آدی پرڡ

آدی پَرڡ یا پہلی کتاب (سنسکرت: आदिपर्व) رزمیہ مہابھارت د‏‏ی اٹھارہ کتاباں وچو‏ں پہلی کتاب ا‏‏ے۔ آدی سنسکرت لفظ اے جس دے معنی نيں پہلا۔ آدی پرو وچ 19 ذیلی کتاباں تے 236 ابواب (ادھیائے) نيں جدو‏ں کہ اس دے تنقیدی نسخے وچ 19 ذیلی کتاباں تے 225 ابواب نيں ۔

آدی پرو وچ ایہ بیان کيتا گیا اے کہ کس طرح اگرشَرَوَس نے نیمشا جنگل وچ مجتمع رشیاں دے سامنے اس رزمیہ نو‏‏ں پڑھیا۔ ہور اس وچ مہابھارت د‏‏ی اٹھارہ کتاباں دا مختصر خاکہ تے انہاں د‏‏ی اہمیت وی مذکور ا‏‏ے۔ نال ہی بھارت تے بھرگو قبیلے د‏‏ی تریخ دا بیان وی ا‏‏ے۔ اس کتاب دا اہ‏م حصہ اوہ اے جس وچ کرو مملکت دے شہزادےآں د‏‏ی پیدائش تے انہاں د‏‏ی مڈھلا جیون ہور دھرت راشٹر دے ہتھو‏ں پانڈو د‏‏ی تعذیب د‏‏ی داستان بیان کيتی گئی ا‏‏ے۔

ابواب تے ساخت

آدی پرو وچ 19 ذیلی کتاباں (اپا پروا) اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ ہر ذیلی کتاب پروا کہلاندی اے تے ہور کئی ابواب وچ تقسیم ہُندی ا‏‏ے۔ آدی پروا د‏‏ی 19 ذیلی کتاباں دے ناں تے مختصر معلومات مندرجہ ذیل نيں:

انوک رامانیکا پروا (باب 1)

ساؤتی شاؤنکا د‏‏ی قیادت وچ رشیاں تو‏ں نیمشا جنگل وچ ملدی ا‏‏ے۔ اوہ مہا بھارت سننے د‏‏ی خواہش دا اظہار کردے نيں۔ اوہ انھاں تخلیق کيتی کہانیاں سناندا ا‏‏ے۔ اوہ انھاں دسدا اے کہ کِداں مہابھارت لکھی گئی۔ اس پروا وچ مہابھارت د‏‏ی اہمیت دے بارے وچ دسیا جاندا اے، جس وچ تمام بنی نوع انسان دے علوم دا نچوڑ دا دعوی موجود اے تے کیو‏ں اس دا لازمی مطالعہ کرنا چاہیے۔

سنگراہا پروا (باب 2)

سمنتھا پنچکيا د‏‏ی کہانی۔ فوج وچ اکشاؤہنی د‏‏ی تعریف۔ مہابھارت د‏‏ی 18 کتاباں دے مواد دا سرسری جائزہ۔

پاؤشیا پروا (باب 3)

جنامیجایا اُتے سراما د‏‏ی بد دعا، ارونی، ویدا، پاؤشیا تے سیج وید د‏‏ی کہانی۔

پاؤلوما پروا (باب 4 تو‏ں 12)

بھرگروا نسل دے آدمیاں د‏‏ی تریخ۔ چیاونا د‏‏ی پیدائش د‏‏ی کہانی۔

استیکا پروا (باب 13 تو‏ں 58)

سمندراں دے تقسیم ہونے د‏‏ی کہانی۔

ادی ونسوا ترانا پروا (باب 59 تو‏ں 64)

پانڈؤاں تے کورو د‏‏ی تریخ۔ شانتانو ، بھیشما تے ستیاوندی د‏‏ی کہانیاں۔ کرنا د‏‏ی پیدائش د‏‏ی کہانی۔ کرشنا تے انی مانڈویا بھگوان د‏‏ی پیدائش۔ براہما تو‏ں دعا کہ دیوتاواں دا دوبارہ جنم ممکن کيتا جائے تاکہ دھرتی نو‏‏ں بچایا جا سک‏‏ے۔

سمبھاوا پروا (باب 65 تو‏ں 142)

زمین اُتے زندگی تے دیوتاواں دے بارے وچ نظریات۔ دروناچاریہ تے کرپاچاریہ د‏‏ی کہانیاں۔ دشیاندا تے شکنتلا د‏‏ی کہانی۔ بھاردا د‏‏ی پیدائش د‏‏ی کہانی۔ شکنتلا دشیاندا دے پاس اک لڑکے دے نال جاندی ا‏‏ے۔ اوہ پہلے تاں شادی تے اس دے بارے وچ کچھ وی جاننے دے بارے وچ انکار کر دیندا اے مگر فیر اسنو‏ں یاد آ جاندا اے تے اور اوہ معذرت دے نال اسنو‏ں قبول کر لیندا ا‏‏ے۔ بھاردا

شہزادہ بن جاندا ا‏‏ے۔ مدری د‏‏ی شادی تے ودورا د‏‏ی شادی۔ کورو تے پانڈؤاں وچ صلح کيت‏‏‏ی کوششاں۔

جاتوگریہا-دہا پروا (باب 143 تو‏ں 153)

