کونگ بادشاہت

کونگ بادشاہت (1710ء توں 1895ء) ، جسنوں اسدے بانی دے ناں تے وٹارا بادشاہت یاں اواٹارا بادشاہت وی آکھئیا جاندا اے ، اتلے چڑھدے آئیوری کوسٹ چ واقع جس چ اج دے برکینا فاسو دا وڈی علاقہ شامل سی ، افریقہ چ سامراجی دور توں پہلے دی ای ریاست سی ۔

ابتدا

کونگ بادشاہات دا علاقہ ابتدا چ شمال دے مانڈینکا لوکاں دے مذہبی جبر توں بھجے سینوفو لوکاں نے آباد کیتا ۔ سینوفو روایتی افریقی مذہب دے منن آلے سن جدوں کہ مانڈینکا مسلمان ہو گئے سن ۔ چھیتی ای لہندے افریقہ چ مشہور مانڈینکا دی جولا تاجر برادری سینوفوآں دے پچھے ایتھے آ گئی ۔ جولا لوکاں نے ایتھے آ کے 12ویں صدی عیسوی ج کونگ شہر بسائیا ۔ سینوفو لوکاں دی گنتی ودھ ہون دے باوجود جولا تاجراں تے علاقے دے معزو لوکاں دے طور تے کامیاب رہے ۔

شروع دا دور

علاقے چ پہلی صحیح معنےآں چ مرکزی ریاست جولا لوکاں دے تاراویرے قبیلے نے قائم کیتی ، جنہاں نے نالدے علاقےآں تے اپنا اقتدار قائم کرن لئی جولا تے سینوفو رسم و وراج نوں اکٹھا کیتا ۔ اپنیاں اسلامی تعلیمی روایت تے تجارتی تجرےآں نال کونگ بادشاہت نوں اتلے صحرا (صحراۓ اعظم) دے مال (لون یعنی نمک تے کپڑا) تے دکھنی جنگلاتی علاقے دی برآمدات ( کولا ، سونا ، میوے تے غلام) دی بین القوامی منڈی بنا دتا ۔

وٹارا دور

کونگ دی کشش نے حملہ آوراں نوں دعوت دتی ۔ 1710ء دے لاگےاواٹارا یاں وٹارا جامو دے سیکو عمر ناں دے جولا جنگجو نے علاقے تے حملہ کیتا تے گھڑسوار دستےآں دی مدد نال شہر فتح کر لئیا ۔ اسنے خود نوں فاما (بادشاہ) قرار دتا تے کونگ نوں علاقے دی با اثر بادشاہت دے مرکز چ تبدیل کر دتا ۔ اسنے جولا بولی نوں سرکاری بولی تے اسلام نوں سرکاری مذہب قرار دتا ۔ اس نے غلاماں نوں کپڑا بنان تے چول ، کپاہ تے باجرہ کاشت چ استعمال کیتا ۔ اسنے اوسے ، گھڑسوار دستےآں دی مدد نال تجارتی رستےآں نوں محفوظ کیتا ، جداں تن صدیاں پہلے سلطنت مالی نے کیتا سی ۔ 1714ء چ سیکو عمر واٹارا دے بھائی ماغان (شہزادہ) فامارا واٹارا دی مدد نال سلطنت اتلے پاسے پھیلی ۔ اس نے بوبو ڈیولاسو شہر نوں فتح کیتا تے اج دے برکینا فاسو دے وڈے حصے تے وی مل مارئیا ۔ فامارا نے بوبو ڈیولاسو نوں گویریکو علاقے دا صدرمقام بنائیا جہڑا بعد چ خود بادشاہت بن گئیا ۔

عروج

1730ء د ی دہائی چ کونگ بادشاہت دریائے نائجر دے لہندے چ افریقہ دی سبتوں وڈی ریاست بن گئی ۔ ایہہ لہندے تے اتلے ج سینکڑاں میلاں تے پھیلی ہوئی سی ، جس ج وڈی گنتی چ مسلم تے غیر مسلم قبیلے رہندے سن ۔

1745ء چ سیکو وٹارا دے مرن مگروں قابل شہزادے اس دے جانشین بنے جنہاں سبتوں پہلا کومبی وٹارا سی ۔ اینہاں دے اقتدار ج کونگ بدستور اقتصادی مرکز رہئیا تے اسلامی تعلیم دا وی وڈی مرکز بن گئیا ۔ وٹارا ٹبر دی اساری گئی کونگ جامع مسجد نے سارے عالاقے ج اسلامی مفکر پیدا کیتے ۔