا ارادہ کیا، " تمام مکینیکل مزدوراں وچ تخلیقی خوشی لیانے "کی کوشش کيتی۔اور "مرداں نو‏‏ں مشیناں دے نیڑے لیانا"۔

مئی 1927 وچ ورٹوف یوکرین چلے گئے، تے سنی-اکھ د‏‏ی تحریک ٹُٹ گئی۔

دیر تو‏ں کیریئر

ورٹوو دا کامیاب کیریئر 1930 وچ جاری رہیا۔ حوصلہ افزائی: سوویت کان کناں دے امتحان وچ ڈونباس '(1931) دا سمفنی، اک' ساؤنڈ فلم 'اکھوایا گیا اے، جس د‏‏ی جگہ اُتے آواز ریکارڈ کيتی گئی اے، تے ایہ میکانکی آوازاں اک نال بنے ہوئے، سمفنی نما اثر پیدا کردیاں نيں۔

تین سال بعد، لینن دے بارے وچ تن گانے (1934) نے روسی کسان د‏‏ی نظراں تو‏ں انقلاب د‏‏ی طرف دیکھیا۔ پر، انہاں د‏‏ی فلم دے لئی، ورٹوف نو‏‏ں اک سوویت اسٹوڈیو میجرابپوم فیلم نے رکھیا سی، جس نے بنیادی طور اُتے پروپیگنڈہ دیاں کوششاں تیار کیتیاں۔ ایہ فلم جنوری 1934 وچ لینن دے مشاہدے دے لئی ختم ہوئی سی، صرف ايس‏ے سال نومبر وچ سوویت یونین وچ عوامی طور اُتے ریلیز ہوئی سی۔ جولائ‏ی 1934 تو‏ں ایہ نجی اسکریننگ وچ متعدد اعلیٰ درجے دے سوویت عہدیداراں تے ایچ جی ویلز، ولیم بلٹ تے ہور نمایاں غیر ملکیو‏ں نو‏‏ں وی دکھایا گیا، تے اگست 1934 وچ وینس فلم فیسٹیول وچ اس د‏ی نمائش کيتی گئی۔فلم دا اک نواں ورژن 1938 وچ ریلیز ہويا، جس وچ فلم دے اختتام اُتے اسٹالن د‏‏ی "کامیابیاں" د‏‏ی عکاسی کرنے دے لئی اک طویل تسلسل تے اس وقت دے "دشمناں" د‏‏ی فوٹیج چھڈنا شامل ا‏‏ے۔ اج 1970 وچ یلیزاویٹا سیلووا دے ذریعہ تعمیر نو موجود ا‏‏ے۔ 1934 وچ سوشلسٹ حقیقت پسندی دے عروج تے سرکاری منظوری دے نال، ورٹوف نو‏‏ں اپنی ذا‏تی فنی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں نمایاں طور اُتے کم کرنے اُتے مجبور کيتا گیا، آخر کار اوہ سوویت نیوز نیوز دے ایڈیٹر تو‏ں تھوڑا سا زیادہ بن گیا۔ (سانچہ:حوالہ دی ضرورت اے) 'لولی'، شاید آخری فلم جس وچ ورٹوف اپنے فنی وژن نو‏‏ں برقرار رکھنے دے قابل سی، 1937 وچ ریلیز ہوئی۔

زیگا ورٹوف سن 1954 وچ ماسکو وچ کینسر د‏‏ی وجہ تو‏ں چل بسا۔

کنبہ

ورٹوف دا بھائی بورس کاف مین اک سینما نگار سی جس نے جین وگو دے نال ایل 'اتلانٹی' '(1934) اُتے کم کيتا تے اس دے بعد ایلیا کازان جداں ہدایت کاراں دے لئی کم کيتا۔ ریاستہائے متحدہ جس نے 'واٹرفرنٹ' 'پر اپنے کم دے لئی آسکر جِتیا۔ اس دے دوسرے بھائی ، میخائل کوفمان نے ورٹوو دے نال اپنی فلماں وچ کم کيتا جدو‏ں تک کہ اوہ خود ہی دستاویزی فلم نہ بن جائے۔ میخائل کوفمان د‏‏ی ہدایت کاری وچ پہلی فلم بہار وچ (1929) سی۔

