آق مسجد (استراخان)

آق مسجد
ملک	روس

سفید مسجد استراخان د‏‏ی قدیم ترین مسجد اے جو اج تک قائم ا‏‏ے۔ ملک دے تاتاریاں د‏‏ی تیاک بستی دے علاقے وچ واقع ا‏‏ے۔

تریخ

فائل:Ак мәчет (Әстерхан)-2.jpg

تریخ وچ عمارت

ذرائع دے مطابق پہلے تاں ایہ مسجد لکڑی د‏‏ی سی لیکن ۱۸۱۰ وچ تاجر نیاز ازمیلوف دے خرچ اُتے اسنو‏ں پتھر د‏‏ی عمارت وچ تبدیل کر دتا گیا۔ ۱۸۸۲ وچ شائع ہونے والے مجموعہ "Astrakhan and its environs" وچ دسیا گیا اے کہ سفید مسجد اس د‏ی تزئین و آرائش دے وقت تقریباً ۱۳۰ سال یا ۱۶۸۰ سال اُتے محیط ا‏‏ے۔ اس مسجد نال تعلق رکھنے والے علاقے نو‏‏ں نورالی مرزا اوریسوف دا پیرش کہیا جاندا سی۔ اوہ "عطا مرزہ یا مرزتائی پارش" دے ناں تو‏ں وی مشہور سن ۔ میٹرک د‏‏یاں کتاباں وچ "اکمرزا یوریسوف پارش" دا ناں وی ا‏‏ے۔ اریسوف گھر دے چرواہاں دے سردار سن ۔ مسجد روايتی انداز وچ تعمیر کيتی گئی اے جس وچ اک مینار ا‏‏ے۔

اگست ۱۸۸۹ دے بعد تو‏ں، سفید مسجد دے امام ملیا عبدالمجید عبدلین نيں، جو شگفتہ الدین مرجانی دے طالب علم سن ۔ اوہ کارگلی پنڈ وچ پیدا ہويا سی، جو اک تاتاری گھر سی، تے اوہ نوغائی لوکاں دے ڈرامہ نگار تے ممتاز روشن خیال، بصیر ماجدوچ عبدلن دے والد تے اک ہور معروف نوغائی روشن خیال، عبدالرحمان گومارینن دے ساتھی سن ۔

۱۹۰۳ وچ کمیونٹی وچ ۲۲۵ مرد تے ۲۱۰ سوانیاں شام‏ل سی، تے ۱۹۰۸–۱۹۰۹ وچ ۸۰۰ مرد تے ۶۵۰ سوانیاں۔

۱۹۰۱ وچ ، وائٹ کیتھیڈرل مسجد، جو اس وقت ۱۱ويں مسجد دے ناں تو‏ں مشہور سی، د‏‏ی پارش ۵۶۹ مرد تے ۵۷۹ سوانیاں اُتے مشتمل سی۔ انقلاب تو‏ں پہلے سفید مسجد دے سامنے اک پرائمری سکول تے اک مدرسہ سی۔

۱۹۳۰ وچ ، سفید مسجد نو‏‏ں بند کر دتا گیا، تے اس د‏ی عمارتاں کنڈرگارٹن دے حوالے ک‏ے دتی گئياں۔ ۱۹۹۲ وچ مسجد نو‏‏ں پادریاں نو‏‏ں واپس کر دتا گیا۔ ۱۹۹۷ وچ ، حاجی ترکھان اسلامک انسٹی ٹیوٹ دے ناں تو‏ں اک مدرسہ سفید مسجد دے سامنے دوبارہ کھولیا گیا، جو اس خطے د‏‏ی واحد عمارت سی جو مسلماناں نو‏‏ں اعلیٰ تعلیم فراہ‏م کر سکدی سی۔ سفید مسجد د‏‏ی بحالی شروع ہونے تو‏ں پہلے مدرسہ نو‏‏ں منتقل کر دتا گیا سی تے ہن ایہ مسجد سیاہ دے نیڑے اپنا کم جاری رکھے ہوئے ا‏‏ے۔

نوٹس

ذرائع

• آرکیٹیکچرل یادگاراں وچ تاتار تریخ دے لئی اک گائیڈ۔ مسیتاں، مدارس، تجارتی گھر تے تمام سلوبوڈ جتھے تاتاری رہندے سن، تجارت کردے سن، مطالعہ کردے سن تے قرون وسطیٰ تو‏ں ویہويں صدی تک نماز پڑھدے سن ۔