بھائی بال مکند
(ہندی وچ: भाई बालमुकुन्द ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جم سنہ 1889   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


جہلم ،  پنجاب   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 11 مئی 1915 (25–26 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


امبالا   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات پھانسی   ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ انقلابی   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تحریک بھارت دی آزادی دی تحریک   ویکی ڈیٹا اُتے (P135) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

بھائی بال مکند (انگریزی: Bhai Balmukund، ہندی= भाई बालमुकुन्द)، پیدائش: 1889ء - وفات: 11 مئی، 1915ء) ہندوستان دے نامور انقلابی سیاست دان تے تحریک آزادی ہند دے مجاہد سن ۔ دہلی نو‏‏ں دار الحکومت بنانے د‏‏ی رسمِ افتتاح دے دوران وائسرائے ہند چارلس ہارڈنگ اُتے بم پھینکنے تے قتل د‏‏ی سازش دے الزام وچ انہاں اُتے دہلی سازش کیس چلایا گیا جس وچ برطانوی حکومت ہند د‏‏ی جانب تو‏ں انہاں نو‏ں پھانسی د‏‏ی سزا دتی گئی۔ اوہ غدر پارٹی دے بانی رکن بھائی پرمانندکے کزن سن ۔

حالات زندگی

سودھو

بھائی بال مکند 1889ء وچ موضع کھریالہ، ضلع جہلم، صوبہ پنجاب (برطانوی ہند) (حالیہ پاکستان) وچ اک ہندو خاندان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں نے آرٹس دے مضمون وچ گریجویشن د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ برطانوی حکومت دے خلاف وطن پرستانہ سرگرمیاں وچ ودھ چڑھ کر حصہ لیا۔ اوہ انقلابی پارٹی دے با قاعدہ رکن سن ۔ انہاں نے برطانوی حکومت دے خلاف بغاوت د‏‏ی ترغیب دینے والی لکھتاں مرتب تے تقسیم ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اس دے علاوہ انہاں نے آتشنین اسلحہ دے استعمال تے بم پھینکنے د‏‏ی تربیت وی حاصل کيتی۔ 23 دسمبر 1912ء وچ لارڈ چارلس ہارڈنگ وائسرائے و گورنر جنرل ہند اُتے جدو‏ں کہ اوہ دہلی نو‏‏ں دار الحکومت بنانے د‏‏ی رسمِ افتتاح دے موقع اُتے سرکاری جلوس وچ چاندنی چوک بازار دہلی تو‏ں گزر رہے سن، بم پھینکا گیا۔ بم پھینکنے تے قتل د‏‏ی اس سازش دے الزام وچ بال مکند نو‏‏ں فروری 1914ء وچ گرفتار ک‏ر ليا گیا۔ انہاں اُتے 17 مئی 1913ء نو‏‏ں لاہور دے لارنس گارڈن وچ بم پھینکنے د‏‏ی سازش دا وی الزام لگایا گیا۔ دہلی سازش کیس دے ناں تو‏ں انہاں اُتے مقدمہ چلایا گیا تے 5 اکتوبر 1914ء نو‏‏ں انہاں نو‏ں ہور ساتھیاں ماسٹر امیر چند، اودھ بہاری تے بسنت کمار بسواس دے ہمراہ سزائے موت د‏‏ی سزا سنائی گئی۔ 11 مئی 1915ء نو‏‏ں انبالہ سینٹرل جیل وچ پھانسی دے تختے اُتے شہید ہوئے گئے۔[۱]

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو
  1. شہیدانِ آزادی (جلد اول)، چیف ایڈیٹر: ڈاکٹر پی این چوپڑہ، قومی کونسل برائے فروغ اردو زبان نويں دہلی، 1998ء، ص 50