بوآ:واقعہ کربلا
| ” | حسین منی و انا من الحسین ۔ قول رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم | “ |
| ” | خداوند نے فرات دے کنارے اک ذبحِ عظیم مقرر کر رکھی اے ۔ توریت ، کتاب یرمیاہ 46:10 | “ |
فرمان سید الانبیا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم
﴿ان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ﴾
حسین چراغِ ہدایت تے کشتیِ نجات نیں
حیّ الی الحسین علیہ السلام لان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ من اراد النجاۃ فلیوال حسینا
چلے آو حسین علیہ السلام دی طرف کیوںکہ آپ علیہ السلام ہدایت دے چراغ تے نجات دی کشتی نيں جو بندہ نجات چاہندا اے اسنوں چاہیے کہ حسین نوں دوست رکھے۩مَثَلُ أهلِ بَیتی فیکُم مَثَلَ سَفینَهَ نُوحٍ مِن قومِهِ مَن رَکِبَهَا نَجَا وَ مَن تَخَلَّفَ عَنهَا غَرِقا۩
میرے اھل بیت دی مثال کشتی نوح دی طرح اے جو وی اس وچ سوار ہوئے گا اوہ نجات پائے تے جس نے وی اس توں منہ موڑ لیا اوہ غرق ہوجائے گا تعارف سانحۂ کربلا یا واقعہ کربلا یا کربلا دی جنگ 10 محرم 61ھ (بمطابق 9 یا 10 اکتوبر، 680ء) نوں موجودہ عراق چ کربلا دے مقام اتے پیش آیا۔ جتھے مشہور عام تاریخ دے مطابق اموی خلیفہ یزید اول دی بھیجی گئی فوج نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے نواسے حسین ابن علی تے ان دے اہل خانہ نوں شہید کیتا۔ حسین ابن علی دے نال 72 ساتھی، کچھ غلام،22 اہل بیت دے جوان تے خاندان نبوی دیاں عورتاں تے بچے شامل سن ۔ اسلامی نظام حکومت دی بنیاد شورائیت اتے سی ۔ آنحضور صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تے خلفائے راشدین دے دور اس دی بہترین مثال سن ۔حضرت حسن بن علی تے معاویہ نے معاہدہ کیتا سی کہا وہ کسے نوں خلیفہ نامزد نہ کرن گے مگر معاویہ نے یزید نوں اپنا جانشین نامزد کرکے ایسے اصول دین دی خلاف ورزی کیتی سی کیونجے اسلامی نقطہ حیات چ شخصی حکومت دے قیام دا کوئی جواز نہیں ۔ حالے تک سرزمین حجاز چ ایسے کبار صحابہ تے اکابرین موجود سن جنہاں نے براہ راست نبی کریم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا دور دیکھا سی ۔ لہذا انہاں لئی معاویہ دی غلط روایت قبول کرنا ممکن نئیں سی ۔ امام حسین عليہ السلام نے انہاں ہی اصولاں دی خاطر یزید دی بیعت قبول کرن توں انکار کر دتا۔ یزید دا ذاتی کردار انہاں ساریاں خوبیاں توں عاری سی جو امیر یا خلیفہ لئی شریعت اسلامیہ نے دسیاں نیں ۔ سیروشکار تے شراب و شباب اس دے پسندیدہ مشاغل سن لہذہ ذاتی حیثیت نال وی کسے فاسق تے فاجر نوں بطور حکمران تسلیم کرنا امام حسین عالی مقام لئی کس طرح ممکن ہو سکدا سی۔ یزید نے تخت نشین ہون دے بعد حاکم مدینہ ولید بن عقبہ راہیں امام حسین عليہ السلام توں بیعت طلب کیتی ولید نے سختی نال کم نہ لیا لیکن مروان بن الحکم بزور بیعت لین لئی مجبور کر رہیا سی ۔ انہاں حالات چ امام حسین عليہ السلام نے سفر مکہ اختیار کیتا تے ااہل وتھوں کوفہ دی دعوت اتے کوفہ لئی روانہ ہوئے۔ جدوں امام حسین عليہ السلام مکہ پہنچے تے اہل کوفہ نے انھاں نوں سینکڑے خط لکھ کے کوفہ آن دی دعوت دتی تاکہ اوہ خلافت اسلامیہ دے قیام دی جدوجہد دا آغاز کر سکن لیکن غدار اہل کوفہ نے انہاں نل اغداری کیتی تے اپنے وعدےآں توں پھر کے امام حسین عليہ السلام دا ساتھ نہ دتا۔ یزید دی بھیجی ہوئی فوج نے کربلا چ نواسہ رسول امام حسین عليہ السلام نوں انہاں دے اہل خانہ تے اصحاب نوں شہید کر دتا۔ ولید بن عتبہ نے امام حسین عليہ السلام تے عبداللہ بن زبیر نوں قاصد دے ذریعہ بلایا۔ حالے تک معاویہ دے مرن دی خبر مدینہ چ عام نہ ہوئی سی ۔۔ پر بلاوے دا مقصد دوناں حضرات نے سمجھ لیا ۔امام حسین عليہ السلام توں جدوں بیعت لئی کہیا گیا تے انہاں نے جواب دتا کہ میرے ورگا آدمی خفیہ بیعت نہیں کر سکدا۔ جدوں بیعت عام ہوئے گی اس وقت آ جاواں گا ۔ ولید راضی ہو گیا تے انھاں نوں واپس جان دی اجازت دے دتی ۔ عبداللہ بن زبیر اک دن دی مہلت لے کے مکہ روانہ ہوگیا۔ بعد چ اسدا تعاقب کیتا گیا مگر اس اثناء چ اوہ کتھے دور جا چکیا سی ۔ جدوں مروان نوں اس صورت حال دا علم ہویا تے ولید نال بہت ناراض ہویا تے کہیا کہ توں بیعت دا وقت گوا دتا ۔ ہ نقیامت تک انہاں توں بیعت نئیں لے سکیں گا۔ امام حسین عليہ السلام عجیب الجھن نال دوچار سن اگر اوہ مدینہ چ مقیم رہندے تے بیعت دے بغیر کوئی چارہ کار نہ سی ۔ لٰہذا اوہ27 رجب 60 ہجری(60ھ) چ اپنے اہل و عیال دے نال مکہ روانہ ہو گئے۔ مکہ پہنچ کے شعب ابی طالب چ قیام کیتا۔
|
| چُنواں لیکھ کربلا وچ اولاد امام حسن علیہ السلام پہلی بار انہاں نوں ابن شہر آشوب نے شہدائے کربلا دی لسٹ وچ درج کيتا اے . امام حسن دے 20 بیٹےآں وچوں 7 نےکربلا دی جنگ وچ حصہ لیا جنہاں وچ بشر وی نيں تمام بھائی جنگ وچ شہید ہوے ۔ بشر دی شہادت بارے ابن شہر آشوب لکھدے نيں :"۔۔۔۔ایہ دسیا جاندا اے کہ بشر وی شہید ہوئے۔" بشر بن حسن دے بھائیاں وچ جو کربلا وچ موجود سن : عمرو بن حسن ( جو بچے سن تے کربلا وچ شہید ہوئے ) حسن بن حسن ( جو حسن مثنی دے ناں توں مشہور نيں) ، قاسم بن حسن (جو کربلا وچ امام دی طرف توں لڑدے ہوئے شہید ہوئے) ، عبد اللہ بن حسن ، عبد اللہ اصغر عبد الله بن الحسن بن علي بن أبي طالب (توفي في 61هـ/ 680 ء) فرزند امام الحسن بن علي سن تے معركة كربلاء وچ امام حسین دے ہمراہ شریک ہوئے تے شہادت نال سرفراز ہوئے. حسن ابن علی تے بنت شکیل بن عبد اللہ بجلی دے فرزند سن۔ آپ دے نانا صحابیٍ رسول سن۔ واقعہ کربلا وچ سنِ بلوغت تک نہ پہنچے سن مگر بے مثال شجاعت دے مالک سن۔ 