گردوارہ بڑی سنگت برھان پور

بھارت دے صوبے مدھیہ پردیش دے وڈے صنعتی شہر برھان پور وچ تاپتی دریا دے کنڈھے اُتے گرودوارہ بڑی سنگت صاحب قایم اے۔

تریخ

تریخی حوالیاں مطابق سکھاں دے دسویں گرو سری گرو گوبند سنگھ مغل حاکم بہادر شاہ دے نال اپنی دکھن دی یاترا دوران مئی/جون سنّ 1708 ء نوں اکت تھاں اُتے پجے سن۔ گورو جی برھان پور تکّ بہادر شاہ دے نال رہے۔ اس توں بعد بہادر شاہ ناگپور ولّ نوں چلیا گیا، جدکہ گورو جی ناندیڑ (مہاراشٹر) پہنچے۔ سکھ پنتھ دے بانی گرو نانک دے برھان پور پہنچن دا وی پتہ لگدا اے، کیونکہ تاپتی دریا دے کنڈھے ہی گرو نانک دیوَ جی دا تریخی گرودوارہ وی بنیا ہویا اے۔

برہان پور دا ناں

برھان پور دا ناں اک نامور فقیر برھان دے ناں اُتے رکھن بارے وی پتہ لگدا اے۔ مشہور ودوان بھائی ویر سنگھ مطابق تاپتی دریا دے کنڈھے اک یوگی جیون داس دے ڈیرے وچ گورو گوبند سنگھ جی پجے۔

جیون داس پہلاں آسام وچ نووییں گرو سری گرو تیغ بہادر جی دے درشن وی کر چکا سی۔ جد گورو گوبند سنگھ جی اکت جیون داس دے ڈیرے پجے تاں اس وقت جیون داس دی عمر 80 سال دی سی۔ ایہہ وی نشان ملدا اے کہ برھان پور وچ ہی گورو گوبند سنگھ جی دادو پنتھ دے مہنت جیت رام نوں ملے۔ مہنت جیت رام نال بھیٹ وارتا دوران ہی اس ولوں ناندیڑ وکھے گوداوری ندی دے کنڈھے مادھو داس بیراگی بارے گورو جی نوں بڑے وستھار نال جانو کروایا گیا۔ اپنے آگلے پڑائ دوران گورو جی نے ناندیڑ پجّ کے اسے مادھو داس نوں سنگھ سجا کے بندہ سنگھ دے روپ وچ پنجاب دی دھرتی اپر لوکاں اُتے اتیاچار ڈھاء رہے مغل راج دے خاتمے لئی بھیجیا۔ اس توں پہلاں مادھو داس بیراگی کسے ویلے دادو دوارے دے مہنت جیت رام دا چیلا وی رہِ چکا سی۔ جس جگہ گورو جی نے برھان پور وکھے اپنا ڈیرہ لگایا، اتھے ہی گرودوارہ بڑی سنگت صاحب دی بڑی ہی عالیشان تے سندر عمارت بنائی گئی اے۔ اتھے گرودوارہ صاحب دی عمارت دا نیہہ پتھر 13 اپریل، 1956 نوں سنت نہچل سنگھ جمنا نگر والیاں نے رکھیا۔ برھان پور مدھیہ پردیش تے مہاراشٹر دی سرحد اُتے واقع اک وڈا وپاری شہر اے۔ گرودوارہ بڑی سنگت صاحب وکھے سشوبھت گورو گوبند سنگھ جی ہی ہتھ لکھت سری گورو گرنتھ صاحب جی دی پوتر بیڑ اتے کجھ ہتھیاراں دے درشن وی سنگتاں نوں کروائے جاندے ہن۔ اکت شہر وچ کافی گنتی وچ سکھ پروار وسدے ہن۔ گرودوارہ کمیٹی ولوں گورو گوبند سنگھ پبلک سکول کھولھیا گیا اے۔ اس توں بناں سکھ اتہاس دی کھوج لئی اک ودوان گھر، کھوج بھرپور کتاباں والی دسمیش لائبریری اتے اک گرمتِ تعلیم مرکز وی چلایا جا رہا اے۔ سنّ 1981 نوں برھان پور وکھے سکھ بدھیجیویاں دی اک سکھ کانفرنس اس ویلے دے بھارت دے وزیر داخلہ گیانی ذیل سنگھ دی پردھانگی ہیٹھ ہوئی۔ اس اپرنت ہی گورو گوبند سنگھ گرمتِی تعلیم مرکز دا نیہہ-پتھر رکھیا گیا۔ دیش-ودیساں توں وڈی گنتی وچ سنگتاں اکت تریخی اتھاں دے درشناں نوں پجّ رہیاں ہن۔