ایل. بی. ڈبلیو. (انگریزی وچّ: Leg before wicket; lbw), کرکٹ دی کھیڈ دا اکّ نیم جاں ڈھنگ ہے جس نال کرکٹ دی کھیڈ وچّ اکّ بلے باز نوں خارج/آؤٹ کیتا جا سکدا ہے۔ فیلڈنگ سائیڈ دی اپیل دے بعد امپائر ایل.بی.ڈبلیو. تے آؤٹ ہون تے فیصلہ کر سکدا ہے، جے کر گیند وکٹ تے پیندی ہے، پر اس دی بجائے بلے باز دے پنڈے دے کسے وی حصے دے ذریعے نال اس نوں روکیا گیا (سوائے بلا پھڑن والے ہتھ توں علاوہ)۔ امپائر دا فیصلہ کئی معیاراں تے منحصر کرے گا، جس وچّ گیند کتھے پائی گئی ہے، کیہ گیند وکٹ دے نال قطار وچّ ہے، اَتے کیہ بلیباز گیند نوں مارن دی کوشش کر رہیا سی۔

وکٹ دے موہرے لتّ (ایل. بی. ڈبلیو.) پہلی وار 1774 وچّ کرکٹ دے قانوناں وچّ ظاہر ہویا سی، جدوں بلے بازاں نے گیند تے سٹّ لگن توں روکن لئی پیڈاں دی ورتوں کرنی شروع کر دتی۔ کئی سالاں دے دوران، واضح کرن لئی سدھار کیتے گئے سن کہ گیند نوں کتھے پائیے اَتے بلے باز دے ارادیاں دی ترجمانی کرن دے عنصر نوں ہٹاؤن لئی۔ قانون دے 1839 ورژن وچّ اکّ شبد دی ورتوں کیتی گئی جو لگ بھگ 100 سالاں توں جاری رہی۔ ہالانکہ، 19 ویں صدی دے آخری حصے توں، بلے باز آپنٌی اننگز دے خطرے نوں گھٹاؤن لئی "پیڈ-پلے" دے ماہر بنٌ گئے۔ سدھار دی کئی ناکام تجاویز دے بعد، 1935 وچّ قنون دی توسیع کیتی گئی، اجیہے بلے بازاں نوں ایل.بی.ڈبلیو. توں خارج کر دتا جا سکدا ہے، بھاویں گیند آف سٹمپ دی لائین توں باہر ہووے۔ ناقدین نے محسوس کیتا کہ اس تبدیلی نے گیم نوں بیلوڑا بنا دتا ہے، کیونکہ اس نال لَیگّ سپن گیندبازی دے خرچے اُتّے منفی چالاں نوں حوصلہ افزائی ملدی ہے۔

کافی بحث اَتے وکھّ وکھّ تجربیاں توں بعد، 1972 وچّ قانون نوں فیر بدلیا گیا۔ پیڈ-پلے نوں گھٹاؤن دی کوشش وچ، نواں ورژن، جیہڑا اجّ تک ورتیا جاندا ہے، نوں کجھ ہالتاں وچّ بلے بازاں نے ایل.بی.ڈبلیو متعارف کرایا سی، جے اُنہاں نے آپنے بلے نال گیند نوں دباؤن دی کوشش نا کیتی ہووے۔ 1990 دی دہائی توں، ٹیلی ویژن ری پلے دی دستیابی اتے بعد وچّ امپائراں دی مدد لئی بال-ٹریکنگ تکنالوجی نے وڈے میچاں وچّ ایل بی ڈبلیو دی فیصدی وچّ وادھا کیتا ہے۔ ہالانکہ، تکنالوجی دی درستگی اَتے اُس دے ورتوں دے نتیجے متنازعہ رہندے نیں۔

1995 دے کرکٹ قنوناں دے آپنے سروے وچ، گیرلڈ بروڈرب کہندا اے: “کسے وی آوٹ دے طریقے نے اِنّے بکھیڑے نہیں پائے جِنّے کہ ایل بی ڈبلیو نے"۔[۱]


حوالے

سودھو
  1. Brodribb, p. 241.