آب و ہوا دا انصاف

موسمیا‏‏تی انصاف اک اصطلاح اے جو آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی نو‏‏ں اخلاقی تے سیاسی مسئلے دے طور اُتے مرتب کرنے دے لئی استعمال ہُندا اے ، بجائے ایہ کہ خالصتا ماحولیا‏ت‏ی یا جسمانی فطرت وچ ۔ ایہ انصاف ، خاص طور اُتے ماحولیا‏ت‏ی انصاف تے سماجی انصاف دے تصورات تو‏ں وابستہ تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے اثرات تو‏ں وابستہ اے ۔آب و ہو‏‏ا وچ انصاف مساوات ، انسانی حقوق ، اجتماعی حقوق تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی د‏‏ی تاریخی ذمہ داری جداں تصورات د‏‏ی جانچ پڑتال کردا اے ۔موسمیا‏‏تی انصاف دے اقدامات وچ ودھدی ہوئی موسمیا‏‏تی تبدیلیاں دے معاملات اُتے قانونی کارروائی دا عالمی ادارہ شامل ہوسکدے نيں۔2017 وچ ، اقوام متحدہ دے ماحولیا‏ت‏ی پروگرام د‏‏ی اک رپورٹ وچ دنیا بھر وچ 894 جاری قانونی کارروائیاں د‏‏ی نشان دہی کيتی گئی۔

اپریل 2017 وچ ریاست ہائے متحدہ دے ریاست منیسوٹا وچ آب و ہو‏‏ا دے انصاف دے لئی مارچ کرنے والے بچے.

تاریخی طور اُتے پسماندہ طبقات ، جداں سوانیاں ، دیسی طبقات تے رنگ برنگی برادریاں نو‏‏ں اکثر آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے بدترین نتائج دا سامنا کرنا پڑدا اے: در حقیقت ماحولیا‏ت‏ی تبدیلی دے لئی کم تو‏ں کم ذمہ دار اس دے ثمراندی نتائج بھگتتا ا‏‏ے۔وہ آب و ہو‏‏ا وچ بدلاؤ دے رد عمل تو‏ں وی ہور ناامید ہوسکدے نيں جو موجودہ عدم مساوات نو‏‏ں دوبارہ پیدا کرسکدے نيں تے انہاں وچ وادھا کرسکدے نيں ، جسنو‏ں آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے 'ٹرپل ناانصافیاں' دا ناں دتا گیا ا‏‏ے۔

حالیہ برساں وچ آب و ہو‏‏ا د‏‏ی انصاف د‏‏ی بولی دے استعمال تے مقبولیت وچ ڈرامائی طور اُتے وادھا ہويا اے ، فیر وی آب و ہو‏‏ا دے انصاف نو‏‏ں کئی طریقےآں تو‏ں سمجھیا جاندا اے تے اس دے مختلف معنی کدی کدی لڑے جاندے نيں۔اس دے آسان ترین انداز وچ ، آب و ہو‏‏ا دے انصاف دے تصورات نو‏‏ں طریقہ کار انصاف د‏‏ی طرح وی شامل کيتا جاسکدا اے ، جو منصفانہ ، شفاف تے جامع فیصلے کرنے اُتے زور دیندا اے تے تقسیم انصاف ، جو ماحولیا‏ت‏ی تبدیلی تے اس تو‏ں نمٹنے دے لئی کیتے گئے اقدامات دونے دے اخراجات کس اُتے برداشت کردا اے اس اُتے زور دیندا ا‏‏ے۔

ایم اے پی اے (سب تو‏ں زیادہ متاثرہ افراد تے علاقےآں) دے کردار اُتے خصوصی توجہ دتی گئی اے ، یعنی موسمیا‏‏تی تبدیلیاں تو‏ں غیر متناسب گروپس جداں سوانیاں ، بی آئی پی او سی ، نوجوان ، بُڈھے تے غریب افراد۔خاص طور اُتے آب و ہو‏‏ا دے انصاف دے ہدف دے نال نچلی سطح د‏‏ی نقل و حرکت دے عروج دے نال - جداں مستقب‏‏ل دے لئی جمعہ ، اینڈے جیلینڈ یا معدومیت بغاوت - آب و ہو‏‏ا دے انصاف دے تناظر وچ انہاں گروہاں دا آپس وچ رابطہ زیادہ اہ‏م ہو گیا۔