14 دشمناں نوں قتل کر کے ہانی ابن شیت خضرمی دے ہتھوں شہید ہوئے۔ بحر بن كعب لعین نے امام حسن دے اس کم سن شہسوار نوں شہید کیتا، دسیا جاندا اے حرملہ لعین نے تلوار دے وار نال 11 سال دے فرزند حسن دے ہتھ قطع کیتے وهو في حجر عمّه الحسين وقت شہادت آپ دی عمر صرف 11 سال سی,آپ ایہ رجز پڑھدے ہوئے حملہ آور ہوئے: إن تنـكروني فأنا ابن حـيدرة ضـرغام آجام وليث قسـورة على الأعادي مثل ريح صرصرة ابو بکر بن حسن حسن ابن علی دے بیٹے سن، حسن علی بن ابی طالب دے بیٹے تے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم دے پوتے سن۔ 61ھ وچ اپنے چجا حسین ابن علی دے ہمراہ میدان کربلا وچ موجود سن، کربلا وچ عبد اللہ بن عقبہ غنوی دے تیر توں شہید ہوئے، ابو بکر دی شہادت قاسم بن حسن دے بعد ہوئی سی۔ آپ دے والد حسن ابن علی نیں تے حسن بن علی دی زوجہ ام ولد< آپ دی والدہ نیں۔ قاسم بن حسن آپ دے بھائی نیں جو کربلا وچ آپ توں پہلے شہید ہوئے سن۔ عُمَر بن حسن بن علی بن ابی طالب، امام حسن مجتبی (ع) دے فرزند نيں کہ جو کربلا وچ موجود سن تے واقعہ کربلا دے بعد اسیر ہوئے۔ حسن مثنیٰ یا الحسن المثنى بن حسن بن علی بن ابی طالب الہاشمی القرشی (پیدائش: 19 مئی 650ء — وفات: 16 مارچ 716ء) امام حسن بن علی بن ابی طالب دے فرزند نیں۔ سیدحسن مثنی سلسلہ قادریہ دے بانی شیخ عبدالقادر جیلانی دے آباء اجداد وچ توں نیں آپ نے واقعہ کربلا وچ شرکت کیتی تے شدید زخمی ہوئے تے انہاں دے ننھیال خفیہ طور تے آپ نوں لے گئے تے زخماں لئی دوا دارو کیتا جس نال آپ صحت یاب ہوئے |
شہدائے کربلا.jpg) حر بن یزید ریاحی عاشورہ دے دن حسین بن علی ولوں عمرو ابن سعد دے لشکر نال لڑن والا پہلا آدمی سی تے واقعہ کربلا چ آپ شہید ہوئے. حر دا خاندان عراق دا مشہور خاندان سی تے کوفہ وڈے قبیلے وجوں سی . ابن زیاد دے حکم اتے ، اوہ امام حسین دا راہ ڈگن لئی اک ہزار سپاہیاں دے دستے نال آیا .اس دی کمان ہیٹھ اک ہزار شپاہی سی. دسیا جاندا اے کہ اوہ جدوں دارالاماره کوفہ، توں امام حسین دا راہ ڈگن دا حکم لے کے باہر آیا ؛ اسنے آواز سی کہ: «اے حر!تینوں جنت مبارک ہوئے ...» بنو تمیم دے اک فوجی سردار سن ۔ابن زیاد نے امام حسین دے آن دی خبر سن کس سبتوں پہلے آپ د ی کمان چ اک ہزار سپاہیاں دا اک دستہ روانہ کیتا اوہ حضرت امام حسین علیہ السلام دے سجے کھبے لگے رہے تے انہاں نوں میدانکربلا چ لے آئے ۔ اس وقت اسنوںا یہ خیال نہیں سی کہ معاملہ اس حد تک پہنچ جائے گا۔ پر جدوں اس نے دیکھیا کہ ابن زیاد بالکل سمجھوتے ول نہیں آندا تے اپنے سابقہ رویے اتے پشیمان ہویا تے تلافی دے طور اتے جنگ شروع ہون توں پہلے اپنے بھائی ، بیٹے تے غلام سمیت حضرت امام حسین دے نال مل گیا تے انہاں دے ہمراہ بہادری نال لڑتے ہوئے شہادت پائی۔