جوڑے دی پیدائش

جب اک زیادہ توانائ دا فوٹون کسی بھاری مرکزے heavy nucleus دے نزدیک تو‏ں لنگھدا اے تو ایہ مناسب صورت حال وچ خود فنا ہو ک‏ے اک الیکٹران تے پوزیٹرون دے جوڑے وچ تبدیل ہو جاندا ا‏‏ے۔ اس عمل نو‏‏ں جوڑے دی پیدائش pair production کہندے نيں۔ ایہ توانائ دے مادے وچ تبدیل ہونے materialization of energy دی عملی مثال ا‏‏ے۔ ایہ جوڑے دی فنا یعنی pair annihilation دا الٹ ا‏‏ے۔
پوزیٹرون وی الیکٹران دی طرح اک lepton اے تے اوہدی کمیت وی الیکٹران دے بالکل برابر ہُندی اے مگر الیکٹران دے برعکس اس اُتے مثبت چارج ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ دونے بنیادی ذرات اک دوسرے دے فنا کنندہ (anti particle) ہُندے نيں۔
اک الیکٹران پوزیٹران جوڑا بنانے دے لئی فوٹون دی گھٹ تو‏ں گھٹ توانائ اک الیکٹران تے اک پوزیٹران ( یا دو الیکٹران) دی کمیت دے برابر ہونی چاہیے یعنی گھٹ تو‏ں گھٹ1.023 MeV۔ جے فوٹون دی توانائ اس تو‏ں کم ہوئے گی تو ایہ عمل ناممکن ہو جائے گا۔ لیکن جے فوٹون دی توانائ 1.023 MeV تو‏ں زیادہ ہوئے گی تو 1.023 MeV دی توانائ الیکٹران تے پوزیٹرون دی پیدائش وچ استعمال ہوئے گی جدو‏ں کہ باقی بچ جانے والی تواناِئ بننے والے الیکٹران تے پوزیٹران دی حرکی توانائ وچ تبدیل ہو جائیگی جو مخالف سمت وچ حرکت کرنے لگتے نيں۔
اس عمل دے دوران چارج، مومینٹم تے توانائ برقرار رہندے نيں
فوٹون دی اصل حرکت دی سمت دے متوازی مومینٹم دی بقا دے لئی ایہ عمل بھاری مرکزے دے نزدیک ہُندا اے جو فوٹون دی ٹکر دی بازجست recoil لے لیندا ا‏‏ے۔۔ بھاری مرکزے دی coulomb force وی اس عمل دے لئی ضروری ا‏‏ے۔

Pair production
فائل:Pairproductionur2.png
Light-matter interaction
Low energy phenomena	Photoelectric effect
Mid-energy phenomena	Compton scattering
High energy phenomena	Pair production

ہور ویکھو

• جوڑے دی فنا
• اثر ضیائ برق
• اثر کومپٹن
• کوسمک ریز