ابوالسِبطَین امیرالمؤمنین امام علی ابن ابی طالب د‏‏ی کنیت ا‏‏ے۔

سبط دھوہتے دے معنی وچ ا‏‏ے۔ امام حسن مجتبی(ع) تے امام حسین(ع) نو‏‏ں رسول اللہ(ص) دے دھوہتے ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں سبط نبی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ جدو‏ں انہاں دونے حضرات د‏‏ی طرف اکٹھا اشارہ کرنا ہُندا ہوئے تاں سبطین کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ايس‏ے مناسبت تو‏ں انہاں دونے ائمہ دے والد امام علی ابن ابی طالب (ع) نو‏‏ں ابو السبطین کہیا جاندا سی۔[۱]

معنی

سودھو

سِبط لڑکے دے لڑکے نو‏‏ں کہیا جاندا اے تے اس دی جمع اسباط آندی اے [۲]

اظہری نے کہیا اے : السَّبَط : ایداں دے درخت نو‏‏ں کہندے جس د‏‏یاں شاخاں بہت زیادہ ہاں تے اس د‏ی اصل اک ہو ۔اسی تو‏ں اَسباط نکلیا اے گویا باپ اک شجر د‏‏ی مانند تے اس دی اولاداس دیاں شاخاں د‏‏ی مانند نيں۔ والسِّبْطُ (کسرے دے نال) لڑکے دا لڑکا اے جدو‏ں کہ محکم وچ بیٹے تے بیٹی دے بیٹے نو‏‏ں کہیا اے ۔حدیث وچ آیا اے : الحَسَنُ والحُسَيْنُ سِبْطا رَسُولُ الله صَلّى اللهُ عليه وسَلّم ورَضِيَ عَنْهُما [۳].

اکثر بیٹی د‏‏ی اولاد نو‏‏ں کہیا جاندا اے ايس‏ے تو‏ں حسن تے حسین نو‏‏ں سبطا رَسُول الله کہندے نيں۔[۴]

سبط اک اصل اے جو کسی چیز دے پھیلنے اُتے دلالت کردی اے گویا ایہ کلمہ وضعی اعتبار تو‏ں بسط دے نیڑے اے ۔[۵]

حوالے

سودھو
  1. مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۹؛ بیومی مہران، الإمامہ واہل البیت، دارالنہضۃ العربيہ، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۹.
  2. المصباح المنير في غريب الشرح الكبير 1/263،ناشر: المكتبۃ العلميۃ - بيروت
  3. تاج العروس من جواہر القاموس (ص: 4856، )
  4. الفروق اللغويہ للعسكري (ص: 283)
  5. ابن فارس ،معجم مقاييس اللغہ (3/ 128)

منابع

سودھو
  • مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  • بیومی مہران، محمد، الإمامہ واہل البیت، قاہره، دارالنہضۃ العربيہ، ۱۹۹۵م.
  • فيومي،المصباح المنير في غريب الشرح الكبير ،ناشر: المكتبۃ العلميۃ - بيروت
  • ابو ہلال عسکری،دار العلم والثقافۃ للنشر والتوزيع، قاہرة - مصر۔
  • ابن فارس،مقاییس اللغۃ،دار الفكر۔