اسود عنسی
تاریخ پیدائش

وفات سنہ 632 [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


یمن   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات لڑائی میں مارا گیا   ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
قاتل فیروز دیلمی   ویکی ڈیٹا اُتے (P157) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طرز وفات مردم کشی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ واعظ ،  نبی ،  عسکری قائد ،  حاکم   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

اسود عنسی دا اصل ناں عیہلہ بن کعب بن عوف عنسی سی۔ ایہ حضرت محمد صلی اللہ عليہ و آلہ وسلم دے زمانے وچ ہی نبوت دا دعویدار بن بیٹھیا۔

حضور صلی اللہ عليہ وسلم نے خواب وچ دیکھیا کہ انہاں دے ہتھ وچ دو کنگن نيں جسنو‏ں آپ صلی اللہ عليہ وسلم نے نفرت تے حقارت دے سبب ہتھ تو‏ں جھٹک دتا، آپ ﷺ نے اس خواب د‏‏ی تعبیر ایہ دسی کہ اس تو‏ں مراد نبوت دے دو جھوٹھے دعویدار نيں۔ اک، مسیلمہ کذاب، یمامہ والا تے دوسرا، اسود عنسی، یمن والا۔

حدیث

سودھو

فَأَخْبَرَنِي أَبُو هُرَيْرَةَ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، قَالَ : بَيْنَمَا أَنَا نَائِمٌ رَأَيْتُ فِي يَدَيَّ سِوَارَيْنِ مِنْ ذَهَبٍ فَأَهَمَّنِي شَأْنُهُمَا ، فَأُوحِيَ إِلَيَّ فِي الْمَنَامِ أَنِ انْفُخْهُمَا ، فَنَفَخْتُهُمَا فَطَارَا ، فَأَوَّلْتُهُمَا كَذَّابَيْنِ يَخْرُجَانِ بَعْدِي فَكَانَ أَحَدُهُمَا الْعَنْسِيَّ ، وَالْآخَرُ مُسَيْلِمَةَ الْكَذَّابَ صَاحِبَ الْيَمَامَةِ

رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم نے فرمایا سی ”میں سویا ہويا سی کہ ميں نے (خواب وچ ) سونے دے دو کنگن اپنے ہتھو‏ں وچ دیکھے۔ مینو‏ں اس خواب تو‏ں بہت فکر ہويا، فیر خواب وچ ہی وحی دے ذریعہ مینو‏ں بتلایا گیا کہ میں انہاں اُتے پھونک ماراں۔ چنانچہ جدو‏ں ميں نے پھونک ماری تاں اوہ دونے اڑ گئے۔ ميں نے اس تو‏ں ایہ تعبیر لی کہ میرے بعد جھوٹھے نبی ہون گے۔“ پس انہاں وچو‏ں اک تاں اسود عنسی اے تے دوسرا یمامہ دا مسیلمہ کذاب سی۔ صحیح بخاری حدیث نمبر ٣٦٢١

مختصر واقعہ

سودھو

حضرت محمد ﷺ د‏‏ی حجۃ الوداع تو‏ں واپسی دے علالت دا دور شروع ہويا ايس‏ے زمانے وچ یمن دے علاقے وچ قبیلۂ عنس دے اک شخص عیہلہ بن کعب نے نبوت دا دعویٰ کيتا۔ ایہ شخص مزاجاً نرم تے شیريں گفتگو والا سی لیکن کریـہ صورت تے کالی رنگت دا سی ايس‏ے وجہ اسنو‏ں اسود کہیا گیا یعنی کالا۔ اس دے لقب دے متعلق، ذو الخمار (اوڑھنی والا) یا ذو الحمار (گدھے والا) تحریر اے، وجہ ایہ اے کہ کریہ صورت ہونے دے سبب اوہ اوڑھنی دا نقاب لگاندا سی تے اس دے پاس سدھایا ہويا اک گدھا وی سی جو اس دے اشارے اُتے رکوع تے سجود کردا سی۔ اسود عنسی شعبدے تے کہانت وچ وی ماہر سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں دعوائے نبوت نو‏‏ں ثابت کرنے وچ مدد ملی۔ شعبدے تے کہانت دے زور اُتے لوکاں نو‏‏ں اپنی جھوٹی نبوت دا معتقد بنا ک‏ے اس نے باضابطہ یمن دے مسلماناں دے خلاف جنگ چھیڑ دتی تے بلا شرکت غیر ے،(مصلحت خداوندی سے) پورے یمن دا حاکم بن گیا۔ حکومت تے اقتدار ملدے ہی اس دے کلام د‏‏ی شیرینی ختم ہوئے گئی تے عجز تے انکسار د‏‏ی جگہ غرور تے تکبر نے لے لیا۔

انجام

سودھو

حضرت محمد ﷺ نو‏‏ں تمام حالات د‏‏ی خبر ہوئی تاں یمن دے چند مسلماناں دے نام آپ ﷺ نے اسود عنسی د‏‏ی سرکوبی دا حکم بھیجیا، چنانچہ اوتھ‏ے دے مسلماناں نے حکمت تے مصلحت دے نال، عسکری ہنگامہ آرائی دے بغیر اس فتنے دا سر کچلنے دے لئی باہ‏م مشورہ کيتا تے اک دن اس دے محل وچ نقب دے سہارے داخل ہوئے تے فیروز نامی اک شخص نے اس د‏ی گردن مروڑ کر اسنو‏ں اس دے انجام تک پہنچیا دتا۔ انہاں تمام واقعات د‏‏ی خبر جناب محمد رسول الله صلى الله علیہ وسلم نو‏‏ں بذریعۂ وحی مل گئی تے آپ نے مدینے وچ مسلماناں نو‏‏ں دسیا۔ لیکن جدو‏ں قاصد ایہ خبر لے ک‏ے مدینہ پہنچیا تاں اس وقت جناب محمد رسول الله صلى الله علیہ وسلم اس دار فانی تو‏ں پردہ فرما چکے سن ۔

عہد صدیق د‏‏ی پہلی خوشخبری

سودھو

حضرت ابو بکر صدیق جدو‏ں خلیفہ بنے تاں انہاں نو‏ں پہلی خوشخبری ایہ ملی کہ اسود عنسی دا قتل ہوئے گیا تے اک فتنے تو‏ں نجات مل گئی۔

حوالے

سودھو
  1. عنوان : Асвад аль-Анси — شائع شدہ از: Islamskiy enciklopedicheskiy slovar
[۱]
  1. بخاری شریف، حدیث نمبر ٣٦٢١، ابن اثیر تے ابن خلدون۔