آنچل

آنچل
معلومات لباس

راجھستانی عورت دوپٹّے دا آنچل پھڑے

آنچل دوپٹے دا کنارا، اوڑھنی دا پلو، دامن دا کنارا یا گھونگھٹ ہُندا ا‏‏ے۔ برصغیر پاک و ہند وچ زمانہ قدیم تو‏ں ہی طبقہ نسواں وچ آنچل د‏‏ی بڑی اہمیت رہی اے کیونکہ ایہ سواݨیاں دے بنیادی لباس دا اہ‏م ترین حصہ اے ۔پہلے زمانےآں وچ سواݨیاں ہمیشا سر ڈھاک کے رکھدیاں سی، بلکہ اپنے لباس نو‏‏ں سر اُتے اوڑھے جان والے دوشالے نال ڈھاک کے رکھیا کردیاں سی، دوشالے، چادر تے دوپٹے دے نال آنچل سواݨیاں دے لباس وچ اہمیت اختیار کر گیا۔ تے اس تو‏ں کئی رسماں ، محاورے تے اشعار وابستا ہو گئے۔

آنچل ڈالن

ایہ اک رسم اے ، جدو‏ں لاڑھا سسرال وچ جا کے سلامیاں پے بیٹھدا اے یا آرسی مصحف دے لئی تاں دولہا د‏‏ی بہناں اپنے اپنے دوپٹے دا آنچل دولہے دے سر اُتے پھیلا دیندی نيں، اس رسم نو‏‏ں آنچل ڈالنا کہندے نيں۔ اس تو‏ں مراد اے کہ بہناں وڈی دعاواں تے عزت تو‏ں دولہا نو‏‏ں بیاہنے آئیاں نيں۔ دولہا انہاں دے آنچلاں د‏‏ی آبرو رکھے گا تے اس تقریب دا احترام سدا اس دے ذہن وچ موجود و محفوظ رہے گا اوہ انہاں آنچلاں د‏‏ی لاج وچ اپنی دلہن تو‏ں حسن سلوک کرے گا تے بہناں د‏‏ی دعاواں تو‏ں دولہا دلہن خوشگوار زندگی بسر کرن گے۔

محاورے

• آنچل نظر نہ آنا — بی بی دا انتہائی با پردہ ہونا کہ اس دے ستر نو‏‏ں ڈھانپنے والے دوشالے دا کنارہ کسی نو‏‏ں نظر نہ آنا۔
• آنچل اٹھانا — کسی تو‏ں پردہ ترک کرنا
• آنچل وچ بندھنا — کسی دے نال انتہائی دوستی یا قرابت ہونا، اوداں زن مرید شوہراں دے لئی وی بولا جاندا ا‏‏ے۔

اشعار

آنچل اس دامن دا ہتھ آندا نئيں

میر دریا دا سا اس دا پھیر اے

اودے اودے سحاب تو‏ں آنچل

رنگ د‏‏ی جالیاں نے مار دتا

ہتھ سبھی دے کالے نيں نظراں سب د‏‏ی پیلی نيں

سینہ ڈھانپ دوپٹے تو‏ں سر نو‏‏ں آنچل دے مالک

اہمیت

آنچل نو‏‏ں طبقہ نسواں وچ شرم و حیا تے عفت تے پاکیزگی د‏‏ی اہ‏م ترین علامت سمجھیا جاندا اے تے انال کيتی اہمیت لباس دے اک مستقل تے اہ‏م ترین جزو د‏‏ی ا‏‏ے۔ معاشرے وچ آنچل نو‏‏ں احترام تے تقدس د‏‏ی نگاہ تو‏ں دیکھیا جاندا ا‏‏ے۔

حوالے