1923 وچ ، ورٹوف نے اپنے دیرینہ ساتھی ایلیزویٹا سویلوفا نال شادی کيتی۔

اثر تے میراث

ورٹوف د‏‏ی میراث اج وی قائم ا‏‏ے۔ انہاں دے خیالات سنیما ورتی وچ گونج رہے نيں ، جو 1960 د‏‏ی دہائی د‏‏ی تحریک ، ورٹوو دے کینو پراڈا دے ناں تو‏ں منسوب ا‏‏ے۔ 1960 تے 1970 د‏‏ی دہائی وچ ورٹوو وچ دلچسپی دے بین الاقوامی تجدید نو دیکھنے وچ آیا۔

ویرتوو دے آزاد ، تلاشی انداز نے بوہت سارے فلم سازاں تے ہدایت کاراں نو‏‏ں متاثر کيتا تے اس د‏ی حوصلہ افزائی کیتی۔ دزیگا ورٹوف گروپ نے اس دا ناں لیا سی۔ 1960 وچ ، جین روچ نے کرانیکل آف سمر بنا‏تے وقت ورٹوٹو دے فلم بندی دا نظریہ استعمال کيتا۔ اس دے ساتھی ایڈگر مورین نے ورٹوو دے کینوپراڈا دا براہ راست ترجمہ استعمال کردے ہوئے اس انداز نو‏‏ں بیان کردے ہوئے سنیما ورتی د‏‏ی اصطلاح تیار کيتی۔

1950 د‏‏ی دہائی دے اواخر تے 1960 د‏‏ی دہائی دے اوائل وچ شمالی امریکا وچ براہ راست سنیما ، تے کینیڈا وچ امیدوار اکھ سیریز ، 1950 د‏‏ی دہائی دے دوران ، مفت سنیما تحریک 1950 دے دہائیاں وچ ورٹوو اُتے لازمی طور اُتے قرض سی۔

ورٹوف د‏‏ی میراث د‏‏ی اس بحالی وچ سوویت یونین وچ انہاں د‏‏ی ساکھ د‏‏ی بحالی ، انہاں د‏‏ی فلماں ، سوانحی کماں تے تحریراں دے سابقہ حص .اں نو‏‏ں شامل کيتا گیا سی۔ 1962 وچ ، ورٹوو اُتے پہلا سوویت مونوگراف شائع ہويا ، اس دے بعد اک ہور مجموعہ "زیگا ورٹوف: مضامین ، ڈائری ، پروجیکٹس" شائع ہويا۔ 1984 وچ ، ورٹوو د‏‏ی موت د‏‏ی 30 واں برسی نو‏‏ں یاد کرنے دے لئی ، نیویارک د‏‏ی تن ثقافتی تنظیماں نے ورٹوو دے کم د‏‏ی پہلی امریک‏‏ی مایوسی دا آغاز کيتا۔

نیو میڈیا تھیوریسٹ لییو مونووچ نے ورٹوٹو نو‏‏ں اپنے مضمون ڈیٹا ویہہ نو‏‏ں بطور علامتی شکل وچ ڈیٹا ویہہ سنیما صنف دا ابتدائی علمبردار قرار دتا ا‏‏ے۔

Filmography

فائل:Kino glaz.jpg

الیگزینڈر روڈچینکو دے ذریعہ ڈیزائن کردہ کینو گلاس دے پوسٹر۔ (1924)

سوویت کھلونے

• 1919 Кинонеделя (کینو نڈیلیا/سنیما ویک)
• 1919 Годовщина революции (انقلاب د‏‏ی سالگرہ)
• 1922 История гражданской войны (خانہ جنگی د‏‏ی تریخ)
• 1924 Советские игрушки (سوویت کھلونے)
• 1924 Кино-глаз (کینو گلاس/Cinema Eye) کیمرہ مین الیا کوپلن
• 1925 Киноправда (کینو-پراڈا)
• 1926 Шестая часть мира (دنیا دا چھٹا حصہ)
• 1928 Одиннадцатый (گیارہويں سال)
• 1929 Человек с киноаппаратом (مووی کیمرہ والا آدمی)
• 1930 Энтузиазм (Симфония Донбаса) ( جوش)
• 1934 Три песни о Ленине (لینن دے بارے وچ تن گانے)
• 1937 Памяти Серго Орджоникидзе ( میموری وچ دے سیرگو آرڈزونیکیڈزے)
• 1937 Колыбельная ( لولی)
• 1938 Три героини (تین ہیروئن)
• 1942 Казахстан – фронту! (محاذ دے لئی قازقستان!)
• 1944 В горах Ала-Тау (علاؤ تاں دے پہاڑاں وچ )
• 1954 Новости дня (اج د‏‏ی خبراں)

ایہ وی دیکھو

• پولیٹیکل سنیما
• ڈیٹا بیس
• نیا میڈیا آرٹ
• سنیما ورٹی
• خالص سنیما
• مونٹیج
• خلاصہ فلم

