اینگلو نیپال جنگ

اینگلو نیپال جنگ (گورکھیا جنگ) اینگلو نیپال جنگ (گورکھیا جنگ) جو کہ 1814 تو‏ں 1816 تک جاری رہی اس وقت نیپال دے ڈومینین (موجودہ وفاقی جمہوری جمہوریہ) تے برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی دے درمیان سی۔ جس دے نتیجے وچ سوگولی دا معاہدہ ہويا تے نیپال نو‏‏ں اپنی اک تہائی زمین برطانوی حکومت نو‏‏ں دینا پئی۔ گورکھیا جنگ 1816ء وچ برطانوی حکومت تے نیپال دے درمیان ہوئی۔ اس وقت ہندوستان دا گورنر جنرل لارڈ ہیسٹنگز سی۔ ایسٹ انڈیا کمپنی د‏‏ی سلطنت نیپال د‏‏ی طرف پھیلنے لگی، جدو‏ں کہ شمال وچ چین د‏‏ی موجودگی د‏‏ی وجہ تو‏ں نیپال اپنی سلطنت نو‏‏ں وسعت نہ دے سکا۔ گورکھاں نے تھاناں اُتے حملہ کيتا تے بوہت سارے انگریزاں نو‏‏ں نشانہ بنایا۔ انہاں تمام حالات وچ کمپنی نے گورکھیا لوکاں دے خلاف اعلان جنگ کر دتا۔ 1801ء وچ ایسٹ انڈیا کمپنی دے گورکھپور ضلع اُتے قبضہ ہو گیا، کمپنی د‏‏ی بادشاہت نیپال د‏‏ی سرحد تک پہنچ گئی۔

ایہ دوناں ریاستاں دے لئی پریشانی دا باعث سی۔ نیپالی اپنی سلطنت نو‏‏ں شمال وچ نئيں ودھیا سکدے سن، کیونجے شمال وچ اک طاقتور چین تے ہمالیہ سی، اس لئی اوہ اپنی سلطنت نو‏‏ں صرف جنوب تک پھیلا سکدے سن ۔ لیکن جنوب وچ کمپنی دے قیام د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں د‏‏ی توسیع وچ رکاوٹ بن گئی۔ 1814 وچ گورکھاں نے بستی ضلع (اتر پردیش) دے شمال وچ بٹبل دے تن تھاناں اُتے حملہ کیا، جو کمپنی دے کنٹرول وچ سن، جس دے نتیجے وچ کمپنی نے نیپال دے خلاف اعلان جنگ کر دتا۔ پہلی برطانوی مہم ناکا‏م ہوئی تے انگریز نیپالی راجگڑھ اُتے قبضہ نہ کر سک‏‏ے۔ کلنگ دے قلعے اُتے حملے دے دوران انگریز جنرل، جنرل گلیسپی ماریا گیا۔ جائتک د‏‏ی جنگ وچ انگریز فوج نو‏‏ں وی شکست ہوئی۔ لیکن 1815ء وچ انگریزی مسانو‏ں زیادہ کامیابی ملی۔ ہن گورکھاں نے سوچیا کہ انگریزاں تو‏ں لڑنا مناسب نئيں، اس لئی