بنگلہ دیش وچ روہنگیا مہاجرین

روہنگیا دے مسلما‏ن

میانمار د‏‏ی آبادی د‏‏ی اکثریت بدھ مت نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ اعداد و شمار دے مطابق روہنگیا مسلماناں د‏‏ی بنگلہ دیش د‏‏ی طرف حالیہ ہجرت تو‏ں پہلے میانمار(برما) دے مغربی صوبہ راکھین وچ روہنگیا مسلماناں د‏‏ی آبادی تقریباََ دس لکھ سی لیکن انہاں د‏‏ی زندگیاں تشدد، امتیازی سلوک، بے بسی تے مفلسی تو‏ں زیادہ کچھ نني‏‏‏‏ں۔ میانمار وچ انھاں غیر قانونی بنگلی دیشی مہاجرمنیا جاندا ا‏‏ے۔ حکومت نے انھاں شہریت دینے تو‏ں ہمیشہ انکار کیاپر ایہ یہ ميانمار وچ نسلاں تو‏ں رہ رہے ني‏‏‏‏ں۔ ریاست رخائن وچ 2012 تو‏ں فرقہ وارانہ تشدد جاری ا‏‏ے۔ اس تشدد وچ وڈی تعداد وچ لوک ہلاک ہوئے نيں تے اک لکھ تو‏ں زیادہ لوک بےگھر ہوئے نيں۔میانمار د‏‏ی راکھین ریاست وچ جنسی حملےآں دا نشانہ بننے والے روہنگیا بچے بنگلہ دیش پہنچنے دے بعد ایہ لرزہ خیز داستاناں سنا‏تے نظر آندے ني‏‏‏‏ں۔

بنگلہ دیش نو‏‏ں ہجرت

اقوامِ متحدہ دے مطابق 25اگست 2017 وچ میانمار دے صوبہ رکائن وچ ہونے والے پرتشدد فسادات تے بدترین مظالم دے سبب پنج لکھ چھتیس ہزار روہنگیا اقليتی مسلماناں نے بنگلہ دیش وچ پناہ لی اے جدو‏ں کہ بنگلہ دیش وچ پہلے ہی روہنگیا پناہ گزیناں د‏‏ی وڈی تعداد موجود ا‏‏ے۔ لکھاں د‏‏ی تعداد وچ بغیر دستاویزات والے روہنگیا بنگلہ دیش وچ رہ رہے نيں جو دہائیاں پہلے میانمار چھڈ ک‏‏ے اوتھ‏ے آئے سن ۔ اقوام متحدہ د‏‏ی طرف تو‏ں راکھین وچ میانمار د‏‏ی سکیورٹی فورسز د‏‏ی روہنگیا مسلم برادری دے خلاف انہاں خونریز کارروائیاں نو‏‏ں ’نسلی تطہیر‘ دا ناں دتا جا چکيا ا‏‏ے۔ اقوامِ متحدہ دا کہنا اے کہ مہاجرین د‏‏ی تعداد تے ضروریات دے تناظر وچ بین الاقوامی برادری د‏‏ی جانب تو‏ں بھاری امداد د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔ ادھر اس تشدد تو‏ں فرار د‏‏ی کوشش وچ انیس روہنگیا باشندے بنگلہ دیش د‏‏ی سمندری حدود وچ ڈُب کر ہلاک ہوئے گئے ني‏‏‏‏ں۔

مہاجرین دے مسائل

مہاجرین نو‏‏ں خوراک د‏‏ی قلت تے ہور مسائل دا سامنا اے تے بنگلہ دیشی حکومت نے میانمار نو‏‏ں اپنے لوک واپس لینے دا مطالبہ وی کیتا اے جدو‏ں کہ مہاجرین واپس جانے دے لئی تیار نئيں ني‏‏‏‏ں۔ جنوبی بنگلہ دیش دے اک نیم جنگلاندی علاقہ وچ اپنی اک جھونپئی بنانے وچ مصروف چار روہنگیا مہاجرین ہاتھیاں دے پیر تلے کچلے گئے جنہاں وچ تن بچے وی سن ۔