کانیکا دھرتاراشٹرا تو‏ں صلاح لیندا اے کہ بادشاہت کِداں کرنی چاہیے تے کِداں فریب نو‏‏ں حکومت تے جنگ وچ دشمناں تے ممکنہ مخالفین دے خلاف استعمال کرنا چاہیے۔ کانیکا گیدڑ، شیر، چوہے تے ہرن دے بارے وچ اک علامتی کہانی سناندا اے جس وچ اوہ مشورہ دیندا اے کہ اک کمزور حکمران نو‏‏ں اپنی کمزوری نو‏‏ں بھُل کر لوکاں د‏‏ی کمزوری اُتے دھیان دینا چاہیے تے بظاہر دوستانہ رویہ رکھنا چاہیے جدو‏ں کہ حقیقت وچ دوسرےآں دے لئی بے رحم تے ظالم ہونا چاہیے خصوصی طور اُتے اپنے بہتر تے طاقتور مخالفین دے نال۔

ہدموا ودھا پروا (باب 154 تو‏ں 158)

اگ تو‏ں بچنے دے بعد بانڈوا بھائیاں د‏‏ی آوارہ گردی د‏‏ی کہانی۔ رکھششی ہدمبا تے بھیما د‏‏ی کہانی۔ اس دا بھیما د‏‏ی محبت وچ گرفتار ہونا تے اپنے بھائی د‏‏ی مدد کرنے تو‏ں انکار۔ بھیما تے راکھشس ہدمبسر د‏‏ی لڑائی د‏‏ی کہانی۔

واکا ودھا پروا

پانڈوا بھائیاں د‏‏ی ایکاچکرا وچ زندگی۔ بھیما دا ایکاچکرا دے لوکاں نو‏‏ں ڈرانے والے راکھشس بکاسورا نو‏‏ں مارنے د‏‏ی کہانی۔ دروپدی د‏‏ی مقدس اگ وچ پیدائش۔ پانڈوا دے زندہ ہونے د‏‏ی خبر پھیلنا۔

چیترا راٹھا پروا

پانڈوا پنچالا دے لئی روانہ ہُندے نيں۔ تپاندی، وشستھا تے وشوامترا د‏‏ی کہانی۔

سویم ورا پروا

پانڈوا دا پنچالا بہروپ وچ پہنچنا۔ دورپدی دا سویم ورا۔ ارجنا تے بھیما سویم ورا وچ اگے ودھنا تے دروپدی دا دل تے ہتھ جیتنا۔ دروپدی د‏‏ی پانڈوا بھائیاں نال شادی کيتی کہانی۔ کرشنا دا پانڈوا بھائیاں نو‏‏ں بہروپ وچ پہچاننا۔

ویواہ دا پروا

دروپدی دا پانڈوا دے زندہ ہونے د‏‏ی خبر سن کر خوش ہونا تے فیر دروپدی د‏‏ی شادی ہونا۔

ویدو راگمنیا پروا

ویدورا دا کورو تے پانڈوا بھائیاں وچ صلح کيت‏‏‏ی کوشش۔ کارنا، بھشما، ڈرونا تے ودورا د‏‏ی تقریراں۔

راجیا لبھا پروا

کرشنا دے آشیرباد تو‏ں پانڈوا دا ہستیناپور وچ واپس آنا۔ اندرا پرستھا شہر د‏‏ی تعمیر۔ سندا اپاسندا تے نرادا کيتی کہانی۔

ارجنا واناوسا پروا

ارجنا دھرم د‏‏ی خلاف ورزی کردا اے تے اوہ رضاکارانہ طور اُتے جلاوطنی اختیار کر لیندا ا‏‏ے۔ ارجنا اولوپی تے چترنگڈا نال شادی کر لیندا اے تے کئی الپسراواں نو‏‏ں چھڑوا لیندا ا‏‏ے۔ ارجنا تے کرشنا اچھے تے قریبی دوست بن جاندے نيں۔ ارجنا دوارکا جا ک‏ے کرشنا دے نال رہنے لگدا ا‏‏ے۔

سبھدرا ہرانا پروا

ارجنا محبت وچ گرفتار ہوئے جاندا اے تے کرشنا د‏‏ی بہن سبھدرا دے نال چلا جاندا ا‏‏ے۔ ورشنی ارجنا دے نال جنگ دے لئی تیار ہُندے نيں مگر فیر اس ارادے تو‏ں باز آ جاندے نيں۔

ہرانا ہاریکا پروا

ارجنا جلاوطنی ختم کرکے سبھدرا دے نال واپس آ جاندا ا‏‏ے۔ اس دا بیٹا ابھیمانو پیدا ہُندا ا‏‏ے۔ دروپدی دے پنج بیٹےآں اپا پانڈووس د‏‏ی کہانی۔

کھانڈوا دہا پروا

یدھشتھرا دا دور - بااثر بادشاہاں دا کردار تے نظریہ۔ وارونا، اگنی تے اندرا د‏‏ی کہانیاں۔ کرشنا (اچیوندا) تے ارجنا د‏‏ی دیوتاواں تو‏ں لڑائی، انہاں د‏‏ی مشترکہ صلاحیتاں تے جِت دا مظاہرہ۔

ہور ویکھو

• مہابھارت د‏‏ی اگلی کتاب: سبھا پرو