ابو دجانہ انصاری
| معلومات شخصیت | |
|---|---|
| مکمل نام | سماک بن (اوس بن) خَرَشَـہ بن لَوذَان |
| کنیت | ابو دجانہ |
| مہاجر/انصار | انصار |
| نمایاں کارنامے | |
| دیگر سرگرمیاں | |
سماک بن (اوس بن) خَرَشَـہ بن لَوذَان (شہادت 12 ھ)، ابو دجانہ دے ناں توں معروف، پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے اصحاب و انصار وچوں نيں۔ انہاں نے جنگ بدر، جنگ احد تے دوسرے غزوات وچ شرکت کيتی۔ انہاں دا شمار انہاں قلیل اصحاب وچوں ہُندا اے جنہاں نے جنگ احد وچ قریش دی پیشروی تے فتح دے باوجود خود نوں آنحضرت توں جدا نئيں کيتا۔ ابو دجانہ مسلیمہ کذاب دے نال ہونے والی جنگ وچ شہید ہوئے۔
صحابی
سودھوابو دجانہ، پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے انصار و اصحاب وچوں نيں۔[۱] انہاں دا تعلق قبیلہ بنی ساعدہ توں سی۔[۲] انہاں نے جنگ بدر، جنگ احد تے ہور جنگاں وچ شرکت کيتی۔[۳]
جنگ احد وچ پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے انہاں نوں اک شمشیر عطا کيتی۔[۴] ابو دجانہ نے اس جنگ وچ نہایت رشادت تے استقامت دا مظاہرہ کيتا تے اوہ انہاں چند افراد وچوں سن جنہاں نے قریش دی پیشروی تے کامیابی دے باوجود آنحضرت (ص) دا نال نئيں چھڈیا[۵] تے ايسے سبب توں آپ (ص) نے انہاں دے حق وچ دعا کيتی۔[۶]
سن 4 ہجری وچ بنی نضیر دے یہودیاں اُتے مسلماناں دی فتح دے بعد حضور (ص) نے انہاں دے اموال نوں مہاجرین دے درمیان تقسیم کيتا تے اس دے باوجود کہ انصار نوں اس وچوں کوئی حصہ نئيں دتا گیا، آپ (ص) نے اس وچوں ابو دجانہ تے سہل بن حنیف نوں غریب ہونے دی وجہ توں حصہ عطا فرمایا۔[۷]
پیغمبر (ص) دے بعد
سودھوپیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دی رحلت دے بعد سن 12 ہجری وچ ابو دجانہ نے جنگ یمامہ وچ شرکت کيتی۔ جس وقت مسیلمہ کذاب دے مننے والےآں نے اک باغ وچ مورچہ بنا لیا تاں انہاں نے شجاعت دا مظاہرہ کردے ہوئے مسلماناں نوں انہاں نال جنگ کيتی دعوت دتی۔ انہاں دی بہادری تے استقامت دی وجہ توں مسلمان باغ وچ داخل ہونے وچ کامیابی حاصل کر سکے۔[۸] نقل ہويا اے کہ انہاں نے مسیلمہ نوں زخمی کر دتا تے جنگ کردے ہوئے شہید ہوئے گئے۔[۹] اک قول دے مطابق انہاں نوں مسیلمہ نے شہید کيتا۔ [۱۰]
ناں وچ شباہت
سودھوصحابی پیغمبر (ص) ابو دجانہ دے ناں دی شباہت سماک بن مخرمہ اسدی جو عثمانیاں وچوں سی تے جس نے حضرت علی (ع) توں کنارہ کشی اختیار کر لئی تھی[۱۱] یا سماک بن خرشہ جعفی[۱۲] دے نال سبب بنی کہ بعض لوک ایہ گمان کرن کہ اوہ جنگ صفین وچ موجود سن ۔[۱۳]
حوالے
سودھو- ↑ ابن ہشام، ج۲، ص۳۵۳؛ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن اثیر، ج۲، ص۳۵۲.
- ↑ ابن اسحاق، ص۳۲٦؛ ابن ہشام، ج۲، ص۳۵۳
- ↑ واقدی، المغازی، ج۱، ص٧٦؛ ابن اثیر، ج۲، ص۳۵۲
- ↑ ابن ہشام، ج۳، ص٧۱؛ ابن اسعد، ج۳، ص۵٦٦ـ۵۵٧.
- ↑ ابن ہشام، ج۳، ص۸٧؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۴۰.
- ↑ واقدی، المغازی، ج۱، ص۲۴٦؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ واقدی، المغازی، ج۱، ص۳٧۹؛ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۸ـ۱۹.
- ↑ واقدی، الردہ، ص٧۲، ٧۴.
- ↑ واقدی، الردہ، ص٧۴؛ ابن سعد، ج۳، ص۵۵٧؛ بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۱۰.
- ↑ یعقوبی، ج۲، ص۱۳۰.
- ↑ ثقفی، ج۱، ص۳۲۳، ج۲، ص۴۸۴؛ دارقطنی، ج۱، ص۳۱۳ـ۳۱۴.
- ↑ نصر بن مزاحم، ص۳٧۵.
- ↑ ابن عبد البر، ج۲، ص٦۱۵ـ٦۵۲؛ قس: ابن حجر، ج۲، ص۱۲۸؛ عسکری، ج۲، ص۱۹۵.
مآخذ
سودھو- ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابہ، قاهره ۱۲۸۰ق
- ابن اسحاق. محمد، السیر و المغازی، بہ کوشش سہیل زکار، بیروت، ۱۳۹۸ق/۱۹٧۸ ء
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابہ فی تمییز الصحابہ، قاہره، ۱۳۲٧ق
- ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر
- ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفہ الاصحاب. بہ کوشش علی محمد بجاوی، قاہره، ۱۳۸۰ق/۱۹٦۰ء
- ابن ہشام، عبد الملک، السیرة النبویـہ، بہ کوشش مصطفیٰ سقا و دیگران، قاہره، ۱۳۵۵ق/۱۹۳٦ء
- ابو علی مسکویہ، احمد بن محمد، تجارب الامم. بہ کوشش ابو القاسم امامی، تہران، ۱۳٦٦ش
- بلاذری، احمد ین یحیی، انساب الاشراف، بہ کوشش محمد حمید الله، قاہره، ۱۹۵۹ء
- بلاذری، فتوح البلدان، بہ کوشش صلاح الدین منجد، قاہره، ۱۹۵٦ـ۱۹٦۰ء
- ثقفی، ابراہیم بن محمد، الغارات، بہ کوشش جلال الدین محدث، تہران، ۱۳۵۵ش
- دارقطنی، علی بن عمر، المؤتلف و المختلف، بہ کوشش موفق بن عبدالله، بیروت، ۱۴۰٦ق/۱۹۸٦ء
- سہمی، حمزہ بن یوسف، تریخ جرجان، حیدر آباد دکن، ۱۳۸٧ ق/۱۹٦٧ء
- عسکری، مرتضی، خمسون و مائة صحابی مختلق، بیروت، ۱۳۹۴ق/۱۹٧۴ء
- نصر بن مزاحم منقری. وقعـہ صفین، بہ کوشش عبد السلام محمد ہارون، قاہره، ۱۳۸۲ق
- واقدی، محمد بن عمر، الردہ، به روایت ابن اعثم کوفی، بہ کوشش محمد حمیدالله، پاریس، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹ء
- واقدی، المغاری، به کوشش مارسدن جوئز، لندن، ۱۹٦٦ء
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، تریخ، بیروت، ۱۳٧۹ق/۱۹٦۰ء