بی بی ہرشرن کور

روحانی عشقَ دی کھنڈیدھار توں قربان ہو جان والیاں ویرانگناں وچ بیبی ہرشرن کور دا ناں ستارے وانگ چمکدا اے۔ چمکور دی گڑھی وچ اکلے-اکلے سنگھ نوں لکھاں نال لڑاؤندے ہوئے دسویں گرو جی الٰہی عشق دا سبق پڑھا رہے سن۔ چمکور دے لاگلے پنڈ گھرنڈ (رائپور) وچ اک صدقی سکھ پروار رہندا سی۔ اس دا مکھی پریتم سنگھ جنگ وچ شہید ہو گیا سی۔ گھر وچ اس دی سنگھنی چمّ کور اتے اکلوتی بیٹی ہرشرن کور سن۔ ایہناں نے ستگوراں اتے سنگھاں لئی لنگر تیار کیتا پر مغلاں نے اوہ لٹّ لیا۔ 22 دسمبر، 1704 نوں ہنیرا پین تک وڈے صاحبزادے، تن پیارے اتے 29 سنگھ شہادت دے جام پی چکے سن۔ پنتھ خالصے دی بینتی اُتے مہاراج جی نے گڑھی نوں چھڈّ کے ماچھیواڑے ول چالے پا دتے سن۔ چمکور صاحب وچ منادی ہو رہی سی کہ سارے سنگھ شہید ہو چکے ہن اتے اوہناں دیاں لاشاں میدان وچ کھلریاں پئیاں ہن۔ ایہہ سن کے ماواں-دھیاں دا خون کھول اٹھیا۔ بیبی ہرشرن کور نے اپنی بردھ ماں توں اجازت اتے اسیس منگی کہ اوہ شہید سنگھاں دا سسکار کر سکے۔ ماں نے کیہا کہ ہنیری ککریلی رات اے، توں کوآری کنیا ہیں، قدم-قدم اُتے فوجی پہرہ اے، توں بے انت لاشاں وچوں سنگھاں دے سریر کویں پچھانینگی، کویں اکٹھے کرینگی، کویں سسکار کرینگی؟ بیبی نے کیہا کہ میں کلغیدھر پیؤ جی دی امرتدھاری سپتری ہاں۔ مینوں وی جوجھ مرن دا چاء اے۔ جے صحیح-سلامت میدانِ-جنگ وچ پجّ گئی تاں شہیداں دا انگیٹھا بنا کے اپنا فرض پورا کرانگی۔

ماں نے کورا کپڑا اتے پانی دا گھڑا دے کے کیہا کہ شہیداں دے مکھ دھو کے کورا کپڑا اپر پا دئیں، میں تیرے لئی ارداس کرانگی۔ بیبی نے اپنا بھیس بدلیا اتے ساودھانی نال رنزمین ول تر پئی۔ ادھی رات دا سماں سی۔ مغل فوجی جت دا جشن منا راے سن۔ اوہ نشے وچ ہی گڑچّ ہوئے بیٹھے سن۔ اس ویلے دا لابھ اٹھاؤندیاں بیبی ہرشرن کور نے سنگھ شہیداں اتے صاحبزادیاں دے سریر لبھّ لئے سن۔ اس نے بڑے ویراگ اتے ستکار نال پوتر دیہیاں نوں اکٹھا کیتا، لکڑیاں اکٹھیاں کیتیاں، ارداس کیتی اتے انگیٹھے نوں اگنی دے دتی۔ اگّ دا ایڈا بھامبڑ دیکھ کے اتے اک عورت نوں کول کھڑھیاں دیکھ کے مغل فوجی گھبرا گئے کہ شاید کوئی بلا آ گئی اے۔ ہولی-ہولی اوہ نیڑے آئے اتے پچھیا کہ توں کون ہیں؟ بیبی نے ندھڑک ہو کے جواب دتا کہ اوہ کلغیدھر جی دی سپتری اے اتے اپنے مہان ویراں دا سنسکار کر رہی اے۔ پہریداراں نے ہتھیاراں نال بیبی اُتے حملہ کر دتا۔ بیبی نے اجیہی چنڈی واہی کہ کئی فوجی جھٹکا سٹے۔ بیرتا نال جوجھدیاں بیبی سخت زخمی ہو کے ڈگّ پئی۔ کھجھے ہوئے فوجیاں نے بیبی نوں جیوندیاں ہی شہیداں دے بلدے انگیٹھے وچ سٹّ دتا۔ ایہہ مہان بیبی جیکارے لگاؤندی ہوئی عشقَ دی لاٹ اُتے قربان ہو گئی۔ بیبی جی دی یاد وچ سری چمکور صاحب وکھے گرودوارہ صاحب سشوبھت ہن۔