جنگ زلاقہ
جنگ زلافہ 23 اکتوبر 1086ء بمطابق 476ھ چ دولت مرابطین دے عظیم مجاہد یوسف بن تاشقین تے سپین دی عیسائی ریاست قشتالہ دے بادشاہ الفانسو ششم وچکار لڑی گئی ، جس چ یوسف بن تاشقین نے تریخی فتح حاصل کیتی ۔ جنگ چ الفانسو دی فوجاں دی تعداد 60 ہزار توں ودھ تے یوسف دی فوج دی تعداد 20 ہزار سی ۔ جنگ چ الفانسو دی فوج دے 59 ہزار 500 سو سپاہی مارے گئے ۔
وجوہات
سودھوہشام ثانی نے اپنے 26 سالہ دور حکومت چ ہسپانیہ چ ابھردیاں ہوئیاں عیسائی ریاستاں دے خلاف 52 مہماں چ حصہ لئیا تے کدی وی شکست نئیں کھادی ، پر 1002ء چ اسدے انتقال دے بعد سپین چ مسلم حکومت نوں زوال آگئیا تے اوہ کئی حصیاں چ تقسیم ہوگئی ۔ 1082ء چ الفانسو ششم نے قشتالہ توں اپنی تریخی فتوحات دا آغاز کیتا ۔ نااہل مسلم حکمراناں چ اسنوں روکن دی ہرگز صلاحیت نئيں سی ۔ 1085ء چ اسنے سپین چ بنو امیہ دے دور دے راجگھر طلیطلہ تے قبضہ کرلئیا ، شہر دے عظیم باسیاں نے 5 سال تک عیسائیاں دے خلاف بھرپور مزاحمت کیتی پر بالآخر ہمت ہار بیٹھے ۔ الفانسو دا اگلا ہدف سرغوسہ دی کمزور ریاست سی ۔ مسلم حکمراناں دی نااہلی دے مکمل ادراک دے بعد علماء نے شمال مغربی افریقہ چ دولت مرابطین دے امیر یوسف بن تاشقین نال رابطہ کیتا تے اوہناں کولوں اندلس دی ڈبدی ہوئی مسلم ریاست نوں بچان دا مطالبہ کیتا ۔
جنگ دیاں تیاریاں
سودھواشبیلیہ ، غرناطہ تے باداجوز دے قاضیاں نے یوسف توں مطالبہ کردے ہوئے ایہہ شرط رکھی کہ اوہ مقامی حکمراناں دی خودمختاری برقرار رکھے گا ۔ یوسف نے ساریاں شرطاں تسلیم کیتیاں ، جس دے بدلے اوہناں نوں قلعہ قائم کرن تے اپنی فوج نوں منظم کرن لئی ساحلی شہر الجزیرہ دتا گئیا ۔انتظامات مکمل کرن دے بعد یوسف 12 ہزار فوج نال اشبیلیہ روانہ ہوئیا تے الجزیرہ دے قلعے چ 5 ہزار فوجی چھڈے ۔ اوہ 8 دن اشبیلیہ چ رہیا تے اندلس دے حکمراناں ولوں دتے گئے فوجی دستیاں دی تربیت تے تنظیم کردا رہیا ۔ کل 20 ہزار فوج نال یوسف شمال ول روانہ ہوئیا ، جتھے اسدا ساہمنا الفانسو ششم نال ہوئیا ۔
جنگ
سودھوقشتالہ دے بادشاہ الفانسو نوں 50 ہزار شاہسواراں ، 10 ہزار پیادیاں دے علاوہ 30 ہزار کرائے دے عرب سپاہیاں دیاں خدمات جاصل سن ۔ 20 ہزار مسلم فوجاں 12 ہزار بربر (10ہزار سور تے 2 ہزار پیادہ) تے 8 ہزار مقامی فوجاں تے مشتمل سن ۔ دوناں شپہ سالاراں نے جنگ تون پہلاں پیغامات دا تبادلہ کیتا ۔ یوسف نے دشمن نوں 3 تجویزاں دتیاں 1۔۔ اسلام قبول کرو 2۔۔ جزیہ دو 3۔۔ یا فیر جنگ ۔
الفانسو نے مرابطین نال جنگ نوں ترجیح دتی ۔ جنگ 3 اکتوبر 1086ء بروز جمعہ صبح تڑکے سورج نکلن دے ویلے الفانسو دے حملے نال شروع ہوئی ۔ یوسف نے اپنی فوج نوں دستیاں چ تقسیم کیتا ، پہلے دستے دی قیادت عباد ثالث المعتمد کر رہیا سی ۔ جدکہ دوجے دستے دی قیادت خود یوسف کر رہیا سی ۔ دوپہر تک المعتمد دیاں فوجاں ای الفانسو دا مقابلہ کر رہیاں سن ، جس دے بعد یوسف وی اپنی فوجاں دے نال جنگ چ شامل ہوگئیا تے الفانسو تے الفانسو دی فوج دی دوالے گھرا تنگ کرنا شروع کردتا ، جس نال عیسائی فوجاں چ افراتفری پھیل گئی تے یوسف نے سیاہ فام باشندیاں تے مشتمل تیجے دستے نوں حملے دا حکم دتا ، جس نے آخری تے فیصلہ کن حملہ کردے ہوئے جنگ دا فیصلہ مسلم فوجاں دے حق چ کردتا ۔ مسلماناں دی فتح دے فیصلہ کن ہون دا اندازا اس گل توں لائیا جا سکدا اے کہ 60 ہزار دے عیسائی لشکر چوں 59 ہزار 500 جنگ چ مارے گئے الفانسو بچ گئیا پر اسدی اک لت ضائع ہوگئی ۔
اس جنگ نوں جنگ زلافہ دے ناں توں پکاریا جاندا اے ، جس دا مطلب اے پھسلدا ہوئیا میدان کیونکہ اس معرکے چ اس قدر خون بہیا کہ سپاہیاں نوں قدم جمانے مشکل ہوگئے سن ۔ عیسائی اس جنگ نوں " جنگ سگراجلس " دے ناں نال یاد کردے نیں ۔ اس جنگ چ تریخی فتح دے نتیجے چ اگلے 3 سو سال تک سپین چ مسلم حکومت قائم رہی ورنہ 1492ء دی بجائے 1092ء چ ای ایہہ ختم ہو جانی سی ۔
اس جنگ نوں صلیبی جنگاں دے آغاز دی اہم ترین وجہ سمجھیا جاندا اے ، کیونجے اس جنگ چ شکست دی بعد عیسائیاں نے مسلماناں دے خلاف وسیع پیمانے تے جارحیت دے سلسلے دا آغاز کیتا ۔