اسلامی ریاست
حکومت الٰہیہ توں مراد اوہ نظام حکومت اے جس وچ اللہ دی حاکمیت تے اس دے نازل کردہ احکام و قوانین دی فوقیت نوں من و عن تسلیم کيتا جائے۔ اورانھی دے مطابق ہدایات تے فروعی قوانین وضع کیتے جاواں۔ جس مملکت دی بنیاد اس نظریہ اُتے قائم ہوئے گی اس دے لئی قانون دے لیانے والے تے اس اُتے عمل کرکے دکھانے والے دے نقش قدم اُتے چلنا ناگزیر ہوئے گا۔
’’خلیفۃ اللہ فی الارض‘‘ ہونے دی وجہ توں انسان مجبر اے کہ اللہ تعالٰی دی اطاعت و فرماں برداری توں سرموانحراف نہ کرے۔ آپ دے معاملات ہاں یا عبادات انھاں ايسے طرح کر دکھائے جداں کہ قانون دے لیانے والے نے اپنی زندگی وچ نمونہ کرکے دکھایا۔ عدل و انصاف دے صرف اوہی اصول مملکت وچ نافذ کرے جو اللہ دی طرف توں پہنچے ہون۔ ہور زندگی نوں ایداں دے ڈھب اُتے گامزن کرنے دی کوشش کرے جس دے ہر خط و خال توں آخرت دی جواب دہی دا تاثر پیدا ہوئے۔ اللہ نوں ’’ملک الناس‘‘ جان کے دنیاوی زندگی دے تمام شعبےآں وچ قوانین الٰہیہ دی پابندی عملاً لازم کر دينا ہی حکومت الہیہ دے قیام کر دینے دے مترادف اے۔ تکوینی حیثیت توں عملاً حکومت الہیہ قائم اے۔ چاند، سورج، زمین، ملائکہ جنہاں و انس سب اوہی کچھ کردے نيں جو انہاں سب دا پیدا کرنے والا چاہندا اے۔ فقط جنہاں و انس ایسی مخلوق اے جنہاں نوں چند معاملات وچ آزادئ رائے بخشی گئی اے۔ تے ايسے آزادئ رائے دی بنا اُتے انسان تے جنات جزا و سزا دے مستحق گردانے گئے نيں۔ چنانچہ خلیفۃ اللہ فی الارض دے منصب و مقام نوں پہچان کر اس اُتے عمل پیرا ہونا ہی منشا الٰہی نوں پورا کرنا اے۔ اس دے برعکس آزاد منش ہونا۔ منشا الٰہی دے خلاف تے حکومت الٰہیہ دے منافی اے۔ انسان نوں اللہ تعالٰی نے بہت واضح طور اُتے سمجھادتا اے کہ اوہ خلیفۃ اللہ فی الارض اے تے اس دا فرض اے کہ اوہ زندگی دے ہر شعبے وچ اطاعت، فرماں برداری نوں اپنا شعار بنائے۔ چنانچہ کہیا گیا اے کہ ترجمہ’’ اساں جنہاں و انس نوں صرف اس لئی پیدا کيتا کہ اوہ ساڈی اطاعت و فرماں برداری کرن۔ جو ریاست حکومت الٰہیہ دی شرائط پوری کردی اے اوہی اصل وچ اسلامی ریاست کہلاندی اے۔