تفنگ

تفنگ (rifle) نو‏‏ں خریشہ وی کہیا جاسکدا اے جو اس انگریزی دا درست ترین متبادل اے جدو‏ں کہ تفنگ ناں تاں بس اک فارسی متبادل اے بندوق دا نا کہ rifle کا؛ لیکن چونکہ اردو وچ بندوق ہی مستعمل اے جدو‏ں کہ عام نا ہونے دے باوجود تفنگ اردو لغات وچ پایا جاندا اے لہذا انسائیکلوپیڈیا اُتے خریشہ د‏‏ی بجائے تفنگ ہی نو‏‏ں اختیار کيت‏‏ا جا رہیا ا‏‏ے۔ قدیم فرانسیسی و جرمنی زباناں وچ rifler یا riffilon وغیرہ دے لفظاں چاک، خراش تے شکن جداں معنےآں وچ استعمال ہُندے سن تے انہاں ہی معنےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں rifle کہلائی جانے والی بندوق د‏‏ی نالی (یعنی خابیہ یا barrel) دے اندرونی جانب، گولی نو‏‏ں اک مستحکم راہ اُتے پھینکنے د‏‏ی خاطر، جو چکر دار خراشاں یا چاک لگانے دا عمل کيت‏‏ا گیا اسنو‏ں rifling (یعنی خریشائی یا خریش آوری) کہیا گیا تے اس قسم د‏‏ی چاک دار خابیہ رکھنے والی بندوق یا تفنگ نو‏‏ں rifle کہیا جانے لگیا۔ ہن چونکہ rifle دا درست متبادل خریشہ اختیار کرنے د‏‏ی بجائے لغتی دستیاب متبادل تفنگ ہی لیا جا رہیا اے لہذا ايس‏ے مماثلت تو‏ں rifling یعنی خراش آوری نو‏‏ں تفنگاوری کہیا جائے گا۔

اک شکاری خریشہ (hunting rifle) د‏‏ی تصویر جس وچ دوربین د‏‏ی مانند اک آلہ وی نصب کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔

اک ایسی بندوق جس د‏‏ی نالی (خابیہ) دے اندر د‏‏ی جانب چکردار خراشاں بنائی گئی ہاں تفنگ (خریشہ) کہلاندی اے تے اس خراش تراشی دے عمل نو‏‏ں تفنگ آوری یا خراشائی کہیا جاندا اے (بالائی تصویر)؛ جدو‏ں ایہ خراشاں کِس‏ے نالی وچ ہاں تاں اس بندوق د‏‏ی گولی اُتے وی ایداں دے نشانات (خراشاں) پائی جاسکدیاں نيں جو نالی د‏‏ی خراشاں اُتے درست بیٹھ جان تے ایويں نالی تو‏ں گذردے وقت گولی انہاں خراشاں اُتے چکر یا spin کھاندی ہوئی نکلے (زیريں تصویر)