قارب بن عبد اللہ شہدائے کربلا وچوں نيں تے 10 محرم 61ھ روز عاشورا امام حسین دی طرف توں یزیدی فوج توں لڑدے ہوئے شہید ہوئے۔ آپ امامٍ حسین دی آزاد کردہ کنيز دے بیٹے سن ۔آپ دی والدہ نے بچپن وچ ہی آپ نوں امام دے سپرد کر دتا سی۔اس طرح آپ امام دے سایہٍ مبارک وچ ہی پلے ودھے تے جوان ہوئے۔ آپ دی والدہ فکیہ امام حسین علیہ السلام دی حرم سرا وچ جناب رباب مادر جناب سکینہ سلام اللہ علیہما دی خدمت گار سی تے انہاں دی شادی صحابی رسول عبد اللہ بن اریقط (جنہاں نے بوقت ہجرت نبی اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نوں راستہ دسیا سی) دے نال ہوئی تے اس طرح جناب قارب دی ولادت ہوئی سی میدانٍ کربلا وچ آپ نے امام دی حفاظت کردے ہوئے شہادت پائی۔ آپ اپنی والدہ دی ہمراہی وچ امام حسین علیہ السلام دے نال مدینہ توں مکہ تے فیر اوتھے توں میدانِ کربلا تک پہنچے تے روزِ عاشور حملہ اولٰی وچ لڑدے ہوئےشہید ہوئے۔ |
چُنویں تصویر |
حديث نبوی
محمد بن عمرو بن حسین بیان کردے نيں :کنا مع الحسين بنهر کربلا فنظر إلي شمر ذي الجوشن فقال : صدق اﷲ ورسوله! فقال رسول اﷲ صلي الله عليه وآله وسلم کائي أنظر : إلي کلب أبقع يلغ في دماء أهل بيتي و کان شمر أبرصہم یعنی امام حسین دے نال کربلا دے دریا اُتے موجود سن تاں آپ نے شمر دے سینے دی طرف دیکھیا تے فرمایا : اللہ تے اس دے رسول صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے سچ فرمایا اے۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا سی کہ گویا میں اس سفید داغاں والے کتے دی طرف دیکھ رہیا ہاں جو میرے اہل بیت دے خون وچ منہ مار رہیا اے تے شمر برص دے داغاں والا سی۔(کنز العمال فضائل اهل بي، قتل حسين، 13) چنانچہ حسین ابن علی نے نشانی دیکھ کے فرمایا ہاں ایہ بدبختی تیرا ہی مقدر اے، اوہ بدبخت اگے ودھیا تے سر نوں تن توں جدا کر دتا۔
|
| اقتباس امام حسین عليہ السلام نے مقام بیضہ اُتے خطبہ دتا ۔ جس وچ اپنےمقاصد دی وضاحت کيتی ۔ آپ نے فرمایا:
|
کیہ تسیں جاندے او؟
|
| عاشورہ عاشور تے عاشورہ تے عاشوراء علمائے لغت دے مشہور قول دے مطابق دس محرم نوں کہیا جاندا اے۔ بعض علمائے لغت دا کہنا اے کہ لفظ عاشورہ لفظ عاشور دا معرب اے تے عاشورا اک عبرانی لفظ اے۔ عبرانی وچ لفظ عاشورا (یہودی مہینے) ماہ " تشْری" دی دسويں تریخ نوں کہیا جاندا اے ۔عاشورہ، محرم دا دسواں دن اے، (اوہ دن جدوں حسین ابن علی شہید ہوئے سن ۔) |
| واقعات حسین بن علی توں بیعت دے مطالبہ دے بعد قافلہ حسینی دی مدینہ توں روانگی توں شروع ہو کے قافلہ حسینی دی واپس مدینہ آمد تک دے واقعات ۔ سنہ 60 ھ
سنہ 61 ه
|
| ہورمعلوماتی صفحے |
| گٹھاں |
.jpg)
مورتاں
| |||||||||||
.jpg)
| ویکیمیڈیا منصوبےآں وچ |