فوٹ نوٹس

حوالے

کتاباں تے مضامین

• بارنو ، ایرک. دستاویزی فلم: غیر تاریخی فلم د‏‏ی اک تریخ۔ آکسفورڈ یونیورسٹی پریس۔ اصل حق اشاعت 1974.
• بوہلمین ، فلپ ولاس. نیو جرمنی وچ موسیقی ، جدیدیت تے غیر ملکی. 1994, pp. 121–152
• کرسٹی ، ایان. "رسشاں: پورڈینون ریٹرو اسپیکٹو: نگاہ ڈالنامستقب‏‏ل۔ "، وچ : سائٹ اینڈ ساؤنڈ ۔ 2005 ، 15 ، 1 ، 4-5 ، برٹش فلم انسٹی ٹیوٹ
• کک ، سائمن. "ساڈی اکھاں, پروپیلرز د‏‏ی طرح گھومنا: پہی Lifeں دا زندگی ، رفتار دا منحنی خطہ ، تے جیگا ورٹوز وقفہ د‏‏ی تھیوری l." October, 2007: 79–91.
• ایلس ، جیک سی۔ دستاویزی خیال: انگریزی بولی د‏‏ی دستاویزی فلم تے ویڈیو د‏‏ی اک تنقیدی تریخ۔ پرنٹائس ہال ، 1989۔
• فیلڈ مین ، سیٹھ۔ "'انسان تے مشین دے وچکار پیس': دزیگا ورٹوف دا دتی وی مین مووی کیمرہ۔ " وچ : بیری کیتھ گرانٹ ، تے جینیٹ سلوونیوسکی ، ای ڈی۔ دستاویزی فلم نو‏‏ں دستاویزی بنانا: دستاویزی فلم تے ویڈیو د‏‏ی بند پڑھیاں۔ وین اسٹیٹ یونیورسٹی پریس ، 1998۔ pp۔ & nbsp؛ 40–53۔
• فیلڈ مین ، سیٹھ۔ زیگا ورٹوف دے ابتدائی کم وچ انداز دا ارتقاء۔ 1977 ، آرنو پریس ، نیو یارک۔
• گریفی ، جولین؛ ڈیرابین ، الیگزینڈر؛ سرکیسوفا ، اوکسانہ؛ کیلر ، سارہ؛ اسکینڈفیو ، تھیریسا۔ مزاحمت د‏‏ی لکیراں: دزیگا ورٹوف تے بیسواں ؛ ترمیم د‏‏ی تے یوری سوویان دے تعارف دے نال۔ لی جیوارنیٹ ڈیل سنیما متو ، جیمونا ، اوڈائن
• ہیفٹ برگر ، اڈیلہیڈ۔ کولیزن ڈیر کیڈر۔ زیگا ورٹوز فلم ، مرئی ویزیوالیسیور آئہرر اسٹروکچر تے اینڈ ڈائی ڈیجیٹل ہیومینیٹیز ۔ میونخ: ایڈیشن ٹیکسٹ + کرتک ، 2016۔
• ہکس ، جیریمی۔ زیگا ورٹوف: دستاویزی فلم د‏‏ی تعریف کردے ہوئے۔ لندن تے نیو یارک: I. بی ٹوریس ، 2007۔
• لی گرائس ، میلکم۔ تجریدی فلم تے اس تو‏ں اگے۔ اسٹوڈیو وسٹا ، 1977۔
• میکے ، جان۔ "الیگوری اینڈ رہائش: اسٹارونسٹ فلم د‏‏ی حیثیت تو‏ں ورٹوو د‏‏ی Songs لینن دے تن گانے» (1934)۔ " فلم د‏‏ی تریخ: اک بین الاقوامی جریدہ وچ ؛ 18.4 (2006) 376–391۔
• میکے ، جان۔ "غیر منظم شور: حوصلہ افزائی تے اجتماعی کان۔"
• میکے ، جان۔ "فلم انرجی: ڈیزا ورٹوف کے« دتی گیارھواں سال »(1928) وچ عمل تے میٹنیریٹری۔ اکتوبر ؛ 121 (سمر 2007): 41–78۔
• میکے ، جان۔ "'اسپننگ ٹاپ' نے اک ہور موڑ لیا: اج ورٹوف۔"
• میکے ، جان۔ JohnMacKay جان مکے | ییل یونیورسٹی۔ اکیڈمیا ڈاٹ ڈیو زیگا ورٹوف دے لائف: زندگی تے کم]
• مائیکلسن ، اینیٹ تے ٹروے ، میلکم ، ای ڈی۔ "نیو ورٹوف اسٹڈیز۔" اکتوبر ، ( اکتوبر 121 (سمر 2007)) دا خصوصی شمارہ۔
• رابرٹس ، گراہ‏م۔ مووی کیمرہ والا آدمی۔ I. بی ٹوریس ، 2001۔ {{ISBN | 1-86064-394-9}
• گلوکار ، بین۔ "افراتفری دا نتیجہ: وائٹ مین ، ورٹوف تے 'شاعرہ سروے ،" "" ادب / فلم سہ ماہی "؛ 15: 4 (گر 1987): 247-258۔
• ٹوڈ ، تھامس تے ورم ، باربرا ، آسٹریا فلم میوزیم ، ای ڈی۔ زیگا ورٹوف۔ آسٹریا دے فلم میوزیم ، "'دو لسانی (جرمن - انگریزی) وچ ورٹوٹو مجموعہ۔ (کاغذبیک۔ مئی 2006) ، فلمموسیومسائینماپبلکائشن ۔-- آن لائن ورژن دستیاب اے ۔
• سوویان ، یوری ، ایڈ مزاحمت د‏‏ی لکیراں: جیگا ورٹوف تے بیسواں ۔ لی جیوارنیٹ ڈیل سنیما متو ، 2004۔. {ISBN | 88-86155-15-8}
• ورٹوف ، جیگا کنوپروڈا پر۔ 1924 ، تے دتی مین دے نال مووی کیمرہ۔ 1928 ، وچ : انیٹ مائیکلسن ایڈ۔ کیون او برائن tr کینو آئی: جیگا ورٹوف د‏‏ی تحریر ، یونیورسٹی آف کیلیفورنیا پریس ، 1995۔
• جیگا ورٹوف۔ ہم۔ اک منشور دا اک ورژن۔ 1922 ، ایان کرسٹی وچ ، رچرڈ ٹیلر ایڈی۔ دتی فلم فیکٹری: روسی تے سوویت سنیما دستاویزات ، 1896–1939 روٹلیج ، 1994۔ ISBN [[Special:BookSources/ 0-415-05298-X
• وارن ، چارلس ، ایڈ۔ دستاویز تو‏ں پرے: نان فکشن فلم اُتے مضامین۔ ویسلیان یونیورسٹی پریس ، 1996۔

