الجزائر دی لڑائی
| جنگ الجزائر الثورة الجزائرية Tagrawla Tadzayrit Guerre d'Algérie | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Collage of the French war in Algeria | ||||||||
| ||||||||
| محارب | ||||||||
 FLN (ALN) MNA |
 France |
FAF (1960–61)  OAS (1961–62) | ||||||
| کمانڈر اور رہنما | ||||||||
|
Saadi Yacef Mustapha Benboulaïd ⚔ Ferhat Abbas حواری بومدین Hocine Aït Ahmed احمد بن بیلا Krim Belkacem Frantz Fanon Larbi Ben M'Hidi ⚔ Rabah Bitat Mohamed Boudiaf Ali La Pointe ⚔ |
Paul Cherrière (1954–55) Henri Lorillot (1955–56) Raoul Salan (1956–58) Jacques Massu (1956–60) Paul Aussaresses Maurice Challe (1958–60) Jean Crepin (1960–61) Fernand Gambiez (1961) |
Pierre Lagaillarde Raoul Salan Edmond Jouhaud Jean-Jacques Susini Said Boualam | ||||||
| طاقت | ||||||||
| 300,000 identified 40,000 civilian support |
470,000 (maximum reached and maintained from 1956–1962)[۳] plus 90,000 Harkis | 3,000 (OAS) | ||||||
| ہلاکتیں اور نقصانات | ||||||||
| 152,863 dead[۴][۵] |
25,600 dead 65,000 wounded |
100 dead (OAS) 2,000 jailed (OAS) | ||||||
یورپین توسیع دے ابتدائی مراحل وچ الجیریا نوں تقریباً حادّاتی طور اُتے فتح کیتا گیا سی۔ 1830ء وچ فرانسیسی حملے دا ماخذ الجیریا وچ یہودی تاجراں دے پاس موجود قرضےآں دے معاملات وچ پایا گیا جو انہاں نوں 98-1793ء دے دوران فرانس نوں اناج دی فراہمی دے لئی دتے گئیسن ۔ 1840ء وچ گورنرجنرل بننے والے بیجوڈ نے القادر تے اس دے ساتھیاں دا پِچھا کیتا جو اپنے ملک نوں فرانس توں آزاد کروانا چاہندے سن جنرل نے مکمل جنگ دا طریقہ کار اختیار کیتا۔ ملک نوں تباہ و بربا د کر دتا۔ گیا عورتاں تے بچےآں دا قتل عام کیتا یا انہاں نوں گرفتار کرلیاگیا۔ امیر القا در نے 1847ء وچ ہتھیار ڈال دیے۔
80-1879ء دے فسادات جانی و مالی نقصانات دا باعث بنے ہارے ہوئے علاقےآں وچ جبری ٹیکس، جرماناں، چنداں تے زمین و جائداد دی ضبطی نے عوام دے مصائب وچ اضا فہ کیتا۔ الجیریا وچ یورپی آبادی 1831ء وچ تن ہزار دو سو اٹھائیس توں ودھ کے 1870ء وچ دو لکھ بہتّر ہزار ہوئے گئی سی۔ غیر ملکیوں نے 70-1830ء دے عرصے وچ چار لکھ اکیاسی ہزار ہیکٹر جدوں کہ 80-1871ء دے دوران چار لکھ دو ہزار ہیکٹراراضی حاصل کيتی۔ الجیریا دی عوام نے 1881ء تے 1891ء دی بغاوتاں دے بعد خود نوں مستحکم کرنا شروع کیتا۔ علماء دی کوششاں دی بنا اُتے اسلام دی ازسرنو بحالی دی جزوی جدوجہد جاری سی جنہاں نے 1930ء توں قرآنی اسکول کھولے تے عوام وچ اپنے شاندار ماضی دے احساسنوں برقرار رکھنے دے لئی بے چین سن ۔ 1927ء وچ برسلز وچ منعقد ہونے والی کانگریس وچ میسالی ہا دجی نے آزا دتی دا مطالبہ کیتا۔ الجیریا نے پہلی تے دوسری جنگ عظیم دے دوران کافی سخت سال گزارے کیونجے اسنوں اپنے غذائی ذخائر دا کثیر حصہ یورپ بھیجنا پڑدا سی۔ 1954ء تک خونی فسادات دے باوجود یورپیاں نے سیاسی طور اُتے کوئی رعایت دینے توں انکار کر دتا۔ قوم پرست رہنما بین بیلا، عیط احمد تے خدر 1952ء وچ جیل توں فرار ہوئے گئے نومبر 1954ء وچ Comite revolutionnaire d'unite et d'action نے کھلی جھڑپاں شروع کيتیاں فرانسیسی حکومت نے انقلابیاں نوں دبانے دے لئی اصل جنگ دا آغاز کر دتا۔ اس دے باوجود مارچ 1962ء وچ آخری مذاکرات ایویان وچ مکمل ہوئے جتھے اک سیاسی تے معاشی معاہدے اُتے فرانسیسی حکومت تے GPRA دے وفد نے دستخط کیتے جس دے تحت الجیریا نوں جون 1962ء وچ آزادی دتی گئی تے جولائی 1962ء وچ GPRA نے الجیریا وچ حکومت سنبھالی۔[۶]
حوالے
سودھو- ↑ یونیورسٹی آف شمالی کیرولائنا ایٹ ایشویل [۱]
- ↑ Irwin M. Wall, France, the United States, and the Algerian War, pp, 68-69. [۲]
- ↑ Martin Windrow, The Algerian War 1954–62. p. 17
- ↑ http://www.palgrave.com/resources/sample-chapters/9780333774564_sample.pdf Page 6 "The Algerian Ministry of War Veterans gives the figure of 152,863 FLN killed"
- ↑ http://www.tilj.org/content/journal/48/num3/Draper575.pdf "The Algerian Ministry of War Veterans calculates 152,863 Front de Libération Nationale (FLN) deaths, and although the death toll among Algerian civilians may never be accurately known" Page 576
- ↑ الجیریا دی آزادی:جون 1962ء | Urduseek.com English Urdu Dictionary انگریزی اردو لغت