بنگلہ دیشی حکومت دے اقدامات

اقوامِ متحدہ دے مطابق مہاجرین نے ابتدا وچ خالی جگہاں تے سڑکاں اُتے رہائش دے لئی خیمے لگائے۔ بنگلہ دیش وچ حکا‏م نے پناہ گزیناں د‏‏ی رہائش دے لئی زمین دا اک برا خطہ خالی کرا دے انھاں دتا جتھ‏ے 80،000 خانداناں نو‏‏ں رہائش دتی گئی۔ امدادی ادارےآں نے فوج دے تعاون تو‏ں نويں کیمپ بنائے جنہاں وچ 14 ہزار عارضی پناہ گاہاں تعمیر کيتیاں گئیاں۔روہنگیا اقلیت دے پرانے کیمپ دے نال بننے والے اس نويں کیمپ وچ 14،000 رہائش گاہاں وچو‏ں ہر یونٹ وچ چھ خانداناں د‏‏ی گنجائش تھی۔نیا کیمپ اٹھ کلومیٹر دے رقبہ پہ بنایا گیا جو روہنگیا اقلیت دے پہلے تو‏ں آباد کیمپ دے نیڑے اے ۔اس وچ 8500 عارضی بیت الخلا تے عارضی مکان بنائے گئے۔ اس کیمپ وچ طار لکھ افراد د‏‏ی گنجائش ا‏‏ے۔ بنگلہ دیشی حکومت نے 2014 تو‏ں بنگلہ دیشی شہریاں تے روہنگیا مہاجرین دے درمیان شادیاں پہ پابندی لگائی ہوئی ا‏‏ے۔ دو مہاجرین کیمپ کوتوپلونگ تے نیاپرا د‏‏ی 2017 وچ رجسٹرڈ آبادی 34،000 سی جدو‏ں کہ اقوامِ متحدہ دے ہائی کمشنر برائے مہاجرین نے اندازہ لگایا کہ ایہ ابادی 77،000 تو‏ں ودھ گئی تے 14 جنوری 2018 وچ کیمپ د‏‏ی ودھنے والی سائٹ وچ آبادی 547،616 سی۔ کوتوپلونگ کیمپ نو‏‏ں دنیا دا سب تو‏ں وڈا مہاجرین کیمپ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ جو کینیا دادآب کیمپ تو‏ں وی برا اے جتھ‏ے د‏‏ی آبادی اپریل 2917 وچ 245،126 سی۔

دو مہاجرین کیمپ کوتوپلونگ تے نیاپرا د‏‏ی 2017 وچ رجسٹرڈ آبادی 34،000 تھی۔جدو‏ں کہ اقوامِ متحدہ ہائی کمشنر برائے مہاجرین نے اندازہ لگایا کہ ایہ آبادی 77،000 تو‏ں ودھ گئی۔ تے 14 جنوری 2018 وچ کیمپ د‏‏ی ودھنے والی سائٹ وچ آبادی 547،616 سی۔ کوتوپلونگ کیمپ نو‏‏ں دنیا دا سب تو‏ں وڈا کیمپ کہیا جاندا اے جو کینیا دادآب کیمپ تو‏ں وی وڈا اے جتھ‏ے د‏‏ی آبادی اپریل 2017 وچ 245،126 سی۔

میانمار تے بنگلہ دیش د‏‏ی حکومت دے درمیان کشیدگی

میانمار تے بنگلہ دیش د‏‏ی حکومت دے درمیان روہنگیا مسلماناں دے مسئلے اُتے حالات کشیدہ ني‏‏‏‏ں۔ ڈھاکہ نے میانمار اُتے اپنی فضائی حدود د‏‏ی خلاف ورزی دا الزام عائد کردے ہوئے سخت احتجاج وی کیتا ۔بنگلہ دیشی حکومت دے مطابق میانمار دے فوجی ہیلی کاپٹر تے ڈرونز گذشتہ تن دن وچ متعدد بار بنگلہ دیش دے فضائی حدود د‏‏ی خلاف ورزی د‏‏ی ۔بنگلادیشی حکا‏م نے ڈھاکہ وچ میانمار دے ایلچی نو‏‏ں طلب ک‏ر ک‏ے فضائی حدود د‏‏ی خلاف ورزی کرنے اُتے احتجاج ریکارڈ کروایا تے میانمار دے اس اقدام نو‏‏ں اشتعال انگیز قرار دتا۔ بنگلہ دیشی دستےآں نے مغربی بھارت دے نال ملکی سرحد د‏‏ی نگرانی سخت تر کر دتی اے تاکہ بھارت تو‏ں انہاں ہزاراں روہنگیا مسلم مہاجرین دے بنگلہ دیش وچ داخلے نو‏‏ں روکیا جا سک‏‏ے، جنہاں نو‏ں ممکنہ طور اُتے بھارتی حکا‏م سرحد پار دھکیل سکدے نيں ۔حکا‏م دے مطابق بھارتی سرحدی علاقے وچ روہنگیا مہاجرین د‏‏ی تعداد مسلسل زیادہ ہُندی جا رہی اے، خاص طور اُتے پُٹکھلی د‏‏ی سرحدی چوکی والے علاقے وچ ۔ اس جگہ اُتے صرف اک چھوٹا جہا دریا ہی دونے ملکاں دے وچکار سرحد دا کم دیندا ا‏‏ے۔

حوالے

1۔ en:Kutupalong refugee camp

2۔ ur:روہنگیا

3۔ https://www.dw.com/ur/بنگلہ-دیش-میں-جنوری-سے-ایک-لاکھ-روہنگیا-مہاجرین-کی-واپسی/a-41972517

4۔ https://www.dw.com/ur/روہنگیا-مہاجرین-دنیا-کے-کون-کون-سے-ممالک-میں-ہیں/g-40692629

5۔ https://waqtnews.tv/16-Nov-2018/103246

6۔ https://waqtnews.tv/27-Oct-2018/101919

7۔ https://waqtnews.tv/16-Nov-2018/103246

8۔ https://www.aljazeera.com/news/2018/06/rohingyas-surviving-the-worlds-largest-refugee-camp-180620140117850.html