DVD ڈی وی ڈی

• زیزا ورٹوف دا انسان دے نال مووی کیمرہ ڈی وی ڈی ، یوری سیویوان دا آڈیو کمنٹری ٹریک۔
• اینٹوزیازم (سمفونیجا ڈانباسا) ڈی وی ڈی ، پیٹر کوبیلکا د‏‏ی بحالی تو‏ں متعلق ورژن تے غیر منظم ورژن تے دستاویزی دستاویزات۔

باہرلے جوڑ

• جیگا ورتوف at the Internet Movie Database
• سانچہ:Youtube
• Senses Of Cinema: Dziga Vertov
• Dziga Vertov's Kino-Eye and Three Songs About Lenin at UBUWEB
• Newsreels by Vertov on europeanfilmgateway.eu
• A biography of Vertov at the وے بیک مشین (archived 18 June 2010), by John MacKay, Yale University
• سانچہ:Youtube

		(اس انتظامی سانچے نوں رائے دہی توں بغیر کڈھݨا منع اے)
		تجویز کنندہ دے نزدیک ایہ مضمون حذف کر دتا جاݨا چاہیدا اے پَر ایہدی وجہ نئیں بیان کیتی گئی ۔
		جے تھواڈے خیال وچ ایہنوں حذف نئیں ہوݨا چاہیدا تاں ، جیگا ورتوف ، دے - صفحا گل بات - اُتے رائے دیو۔
		لیکھ دی بقاء لئی کوئی ٹھوس وجہ نہ دیݨ دی صورت وچ ایہ لیکھ مجوزہ تریخ؛ (جو متعین نئیں کیتی گئی) مگروں حذف کیتا جا سکدا اے۔ صفحا حذف جے ایہ لیکھ تُسیں نیک نیتی ناݪ تخلیق کیتا اے تاں بُرا مناؤݨ دی بجائے اس لیکھ نوں منصوبہ:ہدایات برائے تحریر دے مطابق بہتر بݨاؤݨ دی کوشش کرو تاکہ ایہ وکیپیڈیا دی حذف حکمت عملی دے مطابق قابل قبول ہوجاوے۔

Ghtvcn f