اولکھ

اؤلکھ، اؤلک تے اؤرے اکو ہی گوت اے۔ اؤلکھ سورج بنس وچوں نیں۔ اس بنس دا موڈھی اؤلک سی۔ ایہہ جگدیؤ پوار نوں وی اپنا وڈیرا مندے ہن۔ ایہہ باہتے مالوے تے ماجھے وچ ہی آباد ہن۔ لہندے پنجاب وچ بہتے اؤلکھ مسلمان بن گئے سن۔ پنجاب وچ اؤلکھ نام دے کئی پنڈ ہن۔ مکتسر تے فریدکوٹ دے کھیتراں وچ وی اؤلکھ نام دے دو پنڈ ہن۔ مانسا وچ وی گرنے کلاں اؤلکھاں دا پرسدھ پنڈ ہے۔ لدھیانہ دے علاقے جرگ توں اؤلکھ ماجھے ول چلے گئے۔ ماجھے وچ اؤلکھاں دے 12 پنڈ ہن۔ اسنوں بارہا کھیتر کہندے ہن۔

علاقے

ترن تارن توں 18 کلومیٹر دور قصبہ شہباز پور تے ایہدے تنّ کلومیٹر دے گھیرے وچ واقع 'بارہا' کرکے جاݨے جاندے 12 پنڈاں وچ بہتے اؤلکھ گوت دے جٹ رہندے ہن۔ انبالا، روپڑ، پٹیالا تے سنگرور دے علاقے وچ وی اؤلکھ کافی ہن۔ لہندے اتر پردیش وچ وی اؤلکھاں دے کافی پنڈ ہن۔ ماجھے توں اؤلکھ گوت دے کچھ لوک راوی توں لہندے ول وی چلے گئے۔ منٹگمری (ساہیوال) دے علاقے وچ بہتے اوکھ مسلمان ہن۔ اس علاقے وچ ہمایوں دے سمیں پیر محمد راجن دے پربھاو کارن اؤلکھ جٹاں نے اسلام دھارن کر لیا سی۔ بے شک اؤلکھ جٹاں دی گنتی بہتی نہی، ہن تاں ایہہ سارے پنجاب وچ پھیلے ہوئے ہن۔ ایہہ سیکھوں تے دیول جٹاں نوں اپنے بھائیچارے وچوں سمجھدے ہن۔ ایہناں نال ویاہ سادی نہیں کردے سن۔ اؤلکھ دلت ذاتیاں وچ وی ہن۔ اؤلکھاں دا ساندل بار وچ کیول اک پنڈ اؤلکھ نام دا ہی سی۔ مہاراجا رنجیت سنگھ دی رانی جنداں سیالکوٹ دے پنڈ چاہوڑ دے اؤلکھاں دی دھی سی۔ اک ہور روایت انوسار اؤلکھ جٹّ راجا لوئیلاک دی بنس وچوں ہن۔ اجینی دا اک سانمت راجا یشودھرمان اؤلکھ بنس وچوں سی۔ کئی اتہاسکار اؤلکھاں نوں مہامبھارت دے سمیں دا اک پرانا قبیلہ مندے ہن۔ اؤلکھ ہندو جاٹ وی ہن۔ ابٹسن نے 1881ء دی لوک گݨتی انوسار اپنی کتاب وچ اؤلکھ جٹاں دی کل گنتی 23،689 لکھی ہے۔ سابقہ چیف ایئر مارشل سردار ارجن سنگھ امرتسر دا اؤلکھ جٹّ ہے۔ ایہہ بہت یوگ تے دلیر افسر سی۔ سردار ارجن سنگھ دا پنڈ نارلی ہے۔ امرتسر ضلعے دے پنڈاں نارلی، ٹھٹھا، سرہالی وڈی، کوہالا، کوہالی، ویروووال، لوپوکے، شہبازپر آدی وچ اؤلکھ جٹّ کافی وسدے ہن۔

اؤلکھ گوت دا اؤلکھ پنڈ دھاریوال کھیتر ضلع گورداس پور وچ وی ہے۔ فروزپور دے زیرے کھیتر وچ کوہالا پنڈ وی سارا اؤلکھ گوت دے جٹاں دا ہے۔ لدھیانے ضلعے وچ اؤلکاں دے کئی پنڈ ہن۔ جرگ دے پاس ددھال وی اؤلکھاں دا پرسدھ پنڈ ہے۔ ملیرکوٹلا کھیتر وچ کپّ پنڈ وی اؤلکھ بھائیچارے دا ہے۔ روپڑ کھیتر وچ وی کجھ اؤلکھ وسدے ہن۔ ماجھے تے مالوے وچ اؤلکھ گوت کافی پرسدھ ہے۔

مذہب

پوربی پنجاب وچ اؤلکھ جٹّ سکھ ہن۔ پچھمی پنجاب وچ بہتے اؤلکھ مسلمان سن۔ ایچّ اے روز اپنی کتاب گلوسری آف ٹرائیبز اینڈ کاسٹس پنہ-221 اتے اؤلکھاں، دیولاں، دلیواں، بلنگاں تے پامراں نوں جگدیؤ دی بنس وچوں لکھدا ہے۔ اؤلکھ بنس وچوں دھنچ وی بہت پرسدھ سوربیر سی۔

ہندو اولکھ

ہماچل پردیش دی تحصیل اونا دے پرسدھ پنڈ سنتوکھگڑھ وچ وی اؤلکھ گوت دے جٹّ آباد ہن۔ اتر پردیش وچ ہندو جٹاں نونؤلکھ جاں اؤرے کیہا جاندا ہے۔ کیپٹن دلیپ سنگھ اہلاوت اپنی پستک دے پنہ 248 اتے لکھدا ہے کہ مہامبھارت دے سمیں اؤلکھ نریش دا مہاراجہ یدھشٹر دی سبھا وچ آنا پرمانت ہندا ہے۔ اصل وچ اؤلکھ بہت ہی پراچین جٹّ گھرانہ ہے۔ ایہہ پرمار جٹاں وچوں ہی ہن۔ پرو گرچرن سنگھ اؤلکھ پنجاب دے اگھے اتہاسکار ہن۔ دوآبے تے ماجھے وچوں کجھ اؤلکھ بدیشاں وچ جا کے آباد ہو گئے ہن۔

اؤلکھ بہت ہی اگھا تے پربھاوشالی گوت ہے۔ بی ایسّ داہیا وی اپنی کتاب جاٹس پنہ 245 تے اؤلکھاں نوں مہامبھارت دے سمیں دا بہت ہی پراچین جٹّ قبیلہ لکھدا ہے۔ پرمار وی جٹاں دا پرانا تے سکتیشالی گھرانہ سی۔ اصل وچ اؤلکھ راجے جگدیؤ دے بھائیچارے دے وچوں ہن۔ ایہہ پرمار بنسی ہن۔