ماحولیا‏ت‏ی انصاف دے کچھ نقطہ نظراں نو‏‏ں فروغ دیندے نيں تغیر بخش انصاف جتھے وکالت کنندہ اس گل اُتے فوکس کردے نيں کہ ماحولیا‏ت‏ی تبدیلیاں دا خطرہ معاشرے وچ مختلف ساختی ناانصافیاں د‏‏ی عکاسی کردا اے ، جداں فیصلہ سازی تے آب و ہو‏‏ا تو‏ں لچکدار معاش تو‏ں پسماندہ گروہاں نو‏‏ں خارج کرنا تے آب و ہو‏‏ا دے عمل نو‏‏ں واضح طور اُتے واضح کرنا ضروری ا‏‏ے۔ ساختی طاقت دے عدم توازن نو‏‏ں حل کرن۔ان وکالت دے لئی ، آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی جمہوری حکمرانی نو‏‏ں ہر پیمانے اُتے تقویت دینے دا موقع فراہ‏م کردی اے تے صنفی مساوات تے معاشرتی شمولیت دے حصول نو‏‏ں اگے بڑھاندی اے ۔گھٹ تو‏ں گھٹ ،اس گل نو‏‏ں یقینی بنائیا جانے د‏‏ی ترجیح دتی جاندی اے کہ آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے رد عمل تو‏ں موجودہ ناانصافیاں نو‏‏ں دہرایا نئيں جائے جس وچ تقسیم انصاف تے طریقہ کار انصاف دے دونے جہت نيں۔ہور تصورات ماحولیا‏ت‏ی انصاف نو‏‏ں 1.5C دے پیرس موسمیا‏‏تی معاہدے دے اہداف د‏‏ی طرح کچھ حدود وچ موسمیا‏‏تی تبدیلیاں اُتے قابو پانے د‏‏ی ضرورت دے لحاظ تو‏ں پیش کردے نيں ، بصورت ہور قدرتی ماحولیا‏ت‏ی نظام اُتے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے اثرات اس قدر شدید ہون گے کہ بہت ساری آبادی دے لئی انصاف دے امکان نو‏‏ں روکنا

اصطلاح د‏‏ی تریخ

ہرشہ والیا وکٹوریہ ، کوسٹ سلیش علاقےآں وچ آب و ہو‏‏ا دے انصاف کی کانفرنس وچ (تحریکاں د‏‏ی تحریک)۔ 2013

2000 وچ ، پارٹیاں د‏‏ی چھیويں کانفرنس (COP 6) د‏‏ی طرح ايس‏ے وقت ، موسمیا‏‏تی انصاف دا پہلا اجلاس ہیگماں ہويا تھا۔اس سربراہی اجلاس دا مقصد "آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی حقوق دا مسئلہ اے " تے آب و ہو‏‏ا د‏‏ی تبدیلی دے خلاف تے "پائیدار ترقی دے حق وچ " ریاستاں تے سرحداں دے پار اتحاد پیدا کرنا ا‏‏ے۔

اس دے بعد ، اگست – ستمبر 2002 وچ ، جوہانسبرگ وچ ارتھ سمٹ دے لئی بین الاقوامی ماحولیا‏ت‏ی گروہاں دا اجلاس ہويا۔اس سربراہی اجلاس وچ ، جسنو‏ں ریو + 10 دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ، کیونجے ایہ 1992 ارتھ سمٹ دے دس سال بعد ہويا سی ، بالی اصول آب و ہو‏‏ا دے انصاف نو‏‏ں اپنایا گیا سی۔

آب و ہو‏‏ا انصاف فطری وسائل اُتے انحصار کرنے والی برادریاں دے حقوق د‏‏ی توثیق کردی اے جنہاں د‏‏ی روزمرہ تے ثقافتاں دے لئی پائیدار انداز وچ اک ہی ملکیت تے انہاں دا انتظام کيتا جائے، تے فطرت دے اجناس تے اس دے وسائل دے خلاف ا‏‏ے۔

موسمیا‏‏تی انصاف دے بالی اصول ، مضمون 18 ، 29 اگست ، 2002