ایران وچ سودی معیشت دے خلاف فتوے
ایران وچ انقلاب دے بعد معاشی نظام مغربی علوم اُتے قائم ہويا اے تے ملکی معیشت سود اُتے چلدی اے۔ اس مسلے اُتے ایران دے مطلق العنان رہبر نوں وی اکثر دینی حلفےآں دی جانب توں تنبیہ دا سامنا کرنا پڑدا اے۔2018ءاور 2019ء دے سالاں وچ ایران دے مذہبی مدارس دے شہر قم دے مراجع نے ملک وچ سودی معیشت دے خلاف صدائےاحتجاج نوں بلند کيتا۔
ایرانی مراجع دے بیانات
سودھوآیت اللہ العظمیٰ جوادی آملی
سودھواپریل 2018ء وچ آیت اللہ جوادی آملی نے اپنے بیان وچ کہیا:
”قرآن نے شیطان نوں مستکبر کہیا اے، لیکن میرے حافظے دے مطابق قرآن وچ اسنوں محارب نئيں کہیا گیا۔ سودی بنک کاری اللہ تے رسول دے نال جنگ اے۔ آپ بے شک کسی سال دا ناں سالِ اشتغال و تولید رکھدے پھرو، (ایران دے رہبر نے اس توں پچھلے سال دا ناں سالِ اقتصاد مقامدی: تولید و اشتغال رکھیا سی)، جدوں تک سرمایہ سودی ہوئے گا، اصلاح نئيں ہو گی“۔[۱]
آیت اللہ العظمیٰ مکارم شیرازی
سودھوفروری 2019ء وچ آیت الله ناصر مکارم شیرازی نے اپنے بیان وچ کہیا:
”بنکاں نے ایداں دے حالات پیدا کیتے نيں کہ لوکاں دی زندگیاں نوں اجیرن کر دتا اے۔ بجائے اس دے کہ قرضِ حسنہ اُتے چار فیصد دی مستقل شرح سود اُتے لوکاں توں اپنا معاوضہ وصول کرن، ہر سال شرحِ سود وچ چار فیصد ہور شامل کردے کردے ایتھے تک لے جاندے نيں کہ پنجويں سال قرض دی باقی ماندہ رقم اُتے واجب الدتا سود ویہہ فیصد تک جا پہنچدا اے۔ قرضِ حسنہ دے ناں اُتے کھلم کھلا سود خوری جاری اے “۔[۲]
آیت اللہ العظمیٰ نوری ہمدانی
سودھوستمبر 2018ء وچ آیت الله حسین نوری ہمدانی نے کہیا:
”کئی بار کہیا اے کہ ساڈے بنک قرضے دے کے جرمانے دے ناں توں جو رقم وصول کردے نيں، اوہ سود اے تے حرام اے۔ لیکن حکمراناں نوں یا تاں ساڈی آواز سنائی نئيں دیندی، یا اوہ سندے تاں نيں مگر عمل نئيں کرتے“۔[۳]
-
آیت الله جوادی آملی
-
آیت الله ناصر مکارم شیرازی
-
آیت الله حسین نوری ہمدانی
-
آیت الله جعفر سبحانی
-
آیت الله محمد علوی گرگانی
آیت اللہ العظمیٰ جعفر سبحانی
سودھوفروری 2019ء وچ آیت الله جعفر سبحانی نے کہیا:
”لوک بنک توں قرضہ لیندے نيں تے بنک انہاں توں سود لیندے نيں۔ اس سود دے نال نال قرضہ واپس کرنے وچ تاخیر اُتے بنک لوکاں نوں جرمانہ وی کر دیندے نيں۔ سب مراجع نے اسنوں حرام کہیا اے۔ علماء دی رائے دے مطابق عمل کریں“۔[۴]
آیت اللہ العظمیٰ محمد علوی گرگانی
سودھوفروری 2019ء وچ آیت الله علوی گرگانی نے کہیا:
”اج کل اقتصادی حالات برے نيں۔ ایداں دے حالات وچ لوک اپنے دینی فرائض وی ادا نئيں کر پا رہے۔ ایداں دے موقع اُتے (بنکاں کو) عوام توں سود لینے وچ جلدی دا مظاہرہ نئيں کرنا چاہیے۔ اسيں اسلامی نظام وچ ایداں دے بنک چاہندے نيں جو لوکاں دے خدمت گذار، مدد گار تے دست و بازو بنیاں۔ برائے مہربانی اپنے سود دی شرح نوں تھوڑا کم کیجیے تاکہ لوکاں اُتے دباؤ کم ہوئے۔ یا گھٹ توں گھٹ حالات دے حساب توں سود لیا کرن، مثلاً جدوں معاشی سرگرمی تیز ہوئے تاں سود لینے وچ کوئی ہرج نئيں مگر جدوں معیشت دا پہیہ سست ہو جائے تاں لوکاں اُتے رحم کيتا کرن تے کم سود لیا کریں“۔[۵]
آیت اللہ العظمیٰ حسین مظاہری
سودھوجنوری 2019ء وچ آیت الله حسین مظاہری نے کہیا:
”افسوس اے کہ سود لینا تے سود دینا اک عادت بن چکی اے۔ بعض لوک شرعی بہانے لگیا کر ایداں دے سود کھاندے نيں کہ مثلاً چوہے نوں پانی توں دھو کر حلال قرار دے دتا جائے۔ ايسے طرح رشوت لینا تے دینا وی نظام وچ سرایت کر چکيا اے۔ معمولاً کوئی کم رشوت دے بغیر نئيں ہُندا۔ کوئی گرہ رشوت دے بغیر نئيں کھلدی، نہ وکوئی فائل پہیے لگائے بغیر اگے جاندی اے “۔[۶]
حوالے
سودھو- ↑ "فعالیت بانک ربوی، محاربه با خدا است"
- ↑ "انفاق در شرایط فعلی یک وظیفۀ عمومی است"
- ↑ "آیتالله نوری همدانی: بارها تأکید کردهایم که اخذ دیرکرد توسط بانکها حرام است ولی مسئولان عمل نمیکنند"
- ↑ "آیتالله سبحانی: اخذ جریمه دیرکرد حرام است؛ بانکها مطابق نظر مراجع عمل کنند"
- ↑ "انتقاد شدید آیت الله علوی گرگانی از گرانی های سرسام آور"
- ↑ "رباخوردن و ربادادن عادی شده است"