بمب روݪا
| Dust devil | |
|---|---|
 ایریزونا وچ اک بمب روݪا | |
| اثر | Dust and debris lofted into air, possibly wind damage |
بمب روݪا (Dust devil) اک مضبوط، چنگی طرحاں بݨیا ہویا تے نسبتن مختصر مُدت دا پعھنور اے۔ ایہدا سائز چھوٹے (ادھا میٹر چوڑا تے کچھ میٹر لمبا) توں لے کے وڈے (10 میٹر توں زیادہ چوڑا تے 1 کلومیٹر توں زیادہ لمبا) تک ہُندا اے۔ بنیادی عمودی حرکت اُپر وِل اے۔ بمب روݪے عام طور تے بے ضرر ہُندے ہنیں، لیکن شاذ و نادر مواقع اُتے ایہ اِنے وڈے ہو سکدے نیں کہ لوکاں تے املاک دوناں لئی خطرا بݨ سکدے نیں۔[۱][۲]
ایہناں دا موازنہ ٹورنیڈوز ناݪ کیتا جا سکدا اے کیونکہ دونوں، موسمی رجحان نیں جیہناں وچ ہوا دا عمودی طور تے کُعھمݨ واݪا کالم شامل اے۔ زیادہ تر طوفاناں دا تعلق اک وڈی پیرنٹ گردش ناݪ ہُندا اے، سُپر سیل طوفان برق و باراں دے پِچھے میسو سائکلون۔ بمب روݪے صاف موسم دے دوران تعھپ واݪے حالات وچ کعھمدے ہوئے اپ ڈرافٹ دے طور تے بَݨدے نیں، شاذ و نادر ای طوفان دی شدت دے کوݪ آؤندے نیں۔
تشکیل
سودھوبمب روݪے اس وقت بَݨدے نیں جد سطح دے کوݪ گرم ہوا دی اک جیب اوہدی اُپرلی ٹھنڈی ہوا دے ذریعے تیزی ناݪ اٹھدی اے، جیہدے ناݪ اک اَپ ڈرافٹ (اُپر نوں ہوا دی حرکت) بݨدا اے۔ جے حالات بلکل ٹھیک نیں تاں اپ ڈرافٹ کُعھمݨا شروع ہو سکدا اے۔ جِداں جِداں ہوا تیزی ناݪ وَدھدی اے، گرم ہوا دا کالم عمودی طور تے پھیلدا جاندا اے، اس طرحاں وڈے پیمانے اُتے گردش دے محور دے کوݪ مُنتقل ہُندا اے، جو گوشے دار رفتار دے تحفظ (conservation of angular momentum) دے ذریعے کُعھمݨ واݪے اثر نوں تیز کرن دا سبب بَݨدا اے۔ بمب روݪے وچ ثانوی بہاؤ دیگر گرم ہوا نوں افقی طور تے اندر وَل نویں بݨݨ واݪے پعھنور دے تھللے حِصے تک پہنچاؤݨ دا سبب بݨدا اے۔ جِداں جِداں زیادہ گرم ہوا وَدھدی ہوئی ہوا نوں بدلݨ لئی ترقی پذیر پعھنور وَل دوڑدی اے، کُعھمݨ دا اثر ہور تیز تے اپݨے آپ نوں برقرار رکھݨ واݪا ہوجاندا اے۔
بمب روݪا مکمل طور تے تشکیل ہوئی، قیف نما چمنی اے جیہدے ذریعے گرم ہوا اُپر نوں تے دائرے وچ حرکت کردی اے۔ جِداں جِداں گرم ہوا اٹھدی اے، ایہ ٹھنڈا ہو جاندا اے، ایہدا زور ٹُٹ جاندا اے تے آخر کار ودھݨا بند کر دیندا اے۔ جِداں جِداں ایہ ودھدا اے، ایہ ہوا نوں بے کعھر کر دیندا اے جو گرداب دے مرکز توں باہر اُتردی اے۔ ایہ ٹھنڈی ہوا دی واپسی گرم ہوا دی باہرلی کَندھ دے خلاف توازن دا کم کردی اے تے نظام نوں مستحکم رکھدی اے۔
ہور دیکھو
سودھو
حوالے
سودھو- ↑ «dust devil». Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. ۲۰۱۶.
- ↑ (2000) Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. ISBN 978-1-878220-34-9.