تیاگ راج
تیاگراج یا تیاگ راج (انگریزی: Tyagaraja) (ولادت: 4 مئی 1767ء - وفات: 6 جنوری 1847ء) کارناٹک موسیقی دے مشہور موسیقار سن ۔ کارناٹک موسیقی، ہندوستانی کلاسیکی موسیقی دی اک شکل اے۔
| سنت تیاگراج | |
|---|---|
| پیدائش | 4 مئی 1767Kambham, Prakasam district, Andhra pradesh |
| وفات | ۶ جنوری ۱,۸۴۷ (عمر 79 سال)تنجاور ضلع، تملناڈو |
| اصناف | کرنٹک سنگیت |
| پیشے | کرنٹک کمپوزر |
تیاگراج بھگتیمارگی کوی اتے کرنٹک سنگیت دے مہان سنگیتکار سی۔ اس نے سماج اتے ساہت دے نال-نال کلا نوں وی خوش حال کیتا۔ اوہ بہمکھی پرتبھا دا دھنی سی۔ اسنے سینکڑے بھگتی گیتاں دی رچنا کیتی جو بھگوان رام دی وڈیائی وچّ سن [۱] اتے اس دے سبھ توں اتم گیت پنچرتن کرتی اکثر دھارمک آیوجناں وچّ گائے جاندے ہن۔
جیونی
سودھوتنجاور ضلعے دے تیروورور وچّ 4 مئی 1767 نوں پیدا ہوئے تیاگراج دی ماں دا نام سیتاما اتے پتا دا رامبرہم سی۔ اوہ اپنی اک رچنا وچّ کہندا ہے- سیتاما مایاما شری رامدُ ما تندری (سیتا میری ماں اتے شری رام میرے پتا ہن)۔ اس دے گیت دے ذریعے شاید اوہ دو گلاں کہنا چاہندا ہے۔ اک طرف اصلی ماتا=پتا دے بارے وچّ دسدا ہے، دوجے پاسے پربھو رام دے پرتی اپنی شردھا پرگٹ کردا ہے۔ اک چنگے سسنسکرت پروار وچّ پیدا ہوئے اتے پلے ودھے تیاگراج چوٹی دا ودوان اتے کوی سی۔ اوہ سنسکرت جوتش اتے اپنی مات بھاشا تیلگُ دا جانکار سی۔
تیاگراج لئی سنگیت ربّ نال ملن دا رستہ سی اتے اس دے سنگیت وچّ بھگتی بھاوَ وشیش بھانت ابھر کے ساہمنے آیا ہے۔ سنگیت دے پرتی اس دا لگاؤ بچپن توں ہی سی۔ گھٹّ عمر وچّ ہی اوہ وینکٹرمنیا دا چیلا بن گیا اتے کشور اوستھا وچّ ہی اسنے پہلے گیت نمو نمو راگھو دی رچنا کیتی۔
دکھن بھارتی شاستری سنگیت دے وکاس وچّ پربھاوی یوگدان کرن والیاں تیاگراج دیاں رچناواں اج وی کافی لوکاں پرء ہن اتے دھارمک آیوجناں اتے تیاگراج دے سنمان وچّ آجوجت پروگراماں وچّ اوہناں دا خوب گائن ہندا ہے۔ تیاگراج نے متسوامی دیکشت اتے شیاماشاستری دے نال کرناٹک سنگیت نوں نویں سیدھ دتی اتے اس دے یوگدان نوں ویکھدے ہوئے اسنوں ترمورتی دی سنگیا دتی گئی۔
حوالے
سودھو- ↑ Gopal, Madan (1990). in K.S. Gautam: India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India, 233.